Europejska Fundacja Praw Człowieka (EFHR) informuje o kontynuacji edukacyjnego projektu dla młodzieży szkolnej „Europejczycy, Polacy, Obywatele”, mającego na celu wdrożenie nowoczesnego programu nauczania przedmiotu „Wiedza o społeczeństwie” w szkołach polskich na Litwie.
Długofalowym celem projektu jest wzmocnienie wśród młodzieży polskiej na Litwie świadomości obywatelskiej i praw przysługujących mniejszościom narodowym. Projekt rusza 8 października i ma umożliwić nauczanie przedmiotu „Wiedza o społeczeństwie” w języku polskim poprzez audycje w Radiu Znad Wilii oraz cykl artykułów w Kurierze Wileńskim.
W ciągu 8 tygodni w piątkowych wydaniach Kuriera Wileńskiego publikowane będą artykuły z zakresu wiedzy o społeczeństwie.
W każdą środę od godz. 17.40 tematy te będą przedstawiane w audycjach Radia Znad Wilii.
Podczas projektu uczniowie pogłębią wiedzę z zakresu kształcenia obywatelskiego z takich tematów jak: samorząd, media masowe, gospodarka, transformacja, globalizacja, konflikty międzynarodowe, wykluczenie społeczne, prawo. Tematy z wiedzy o społeczeństwie opracowane zostaną na podstawie podręcznika „Polacy, Europejczycy, Obywatele”, który został przygotowany z myślą o młodzieży klas 9-12 oraz nieodpłatnie przekazany na ręce placówek szkolonych na początku bieżącego roku.
Wykłady w Kurierze Wileńskim i Radiu Znad Wilii zostaną zakończone egzaminem przez internet.
Sesja egzaminacyjna przewidziana jest w dniach 3-4-5 grudnia. Co tydzień na forach platformy organizowane będą konkursy zachęcające uczestników do aktywnych dyskusji, podczas których będzie możliwość wygrania atrakcyjnych nagród. Po ukończeniu kursu wszyscy uczestnicy otrzymają dyplomy. Uczniowie, którzy uzbierają największą ilość punktów, otrzymają też nagrody rzeczowe (przenośny komputer, tablet, iPod i inne).
Biorąc pod uwagę ogromne zainteresowanie uczniów projektem realizowanym w 2013 r., w którym wzięło udział ponad 200 osób, EFHR pokłada głęboką nadzieję, że w tym roku swoją wiedzę o informacje potrzebne nie tylko do zdania matury, ale też do bycia obywatelem świadomym swoich praw i obowiązków pogłębi jeszcze więcej uczniów.
Wszystkich chętnych uczniów zapraszamy do rejestrowania się na podstronie: http://wos.efhr.eu/, wskazując swoją szkołę i nauczyciela. Nauczycieli, chętnych do zaangażowania się w realizację projektu (odpłatnie) poprzez jego promocję wśród uczniów, prosimy o kontakt pod numer: 867137765 lub na e-maila wos@efhr.eu
Projekt edukacyjny „Europejczycy, Polacy, Obywatele”, Temat I: Samorząd
Przyjęta w referendum z dnia 25 października 1992 r. Konstytucja Republiki Litewskiej w X rozdziale, noszącym tytuł „Samorząd terytorialny i zarządzenie”, określa podstawowe zasady dotyczące funkcjonowania samorządu terytorialnego. Szczegółowe uregulowania są jednak przyjęte w ustawach — m. in. w Ustawie o Samorządzie Lokalnym (Vietos savivaldos įstatymas) z dnia 7 lipca 1994 r., która z licznymi poprawkami obowiązuje do dziś.
Władza w samorządach należy do Rad samorządowych będących organami stanowiącymi. Radnych, czyli członków Rad samorządowych, wybierają obywatele Litwy i inni stali mieszkańcy w powszechnych, równych i bezpośrednich wyborach oraz w głosowaniu tajnym. Prawo wyboru mają wszyscy stali mieszkańcy tego samorządu (również obywatele innych państw członkowskich UE), którzy w dniu wyborów mają co najmniej 18 lat. Natomiast prawo wyborcze przysługuje stałemu mieszkańcowi samorządu w wieku co najmniej 20 lat. Liczba członków Rad samorządowych jest uzależniona od liczby ludności w danym samorządzie. W samorządzie do 5 tys. mieszkańców wybieranych jest 15 członków, a samorządach większych niż 500 tys. mieszkańców — 51 członków. Radni są wybierani na 4-letnią kadencję.
Wybory ogłaszane są przez Sejm na co najmniej 5 miesięcy przed zakończeniem kadencji, a kandydaci na radnych są wyznaczani przez partie lub organizacje polityczne. Wybory do wszystkich 60 samorządów odbywają się w tym samym czasie. Ostatnie wybory do rad samorządowych na Litwie odbyły się 27 lutego 2011 r. Kolejne zaplanowane są na 1 marca 2015 r. W samorządach na Litwie ogółem zostanie w nich wybranych 1524 radnych. Najwięcej radnych wybiorą mieszkańcy samorządu miasta Wilno — 51 osób, a najmniej po 15 osób mieszkańcy samorządu miasta Neringa i Birsztany.
Na czele samorządów stoją merowie pełniący funkcje organu wykonawczego. Wyboru mera na czteroletnią kadencję dotychczas dokonywali członkowie Rad samorządowych zwykłą większością głosów w głosowaniu tajnym. Co ciekawe, na Litwie merem samorządu i jego zastępcą może zostać jedynie obywatel Litwy. Merowie wybierani są na okres sprawowania mandatu przed Rady (4 lata), przed którymi są również odpowiedzialni. Jednakże już w najbliższych wyborach, merowie zostaną wybrani bezpośrednio przez mieszkańców samorządów. Mer zostanie wybrany w pierwszej turze, jeżeli na niego zagłosuje większość mieszkańców biorących udział w wyborach. Jeżeli żaden z kandydatów nie otrzyma większości głosów, po dwóch tygodniach odbędzie się powtórna tura wyborcza, w której udział będą brali dwaj kandydaci, którzy w pierwszych wyborach uzyskają najwięcej głosów.
Przyjrzyjmy się teraz największemu samorządowi miasta Wilno. Samorząd miasta Wilno – liczy ponad 538 tys. mieszkańców i obejmuje 401 km2. Mieszkańcy Wilna wybierają 51 radnych – członków samorządu. Stanowisko mera, organu wykonawczego obejmuje Artūras Zuokas, który z kilkuletnimi przerwami obejmuje je już trzeci raz. W administracji m. Wilno pracuje ok. 1 000 osób. Pracują oni w 11 departamentach (m. in. rozwoju miasta; oświaty kultury i sportu; ekonomii i inwestycji) oraz 7 wydziałach (m. in. młodzieży i sportu; ochrony praw dziecka) i jednej komisji (Komisja nazw, pomników i tablic upamiętnienia miasta Wilno).
Jak widać, wszystkie samorządy łączy jedna i ogromnie ważna wspólna cecha – ludzie. To oni działają w ramach samorządu, to de facto oni są samorządem. Kierując poszczególnymi szczeblami administracji, wchodząc w skład poszczególnych organów, tworzą niezwykle ważny dla całego państwa łańcuch wzajemnych powiązań oraz zależności, a ich głównym celem jest usprawnienie działania administracji państwa.
Pomyśl! Jakie są zalety i wady wprowadzanych na Litwie bezpośrednich wyborów mera. Zamieść swoją odpowiedź na forum dyskusyjnym na stronie http://wos.efhr.eu/ i wygraj pamięć USB!
EFHR