Maturzyści szkół polskich na Litwie w piątek 6 czerwca składali szkolny egzamin z ojczystego języka polskiego. W tym samym dniu odbył się również szkolny egzamin z ojczystego języka rosyjskiego i białoruskiego. Bez względu na to, że język polski jest skreślony z listy egzaminów obowiązkowych na maturze i jego wyniki nie są uwzględniane przy rekrutacji na studia, uczniowie dwunastych klas niezmiennie przystępują do jego składania. W roku bieżącym wybrało go 1 097 maturzystów ze szkół polskich na Wileńszczyźnie.
– Egzamin z języka polskiego w rejonie wileńskim od lat jest egzaminem priorytetowym. Rady szkolne wszystkich szkół w rejonie podjęły decyzję, że egzamin z języka polskiego jest egzaminem obowiązkowym. Wszyscy nasi absolwenci w stu procentach składają go na maturze – poinformowała Janina Klimaszewska, główny specjalista z wydziału oświaty samorządu rejonu wileńskiego. – W tym roku do składania egzaminu przystąpi 340 maturzystów rejonu wileńskiego.
– Oczywiście, że wszyscy nasi maturzyści składają egzamin z ojczystego języka polskiego – mówi dyrektor Szkoły Średniej im. Szymona Konarskiego w Wilnie Teresa Michajłowicz. – Odkąd odebrano nam prawo do obowiązkowego egzaminu państwowego z mowy ojczystej, to Rada Szkoły decyduje o składaniu egzaminu. Odtąd żaden maturzysta nie zrezygnował ze składania tego egzaminu.
Język polski przez dziesięciolecia był obowiązkowym przedmiotem na maturze w polskich szkołach na Litwie. Jednak w 1998 r. odebrano egzaminowi maturalnemu z języka polskiego status egzaminu obowiązkowego i stał się on jednym z egzaminów do wyboru. W wyniku protestów polskiej mniejszości rok później wprowadzono regulację, że o losach egzaminu maturalnego z języka polskiego – czy ma być obowiązkowy, czy fakultatywny — miała decydować rada szkoły, składająca się z nauczycieli, rodziców i uczniów. Rady w zdecydowanej większości zdecydowały, że matura z języka polskiego ma być obowiązkowa.
W okresie Litwy niepodległej język polski zniknął z listy egzaminów, z których ocena była brana pod uwagę przy rekrutacji na wyższe uczelnie litewskie. Dla porównania, obecnie maturzyści szkół na Litwie mogą składać obok państwowego egzaminu z języka francuskiego czy niemieckiego także język rosyjski jako państwowy język obcy, wyniki którego są uwzględniane przy rekrutacji na studia. Złożyło go w tym roku 2 343 maturzystów.
– Uczniowie uczą się języka ojczystego przez 12 lat, następnie składają z tego przedmiotu egzamin, więc myślę, że logiczne by było, gdyby był on uznawany, jako egzamin państwowy i brany pod uwagę przy rekrutacji na studia na Litwie – mówiła Grażyna Koczan, polonistka z Gimnazjum im. J. Śniadeckiego w Solecznikach.
Egzamin z języka polskiego składa się z części ustnej oraz pisemnej. Ustny egzamin uczniowie składali w szkołach w trakcie procesu nauczania w okresie pomiędzy 1 kwietnia a 18 maja. 6 czerwca w szkołach Wileńszczyzny odbywała się część pisemna egzaminu, na której uczniowie musieli odpowiedzieć na pytania testu dotyczące rozumienia tekstu literackiego oraz napisać pracę pisemną: rozprawkę lub interpretację o objętości 250-400 słów. Uczniowie mogli pisać prace przez 4 godziny.
– Zdaniem uczniów, to nie był trudny egzamin – mówiła polonistka Grażyna Koczan. – Myślę, że tematy prac pisemnych były wdzięczne. Test literacki również nie stanowi problemu dla uczniów, musi mu podołać nawet przeciętny uczeń. W tym roku tak jak zwykle wszyscy nasi maturzyści przystąpili do składania tego egzaminu, a to ponad 50 osób.
Dla Magdy, maturzystki z Gimnazjum im. A. Mickiewicza w Wilnie, najbliższym tematem na egzaminie był 2. temat rozprawki, gdyż, jak mówi, lubi rozważać wady i zalety bohaterów literackich.
– Uczymy się 12 lat w polskiej szkole, jesteśmy Polakami, więc myślę, że warto udowodnić, że się zna swój język ojczysty. Mówię w tym języku od dzieciństwa, to język, w którym myślę. Dlatego go składam.
Narodowe Centrum Egzaminacyjne ogłoszenie wyników egzaminu przewiduje na 19 czerwca.
Tematy prac pisemnych na egzaminie maturalnym z języka polskiego
Rozprawki
1. Dlaczego wiele wybitnych dzieł literatury polskiej powstało na obczyźnie? Omów zagadnienie na podstawie wybranych utworów.
2. Najciekawszy i najwyrazistszy bohater utworu dramatycznego. Uzasadnij swój sąd.
3. „Trudno w dziejach literatury o przykład podobnego oczarowania narodu” (prof. L. Ludorowski o H. Sienkiewiczu). Omów nieustającą atrakcyjność pisarstwa Henryka Sienkiewicza, odwołując się do odpowiednich utworów.
Interpretacje
1. Interpretacja wiersza A. Mickiewicza „Grób Potockiej”
2. Interpretacja fragmentu S. Mrożka „Emigranci”