Na Litwie w dn. 4–5 lutego odbywały się eliminacje II stopnia XXV Olimpiady Literatury i Języka Polskiego. Uczniowie wileńskich szkół spotkali się tym razem w Szkole Średniej im. J. I. Kraszewskiego. W drugim dniu olimpiady (5 lutego) uczestnicy eliminacji wzięli udział w części ustnej. Wygłosili oni zawczasu przygotowane wystąpienia na tematy literackie lub językowe.
– Wczorajszy dzień z jego eliminacjami pisemnymi dostarczył wielu miłych wrażeń – nie kryła satysfakcji przewodnicząca komisji Regina Paszuta, prezes Koła Metodycznego Polonistów m. Wilna. – Niektóre prace były czytane przez komisję na głos, zachwycaliśmy się wypowiedziami uczestników olimpiady, stylem, sposobem interpretacji utworów. Eliminacje ustne również dostarczyły wielu pozytywnych wrażeń.
Uczniowie w swych wypowiedziach ustnych preferowali tematy literackie, na niekorzyść tych językowych – tylko jeden temat dotyczył etykiety językowej. Uczniowie sięgali po twórczość Stefana Żeromskiego, Jarosława Iwaszkiewicza, Mirona Białoszewskiego, pojawiło się też nowe świeże spojrzenie na tematykę żydowską czy też problematykę lagrów. Najwięcej uczniów swe rozważania poświęciło twórczości Zbigniewa Herberta, którego 90. rocznica urodzin przypada w tym roku.
– Cieszy fakt, że uczniowie, którzy jeszcze nie są w klasie maturalnej (a takich jest większość), już się wykazują szeroką znajomością literatury, także tej współczesnej, która jest przecież poznawana w klasie 12 – mówiła Regina Paszuta. – Uczniowie wykazują się rozległą wiedzą, mimo ogromu pracy, który należy włożyć w przygotowanie się do olimpiady.
Maturzysta Eryk Tatol ze Szkoły Średniej im. Wł. Syrokomli przyznaje, że przygotowania do olimpiady rozpoczął już przed rokiem, kiedy to określił się z tematem. Dalej nastąpiło gromadzenie materiału i intensywne zgłębianie wiedzy z twórczości poety Cypriana Kamila Norwida do wypowiedzi ustnej.
– Lubię literaturę – mówił Eryk Tatol. – Jest to rodzaj sztuki o wymiarze uniwersalnym. Oczywiście, każdy naród ma własną sztukę, ale przemawia ona do różnych ludzi, różnych narodowości. Jest ważna, ponadczasowa, przekazuje wartości ogólnoludzkie.
Inna uczestniczka tegorocznej olimpiady, Agata Gornatkiewicz z Gimnazjum im. Jana Pawła II w Wilnie, z wielką pasją opowiada o swoim zamiłowaniu do literatury, która jest dla niej środkiem do zgłębiania własnego świata doznań i przeżyć. Na eliminacje ustne wybrała ambitny temat, poświęcony twórczości Witolda Gombrowicza.
– Po przeczytaniu powieści „Ferdydurke” zrozumiałam, że będzie to dla mnie duże wyzwanie, że nie będzie łatwo, ale na pewno ciekawie, gdyż autor był osobą, która szokowała – mówiła Agata Gornatkiewicz. – Urzekła mnie jego pewność siebie i odwaga głoszenia odmiennego zdania, zafascynowała jego znajomość literatury polskiej i erudycja, pojedynki słowne z przeciwnikami przewyższającymi go pod względem wiedzy. Podoba mi się jego styl, ogromna ilość groteski, absurdu i ironii.
Nad czym jeszcze mogą uczniowie popracować przed przystąpieniem do dalszych eliminacji?
– Należałoby dobrze przemyśleć, uporządkować swe wystąpienie – mówiła dr Irena Masojć, kierownik Centrum Dydaktyki, Kultury i Języka Polskiego Litewskiego Uniwersytetu Edukologii. – Od uczestników wymaga się poza szkolną ogólną wiedzą także znajomości literatury przedmiotu. Uczestnicy mogą się wykazać, operując nazwiskami i tytułami opracowań – to od razu podnosi poziom wypowiedzi, widać, że uczeń orientuje się w literaturze przedmiotu.
Jak mówi dr Irena Masojć, w pracach pisemnych niedociągnięcia polegały na tym, że uczniowie nie zawsze odwoływali się do kontekstu.
– Wiersz należy nie tylko zinterpretować, ale też osadzić w kontekście historyczno-literackim, biograficznym, w kontekście twórczości tego autora. Poza tym uczniowie nie zawsze posługiwali się wiedzą teoretyczno-literacką, takimi pojęciami jak podmiot liryczny, bohater liryczny. Więcej uwagi należy poświęcić też omówieniu środków artystycznych. Ostatnia uwaga dotyczy umiejętnego wprowadzania cytatów do wypowiedzi, tak by były one składniowo powiązane z tekstem.
Eliminacje III stopnia odbędą się w dn. 19-20 marca na Litewskim Uniwersytecie Edukologii, zaś uroczyste zakończenie XXV Olimpiady Literatury i Języka Polskiego odbędzie się 21 marca w Wileńskiej Szkole Średniej im. Szymona Konarskiego. Wyniki eliminacji II stopnia podamy w następnym numerze „Kuriera”.