Więcej

    Zakony katolickie żeńskie w Wilnie (2)

    Czytaj również...

    Zakonnice ze Zgromadzenia Córek Niepokalanego Poczęcia NMP miały swoje domy przy ulicy Uniwersyteckiej
    Zakonnice ze Zgromadzenia Córek Niepokalanego Poczęcia NMP miały swoje domy przy ulicy Uniwersyteckiej   Fot. Marian Paluszkiewicz

     

     

    Zgromadzenia zakonne żeńskie w Wilnie pod zaborem rosyjskim.
    Pomimo ostrej cenzury życia kościelnego przez władze rosyjskie, likwidacji zakonów męskich, braku zezwoleń na tworzenie zgromadzeń zakonów żeńskich w Wilnie w okresie po Powstaniu Styczniowym, to jednak zapotrzebowanie społeczeństwa wileńskiego na działalność sióstr zakonnych w mieście nad Wilią spowodowało, że mimo zakazów, siostry zakonne zaczęły przybywać do Wilna, zakładały tu swoje domy i owocnie pracowały dla dobra społeczności polskiej, katolickiej w tym mieście.

    Jedne z pierwszych przybyły do Wilna siostry franciszkanki od cierpiących, czyli Zgromadzenie Sióstr Franciszkanek od Cierpiących założone w 1882 roku przez bł. Honorata Koźmińskiego i matkę Kazimierę Gruszczyńską. Siostry te są zgromadzeniem nie habitowym. Misją Zgromadzenia jest posługa chorym, cierpiącym i samotnym poprzez modlitwę, ofiarę i pracę sióstr w szpitalach, domach opieki i domach prywatnych. Fundamentem duchowości sióstr franciszkanek od cierpiących jest bogate dziedzictwo franciszkańskie. Za przykładem św. Franciszka siostry kształtują swe życie, opierając się na Ewangelii. Kontemplują Chrystusa objawiającego swą miłość w tajemnicach Wcielenia, Ukrzyżowania i Eucharystii i rozważają Jego dobroć dla chorych i cierpiących.  Działały w Warszawie przy ul. Wilczej 7. Dom ich, zwany „Przytuliskiem”, istniał pod osłoną zakładu dobroczynnego. Do Wilna sprowadził siostry franciszkanki hr. Józef Przeździecki w 1884, pracowały w jego klinice okulistycznej w Wilnie przy ulicy Tyzenhauzowskiej na Nowym Świecie. Klinikę w 1907 hrabia podarował Zgromadzeniu, w latach 1902-1926 działały w szpitalu św. Józefa. Franciszkanki miały swój dom w Wilnie przy ulicy Tyzenhauzowskiej, mieszkały tam do 1945 roku.

    Działały w Wilnie siostry pn. Zgromadzenie Córek Przeczystego Serca NMP. Do Wilna zakonnice zostały sprowadzone przez Paulinę Żemiecką w 1887 roku; swoje domy miały przy ulicy Mostowej, później przy ulicy Elizy Orzeszkowej. Do roku 1906 działały tajnie; pracowały w przytułku dla dziewcząt, gdzie działała tajna szkółka polska. Uczyły prac domowych; od 1898 roku ich dom generalny był w Wilnie.

    Następny zakon — Zgromadzenie Sióstr od Aniołów założone zostało w Wilnie w 1889 roku przez księdza inspektora seminarium wileńskiego Wincentego Kluczyńskiego. Zgromadzenie to miało pomagać kapłanom w pracy duszpasterskiej. Siostry zakonne od Aniołów pracowały jako katechetki, ale też pielęgniarki, lekarki. Do I wojny światowej działały bez habitowo i tajnie. Pod koniec XIX wieku do Wilna przybyły zakonnice ze Zgromadzenia Sióstr Najświętszego Imienia Jezus pod opieką Maryi Wspomożenia Wiernych, zwyczajowa ich nazwa — Marylki. Są to zakonnice bezhabitowe. Zgromadzenie założył bł. Honorat Koźmiński w 1887 w Warszawie a współzałożycielką była matka Franciszka Maria Witkowska. Siostry marylki pracują w szkolnictwie, opiekują się chorymi, działają przy parafiach; podejmują też pracę misyjną w różnych krajach. Do I wojny światowej działały w ukryciu.

    Do Wilna przybyły w 1892 roku, w 1908 r. było ich 4. Pracowały w pracowniach krawieckich, założyły pracownię szat liturgicznych, od 1912 roku — prowadziły pracownię krawiecką i introligatornię, a od 1913 — pracownię trykotów oraz szat liturgicznych. Po I wojnie światowej posiadały w Wilnie i na Wileńszczyźnie (Połuknie, Landwarów) 4 domy zakonne, pracowały w Wilnie w pracowni krawieckiej „Nauka i Praca”, w internacie dla dziewcząt; w Połukniu prowadziły dom sierot, zajmowały się katechizacją dzieci. Do Landwarowa zakonnice sprowadził w roku 1938 ks. Dr Kazimierz Kułak. Siostry w Landwarowie prowadziły przedszkole, pracownię krawiecką, opiekowały się bezdomnymi staruszkami, po wybuchu wojny założyły szpital wojskowy. W Wilnie, Landwarowie i Połukni mieszkały 52 zakonnice. W roku 1945 siostry wyjechały do Polski.

    Pod koniec XIX wieku do Wilna przybyły zakonnice ze Zgromadzenia Córek Niepokalanego Poczęcia NMP, bezhabitowe, założone 21.11.1891 w Zakroczymie przez bł. Honorata Koźmińskiego przy współudziale Walerii Ludwiki Gąsiorowskiej, zatwierdzone przez Stolicę Apostolską w 1934; oparte na III Regule Zakonu Regularnego św. Franciszka z Asyżu; Zgromadzenie obejmuje swą działalnością apostolską środowiska miejskie, prowadziło pracownie krawieckie, pralnie, schroniska dla starców, placówki gastronomiczne itp. Do Wilna przybyły w 1893 i działały tajnie do końca I wojny światowej. W Wilnie prowadziły pracownie gorsetów, pracownie krawieckie, pralnie. Miały swoje domy przy ulicy Połockiej i Uniwersyteckiej. W roku 1924 i 1934 otworzyły dwa domy w Bujwidziszkach pod Wilnem, gdzie prowadziły ogrodnictwo, w 5 domach mieszkało 49 zakonnic.

    W końcu XIX wieku do Wilna przybyły siostry ze Zgromadzenia Sióstr Westiarek Jezusa, Congregatio Sororum Vestiariarium Desu. Nazwa „westiarki” pochodzi od łacińskiego vestio, vestiare — szycie szat, ubrania, czyli westiarki Jezusa to siostry szyjące szaty dla Pana Jezusa. Zgromadzenie zostało założone przez bł. Honorata Koźmińskiego (1829-1916), kapucyna, przy współudziale matki Sabiny Józefy Kaweckiej (1821-1886) 12 listopada 1882 w Zakroczymie. Jest ono jednym z wielu zgromadzeń bezhabitowych zapoczątkowanych przez bł. Honorata na podstawie reguły św. Franciszka z Asyżu. Swoją działalność rozpoczęło w Zagórowie w diecezji włocławskiej, gdzie został założony pierwszy dom zakonny z pracownią szat kościelnych i nowicjatem. W następnych latach powstał dom we Włocławku i w Warszawie. W 1898 ordynariusz włocławski, bp Aleksander Kazimierz Bereśniewicz (1823-1902), wydał list pochwalny, udzielając kościelnej aprobaty jako „związkowi religijnemu na prawie diecezjalnym”, a w 1929 ordynariusz archidiecezji warszawskiej, kardynał Aleksander Kakowski (1862-1938), wydał dekret erekcyjny pracowni „Wdzięczna Praca”. W Wilnie działały w latach 1892-1908, pracowały tu w pracowni szat liturgicznych. W 1908 w Wilnie mieszkały i pracowały 3 zakonnice.

    Siostry franciszkanki pracowały w Wilnie  w klinice okulistycznej przy ulicy Tyzenhauzowskiej Fot. Marian Paluszkiewicz
    Siostry franciszkanki pracowały w Wilnie w klinice okulistycznej przy ulicy Tyzenhauzowskiej Fot. Marian Paluszkiewicz

    Cztery lata później do Wilna przybyły Siostry Wspomożycielki Dusz Czyśćcowych, bezhabitowe. Zgromadzenie zostało założone 10 listopada 1889 w Zakroczymie przez bł. Honorata Koźmińskiego przy współudziale Wandy Olędzkiej. Siostry opiekują się chorymi i samotnymi osobami w ich domach, działają według reguły św. Franciszka z Asyżu. Do Wilna przybyły około 1896, pracowały tu w wytwórni świec, w introligatorni, posługiwały chorym i niedołężnym osobom w ich domach, zajmowały się żebrakami.  Działały w Wilnie dwa domy zakonne: na Antokolu od 1900 i przy ulicy Ostrobramskiej od 1931. W Wilnie mieszkało 18 zakonnic, w latach 1945-1947 wyjechały do Polski.

    Zgromadzenie Służebnic Najświętszego Serca Jezusowego, sercanki (SSCJ).
    Zgromadzenie założyli bł. Józef Sebastian Pelczar i matka Klara Ludwika Szczęsna w 1894 w Krakowie; działają według reguły Trzeciego Zakonu św. Franciszka. 30 stycznia 1923 roku, w niecałe 29 lat od dnia założenia, Zgromadzenie uzyskało ostateczną aprobatę Stolicy Apostolskiej. Do Wilna kilka sercanek zaprosił bp Karol Hryniewicki (1841-1929) przed 1890 rokiem, działały one w tajemnicy przed władzami carskimi. Następnie do Wilna sprowadzono zakonnice ze Zgromadzenia Małych Sióstr Niepokalanego Serca Maryi, potocznie honoratki. Zgromadzenie założone zostało przez bł. Honorata Koźmińskiego i siostrę Anielę Godecką (1861-1937) 4 października 1888 roku w Warszawie. Honoratki oddane są pracy wśród środowisk robotniczych. Do Wilna siostry honoratki przybyły około 1894 roku, zamieszkały przy ulicy Mostowej, działały tajnie, opiekowały się dziećmi w przytułkach. W 1921 roku założyły drugi dom przy ulicy Kalwaryjskiej, zajmowały się katechizacją dzieci. W okresie międzywojennym honoratki prowadziły dom wypoczynkowy dla zakonnic, posiadały tam niewielkie gospodarstwo.

    W okresie międzywojennym w Wilnie w dwóch domach mieszkało 57 sióstr Małych Niepokalanego Serca Maryi. Na początku XX wieku przybyły do Wilna siostry ze Zgromadzenia Sług Jezusa, potocznie zwane zytki. Zakon działa w formie ukrytego życia zakonnego, założony w 1884 roku w Warszawie przez bł. Honorata Koźmińskiego przy współudziale Eleonory Ludwiki Mohylowskiej. Celem Zgromadzenia była opieka nad służącymi (stąd popularna ich nazwa — zytki, od patronki służących św. Zyty), prowadziły też działalność wychowawczo-dydaktyczną wśród dziewcząt. Do Wilna zytki sprowadziła w 1903 roku Anna Mineykowa, prowadziły one tu pracownie krawieckie, pracowały w przytułku starych i niedołężnych sług wileńskich, prowadziły biuro wynajmu sług domowych. W 1908 w Wilnie działało 8 zakonnic.

    Na początku XX wieku przybyły do Wilna także zakonnice ze Zgromadzenia Sióstr Najświętszej Rodziny z Nazaretu, Congregatio Sororum Sacra Familiae de Nazareth (CSFN), nazaretanki. Żeńskie zgromadzenie zakonne założone w 1875 w Rzymie przez bł. Marię Franciszkę Siedliską, zatwierdzone w 1909 roku przez papieża Piusa X. Główne cele ich działalności: praca nad odrodzeniem rodziny polskiej, wychowanie dzieci, zwłaszcza sierot, prowadzenie przedszkoli, szkół.  Do Wilna nazaretanki przybyły w 1906 roku, ich dom znajdował się przy ulicy Sierakowskiego, w okresie międzywojennym w Wilnie mieszkało 37 sióstr i 3 postulantki. Siostry nazaretanki w Wilnie prowadziły gimnazjum i liceum dla dziewcząt, pracowały w szkołach powszechnych i w internacie dla dziewcząt. W 1945 wyjechały do Polski.

    WIĘCEJ NIŻEJ | Reklama na podst. ust. użytkownika.; Dzięki reklamie czytasz nas za darmo

    Ważną rolę odegrały w Wilnie zakonnice ze Zgromadzenie Sióstr Matki Bożej Miłosierdzia, potocznie magdalenki.  Zgromadzenie powstało 1 listopada1862 roku staraniem matki Teresy Potockiej w Warszawie. Zadaniem tego zakonu jest praca z dziewczętami, których życie moralne i materialne było najbardziej zagrożone. Pomyślnie rozwijająca się działalność Zgromadzenia powodowała otwarcie nowych placówek pod Warszawą, w Krakowie, Częstochowie i Płocku. W Wilnie w 1909 roku zakupiono daczę generała Bykowskiego na Antokolu, przy ulicy Senatorskiej (obecnie V. Grybo) 25 i tam 7 listopada 1909 odbyło się poświęcenie Domu, a jego pierwszą przełożoną została matka Aniela Emilia Popławska. W Wilnie zakonnice opiekowały się byłymi więźniarkami, prostytutkami. Od 1937 opiekowały się skazanymi niepełnoletnimi dziewczętami, prowadziły internat. Zgromadzenie utrzymywało się z pracy sióstr i ich wychowanek. Dom Zgromadzenia przetrwał w Wilnie do 1941 roku. W roku 1941 zakonnice zostały wyrzucone z klasztoru, wówczas przeszły w stan diaspory. Część zakonnic w latach 1945-1946 wyjechała do Polski. Po II wojnie światowej w ich Domu umieszczono dom dziecka. W tym Domu w l. 1929, 1933-1936 przebywała siostra Faustyna (Helena Kowalska), późniejsza święta Faustyna.

    Cdn.

    Reklama na podst. ust. użytkownika.; Dzięki reklamie czytasz nas za darmo

    Afisze

    Więcej od autora

    Nietypowy pomnik dla wyjątkowej osoby: Schody Czesława Miłosza w Wilnie

    Na lewym brzegu rzeczki Wilenki w pobliżu cerkwi Przeczystej Bogarodzicy (Prieczistienskaja) w XVI-XVII w. stały domy i warsztaty safianników, czyli garbarzy wyrabiających safian, cienką i miękką, wyprawioną garbnikami roślinnymi i barwioną skórę koźlą lub baranią, używaną do oprawiania książek,...

    Władysław Syrokomla w Wilnie i na Borejkowszczyźnie (cz. 3)

    Zapraszamy do pierwszej i drugiej części. „Różne plotki krążyły po mieście — pisał A. H. Kirkor — biegły za Kirkorową, domy zamykały się przed nią i przed Syrokomlą”. Po rozstaniu się z mężem Helena Majewska-Kirkorowa postanowiła wrócić na scenę, ale...

    Władysław Syrokomla w Wilnie i na Borejkowszczyźnie (cz. 2)

    Czytaj więcej: Wileńskie wizyty Władysława Syrokomli (cz. 1) Przyczyna śmierci dzieci i dokładniejsze daty tego tragicznego ciosu nie są znane. Stało się to prawdopodobnie w październiku 1852 r.  w Załuczu, skoro J. I. Kraszewski w liście z 1 listopada 1852...

    Wileńskie wizyty Władysława Syrokomli (cz. 1)

    Naukę rozpoczął w 1833 r. w szkole o.o. dominikanów w Nieświeżu, a zakończył w V klasie szkoły powiatowej w Nowogródku. W latach 1841-1844 pracował jako kancelista w zarządzie dóbr Radziwiłłowskich w Nieświeżu. W tym okresie ujawnił zdolności literackie, debiutował...