Więcej

    Bo życie jest najważniejsze…

    Czytaj również...

    Litwa w Europie wciąż przoduje w niechlubnej statystyce przypadków samobójczej śmierci Fot. Marian Paluszkiewicz
    Litwa w Europie wciąż przoduje w niechlubnej statystyce przypadków samobójczej śmierci Fot. Marian Paluszkiewicz

    Przed tygodniem litewskie społeczeństwo przeżyło kolejny szok z powodu samobójstwa znanego aktora tragikomicznego Vytautasa Šapranauskasa. Dziś o tym jeszcze mówią tytuły niektórych mediów, ale głównie w kontekście twórczości.

    Nikt natomiast nie próbuje wyjaśnić, dlaczego od lat Litwa w Europie przoduje w niechlubnych statystykach przypadków zamachów na swoje życie.
    Są oczywiście rządowe programy prewencji samobójstwa, jednak, nomen omen, są one martwe — jak zauważa kierownik służby psychologicznej pomocy „Jaunimo linija” Paulius Skruibis.

    Tymczasem z jego słów wynika jeszcze bardziej ponura rzeczywistość, bo właśnie samobójcza śmierć znanej osoby wydaje się, ma charakter prewencyjny, a jeszcze częściej staje się przysłowiową ostatnią kroplą przepełniającą czaszę goryczy i niechęci do życia.
    — Po informacji o samobójczej śmierci aktora wzrosła liczba telefonów do naszej służby i dzwoniący nie ukrywali, że właśnie jego śmierć skłoniła ich do zwrócenia się o pomoc psychologiczną — mówi kierownik służby.

    Podkreśla jednak, że śmierć znanej osoby gwałtownie zwiększa ryzyko zamachów na życie innych osób, które, niestety, nie sięgnęły po słuchawkę albo zwyczajnie nie potrafiły porozmawiać o swoich problemach z bliską osobą. Ten problem nie jest bynajmniej osobistą tragedią zawiedzionej życiem osoby, ale też stanowi groźne zjawisko społeczne, któremu państwo, niestety, nie potrafi, bądź nie umie przeciwstawić się.
    Jak wynika z raportu Vidy Baliulytė z Centrum Zdrowia Psychicznego, odkąd zaczęto prowadzić szczegółowe statystyki Litwa zawsze była w czołówce państw zagrożonych precedensem samobójstwa.

    Już w 1991 roku pod względem liczby samobójstw nasz kraj przodował wśród krajów bałtyckich i był w czołówce europejskich tragicznych statystyk. W 1994 roku Litwa wyprzedziła w tych statystykach Węgrów i od tamtego czasu pozostaje w czołówce tych statystyk.
    W 1994 roku na Litwie odnotowano 46 samobójstw na 100 tys. osób, co znacznie przekraczało też europejską średnią statystyczną. I choć od tamtego czasu liczba popełnionych samobójstw na Litwie stale zmniejszała się do około 30 przypadków na 100 tys. osób w latach 2003-2007, to jednak na tle pozostałych krajów wciąż byliśmy liderem tragicznych samobójczych statystyk. Od 2008 roku liczba zamachów na swoje życie znowu zaczęła wzrastać i w 2009 roku była aż pięciokrotnie wyższa od średniej europejskiej.
    Tymczasem psycholodzy dostrzegają kolejny problem, które oficjalne statystyki nie zawsze nawet uwzględniają, a mianowicie liczbę samobójczych prób. Jak poważny jest ten problem — niestety na Litwie nikt nie wie. Tylko w przybliżeniu możemy mówić, że kryje on w sobie ogrom ludzkich tragedii.

    Żeby wyjaśnić zakres tego problemu, posłużyliśmy się statystykami polskiej policji. Wynika z nich, że tylko oficjalna liczba samobójczych prób wynosi około 30 proc. od ogólnej liczby zamachów na swoje życie kończących się zgonem. Warto tu jednak zaznaczyć, że Polska nie jest wśród krajów najbardziej zagrożonych samobójstwami. Poświadcza to tylko, że problem ludzi borykających się z dylematem „żyć, czy nie” na Litwie jest wręcz ogromny, bo liczba samobójstw w naszym kraju prawie czterokrotnie przewyższa polskie statystyki.

    Psycholodzy zwracają uwagę, że życie samobójcy może uratować zwykła rozmowa z osobą bliską albo specjalistą centrum pomocy Fot. Marian Paluszkiewicz
    Psycholodzy zwracają uwagę, że życie samobójcy może uratować zwykła rozmowa z osobą bliską albo specjalistą centrum pomocy Fot. Marian Paluszkiewicz

    W społeczeństwie, jak też czasami w mediach panuje opinia, że powodem do odebrania sobie życia są trudne warunki ekonomiczne. Tymczasem psycholodzy tylko częściowo zgadzają się z tą opinią, bo chociaż faktycznie liczba samobójstw zwiększa się w okresie trudnej sytuacji gospodarczej (o czym też świadczą litewskie statystyki z lat 2008-2010), to jednak podstawową przyczyną zamachu na swoje życie, poza chorobą psychiczną, są problemy w rodzinie, zaś problemy finansowe czy warunki ekonomiczne są dopiero na 5-7 miejscu wśród znanych przyczyn popełnienia samobójstwa.

    Dlatego, zdaniem ekspertów, niezmiernie ważną rolę w prewencji samobójstwa, odgrywa atmosfera w rodzinie i trwałość więzów łączących bliskie osoby.

    Niewątpliwie litewską „specyfiką” samobójstw są działania pod wpływem alkoholu, bo jak wynika ze statystyk znanych przypadków, liczba przypadków odebrania sobie życia po pijanemu jest kilkakrotnie wyższa od liczby samobójstw popełnionych pełnej świadomości.

    Kolejnym wyraźnym problemem jest liczba samobójstw wśród mężczyzn. I choć nie jest to wyłącznie litewski problem, bo wszędzie na świecie to mężczyźni częściej niż kobiety są skłonni do zamachu na swoje życie, to jednak na Litwie ta rozbieżność jest również bardzo wyraźnie zarysowana. Jak wynika z ostatnich statystyk, litewscy mężczyźni pięciokrotnie częściej niż kobiety odbierają sobie życie.

    Wszędzie na świecie, ale też na Litwie odnotowuje się, że młode osoby coraz częściej dokonują zamachów na swoje życie, aczkolwiek wiek nie jest najważniejszym czynnikiem predyspozycji samobójczych.
    Zdaniem Pauliusa Skruibisa, ważniejszym czynnikiem są okoliczności, a nawet pory roku, bo wiosną, na przykład, liczba samobójstw zawsze jest większa:

    — Ważnym czynnikiem jest też okres urlopów, zwłaszcza w przypadku osób samotnych, które w okresie przerwy w pracy hiperbolizują swój problem, co może powodować zryw psychiczny prowadzący do tragicznych skutków.
    Dlatego, zdaniem specjalistów, ważnym jest nie zamykać się w sobie ze swoim problemem i jeśli obok nie ma osoby bliskiej, której możemy odkryć się, należy sięgnąć po słuchawkę i wybrać jeden z wielu telefonów linii pomocy psychologicznej — bo życie jest najważniejsze.

    CENTRA POMOCY PSYCHOLOGICZNEJ

    WIĘCEJ NIŻEJ | Reklama na podst. ust. użytkownika.; Dzięki reklamie czytasz nas za darmo

    hhh-3

    Reklama na podst. ust. użytkownika.; Dzięki reklamie czytasz nas za darmo

    Afisze

    Więcej od autora

    220. rocznica III rozbioru Rzeczypospolitej Obojga Narodów

    Dokładnie 220 lat temu z mapy Europy, w jej samym centrum, zniknął unikalny organizm państwowy, który na parę lat przed jego unicestwieniem zdążył jeszcze wydać na świat pierwszą na kontynencie konstytucję. Na jej podstawie miało powstać współczesne, demokratyczne na...

    Kto zepsuł, a kto naprawi?

    Przysłowie ludowe mówi, że „gdzie diabeł nie może, tam babę pośle”. I tak zazwyczaj w życiu bywa. W polityce też. Po zakończeniu maratonu wyborczego w Polsce nasz minister spraw zagranicznych Linas Linkevičius wybiera się do Warszawy. Będzie szukał kontaktów z...

    Oskubać siebie

    Będący już na finiszu przetarg na bojowe maszyny piechoty został raptem przesunięty, bo Ministerstwo Ochrony Kraju tłumaczy, że otrzymało nowe oferty bardzo atrakcyjne cenowo i merytorycznie. Do przetargu dołączyli Amerykanie i Polacy. Okazało się, co prawda, że ani jedni,...

    Odżywa widmo atomowej elektrowni

    Niektórzy politycy z ugrupowań rządzących, ale też część z partii opozycyjnych, odgrzewają ideę budowy nowej elektrowni atomowej. Jej projekt, uzgodniony wcześniej z tzw. inwestorem strategicznych — koncernem Hitachi — został zamrożony po referendum 2012 roku. Prawie 65 proc. uczestniczących w...