Więcej

    Rząd „rozstrzygnął” problemy polskiego szkolnictwa…

    Czytaj również...

    Jan Micewicz
    Jan Mincewicz

    W tym tygodniu rząd RL podjął uchwałę pogarszającą sytuację polskiego szkolnictwa na Litwie, na mocy której tylko w rejonie wileńskim muszą być zlikwidowane 107 klas-kompletów. O kolejnej fali dyskryminacji polskich szkół rozmawiamy z wicemerem rejonu wileńskiego dr Janem Mincewiczem.


    Jesteśmy w przededniu nowego roku szkolnego. Co on niesie?

    Odkąd w dniu 12 marca 2008 r. rząd przyjął nową uchwałę nr 257 wykluczającą możliwość założycielom szkół (samorządom) decydować o liczebności klas w szkołach wiejskich, zaczęły się problemy na tle dyskryminacji szkolnictwa mniejszości narodowych, które będąc mniejszościowymi nie mogą sprostać normom ogólnorepublikańskim. Posypały się ze strony rządu oskarżenia, procesy sądowe i skazujące wyroki. W końcu w marcu br. decyzją rady rejonowej zredukowaliśmy 45 klas-kompletów i zamknęliśmy całkowicie 4 placówki oświatowe. Posunęliśmy się do granic ostateczności.

    A jednocześnie w ciągu półtora roku nieustannie zabiegaliśmy we wszystkich urzędach państwowych o zniesienie dyskryminacji szkolnictwa polskiego na Litwie i zaprzestania likwidacji małokompletowych placówek oświatowych, ponieważ pociąga to za sobą wiele pochodnych negatywnych czynników. I oto góra zrodziła mysz. 26. 08. 2009 r. rząd przyjął w tej sprawie nową uchwałę nr 903, która reglamentuje te zagadnienia od nowa. Co w niej nowego? Pojawił się nowy paragraf 6. 17. 18, który zezwala szkołom polskim (i litewskim na terenie Wileńszczyzny) w małokompletowych szkołach zmniejszyć liczbę uczniów w klasach o 2 osoby w stosunku do nowych norm. Ale przy tym w wielu kategoriach szkół na całej Litwie te normy zwiększa się o 5 osób w klasie… Czy w tej sytuacji zyskają coś szkoły polskie? Bynajmniej. Po dokonaniu ponownych obliczeń stwierdziliśmy, że zgodnie z tą najnowszą uchwałą musimy jeszcze zlikwidować 107 klas-kompletów, co prócz zwiększenia liczby klas łączonych (zjawiska, które negatywnie rzutuje na poziom nauczania oraz na pracę nauczycieli), nieuchronnie pociągnie za sobą całkowitą likwidację szeregu placówek oświatowych w rejonie. Czy o to chodziło?

    Jak wyglądają nowe posunięcia w polityce finansowej dotyczącej szkolnictwa?

    Bardzo źle. Zacznijmy od zarobku nauczycieli. Ich skromne dotychczasowe wynagrodzenie ulegnie znacznemu zmniejszeniu. Tak zwane bazowe wynagrodzenie miesięczna zostało zmniejszone o 4,7 %, czyli ze 128 do 122 Lt. W przełożeniu na język praktyczny będzie to oznaczało zmniejszenie zarobku o co najmniej 160 Lt miesięcznie. Jeszcze gorzej wygląda finansowanie szkół. Koszyczek ucznia na całej Litwie zmniejszono z dotychczasowych 3 738 Lt do 3 635 Lt. Co zaś jeszcze gorsze, dotychczasowy 20-procentowy współczynnik koszyczka dla szkół mniejszościowych, którego i tak nie wystarczało na pokrycie dodatkowych wydatków tych szkół na większą liczbę lekcji, podręczników itp., zmniejszono do 15 %. Przy okazji przypomnę, że grupa robocza, która obliczała dodatkowe wydatki szkół mniejszości narodowych, ustaliła, że aby te wydatki kompensować, współczynnik ma wynosić 40 % dla szkół wiejskich i co najmniej 30 % dla miejskich. (W Polsce dla szkół  litewskich współczynnik ten sięga 50 %.) Niestety, zamiast zwiększyć, ten współczynnik jeszcze zmniejszono. Rzecz godna uwagi, że w rejonach Wileńszczyzny szkoły litewskie mają też 10-procentowy dodatek, nie wiadomo na co, bo nie mają ani więcej przedmiotów, ani więcej podręczników. I ten ich współczynnik w świetle nowej ustawy nie uległ zmianie!

    Czy powiatowym szkołom litewskim też zagrażają restrykcje?

    Bynajmniej. To są „święte krowy”. Spójrzmy na liczebność klas  w tych szkołach. Oto Bujwidziska Szkoła Podstawowa: w zerówce — jedno dziecko, w I klasie — 3, w II — 2, w III — 1, w IV — 2. W Szkole Początkowej w Korwiach: w zerówce — 1 dziecko, w I klasie — 1. W Szumsku: w I klasie — 1, w zerówce  żadnego.
    Mówiąc o szkołach powiatowych, zwróćmy uwagę, jak ten fenomen na skalę europejską jest u nas pielęgnowany. Obecnie likwiduje się powiaty. Na całej Litwie powiatowe placówki oświatowe (formalne i nieformalne) przekazuje się do gestii samorządów. Tylko, broń Boże, nie w rejonach solecznickim i wileńskim. Dla tych szkół zostaje utworzony specjalny departament przy Ministerstwie Oświaty, który im zastąpi opiekuńczy powiat…   Rzecz warta Księgi Guinnessa. I tu nie ma wpływu rzekoma sytuacja kryzysowa.

    Czyli dla szkól litewskich nie ma kryzysu?

    Absolutnie! Doskonale wyposażone litewskie przedszkola w Rudominie i Mickunach ostatnio dostały z Państwowego Programu Inwestycyjnego (PPI) po 552 940 Lt i mają kłopot, na co to zużyć. Gdy jednocześnie w Mickunach dotychczas, mimo wielu podań, brak polskiego przedszkola — na to PPI ,,nie ma” ani centa.  Samorząd projektuje budowę przedszkola, ale jedynie z pomocą „Wspólnoty Polskiej”, czyli polskiego podatnika. W Mariampolu, gdzie ludność polska stanowi 80 %, dotychczas nie było polskiej szkoły. Z ogromnym trudem wybudowano skromny budynek polskiej szkoły początkowej, której otwarcie nastąpi 1 września. Ale to też całkowicie z funduszy samorządu i „Wspólnoty Polskiej”.  Tu ,,biedne” PPI też pieniędzy nie ma. Bo za kilkanaście milionów buduje szkołę litewską w Mejszagole i za kolejne kilkanaście milionów — w Rudominie. Za pieniądze podatników, również Polaków.

    Czyli program oszczędności rząd realizuje kosztem polskiego szkolnictwa?

    Tak, ale również kosztem szkolnictwa na Litwie w ogóle. Wydaje się, że tylko na szkolnictwie się oszczędza i na tym program oszczędności się kończy. Bo w innych dziedzinach widzimy nieustającą rozrzutność. Spójrzmy, o czym wymownie świadczą  niektóre  liczby. Od 2002 do 2008 roku liczba szkół na Litwie drastycznie zmniejszyła się z 2270 do 1472. Za ten sam okres powołano nowe urzędy i ministerstwa, zwiększono aparat urzędniczy. Wskutek tego liczba biurokratów na Litwie zwiększyła się z 18 993 w roku 2002 do 29 899 w roku 2008 (30 144 w roku 2009). Za ostatnie 10 lat dwukrotnie zwiększyła się liczba pracowników systemu MSZ i odpowiednio jego finansowanie. Chociaż skutecznością litewskiej dyplomacji nie jesteśmy zachwyceni.

    Czy wobec tego tak ponuro rozpoczynamy nowy rok szkolny?

    WIĘCEJ NIŻEJ | Reklama na podst. ust. użytkownika.; Dzięki reklamie czytasz nas za darmo

    Sądzę, że nie musimy poddawać się smutnym nastrojom. Przecież w trudnych warunkach pracujemy stale i odnosimy sukcesy. Stale wiosłujemy „pod prąd” i skutecznie płyniemy do przodu. A że płyniemy do przodu, świadczy otwarcie nowej polskiej szkoły w Mariampolu. Świadczy również to, że wiele uczniów narodowości polskiej już wraca z litewskich szkół do macierzystych polskich. A liczba pierwszaków w polskich klasach w rejonie, mimo niżu demograficznego, w ubiegłym wrześniu zwiększyła się (sic!) w porównaniu z rokiem poprzednim o 16 uczniów. Czyli już jest dobry początek. A więc życzę wszystkim pracownikom oświaty wszelkiej pomyślności, a przede wszystkim optymizmu i dobrej kondycji. Szczęść Boże na nowy rok szkolny!

    Rozmawiał Robert Mickiewicz

    Reklama na podst. ust. użytkownika.; Dzięki reklamie czytasz nas za darmo

    Afisze

    Więcej od autora

    Przełomowy rok 1999

    W tym roku mijają rocznice 25. i 20. członkostwa odpowiednio Polski i Litwy w NATO. Głównym wydarzeniem obchodów 25. rocznicy przystąpienia Polski do Paktu Północnoatlantyckiego była bezprecedensowa wizyta 12 marca przywódców państwa polskiego – prezydenta Andrzeja Dudy i premiera...

    W jaki sojusz wątpi Ingrida Šimonytė?

    W minionym tygodniu można było odnieść wrażenie, że premier litewskiego rządu Ingrida Šimonytė podała w wątpliwości trwałość wojskowego sojuszu pomiędzy Litwą a Polską. Z niewiadomego powodu oświadczyła, że w Polsce istnieją pewne prawne okoliczności niepozwalające Wojsku Polskiemu stanąć w...

    Nadal będziemy pisać o wojnie

    Wojna na Ukrainie jest głównym tematem tego wydania magazynowego „Kuriera Wileńskiego”. 24 lutego mijają dwa lata, jak Rosja zaatakowała Ukrainę. To jest zarówno straszne, jak i zarazem nieuniknione, że przez ten okres zdążyliśmy przyzwyczaić się do wojny, a nawet...

    „Za wolność naszą i waszą” – bez pozwolenia

    Zbliża się kolejna rocznica wybuchu powstania styczniowego – już 161. W tym roku w Wilnie będzie obchodzona na najwyższym szczeblu, z udziałem prezydentów Litwy i Polski. Od uroczystego pochówku przywódców powstania w 2019 r. na Litwie ta data stała...