W Wilnie planowane jest uporządkowanie terenu na Cmentarzu Rossa, renowacja Ogrodów Misjonarzy, Parku Reformatów, a także stworzenie Parku Sprawiedliwych Świata.
O swych zamierzeniach poinformował samorząd stołeczny na stronie internetowej. Większą część niezbędnych środków na rewitalizację parków planuje się uzyskać z funduszy strukturalnych UE.
„Ogród Bernardyński zapoczątkował jedynie projekty – powiedział mer Wilna Arturas Zuokas. — Zaplanowaliśmy i uporządkujemy inne przestrzenie publiczne w Wilnie. Z ożywionych parków miejskich będzie dumny każdy wilnianin. Naszemu miastu potrzeba więcej przestrzeni rekreacyjnej, możliwości kulturalnego spędzenia wolnego czasu na przyrodzie”.
Jeden z projektów stołecznego samorządu zakłada odnowienie zabytkowej nekropolii wileńskiej – cmentarza na Rossie, odwiedzanego tłumnie przez liczne grupy turystów.
— W ubiegłym roku został zatwierdzony plan uporządkowania Cmentarza Rossa – poinformował „Kurier Wileński” wicemer samorządu m. Wilna Jarosław Kamiński, radny z ramienia AWPL. — Osobiście czuwałem nad projektem i staraniem naszej frakcji plan przewiduje uporządkowanie całego cmentarza. Przygotowanie prac wstępnych zajęło nam kilka lat, gdyż nie było nawet sporządzonego planu działki cmentarza. Po jego zarejestrowaniu zaczęliśmy prace.
Jak mówił wicemer, zostały wykonane bardzo dokładne zdjęcia topograficzne, na których zaznaczone zostały nawet nieistniejące już miejsca pochówków, następnie wszystkie zabytkowe pomniki zostały dokładnie opisane.
— Prace nad uporządkowaniem cmentarza będą przebiegały etapami, uzgodniliśmy je z Departamentem Ochrony Zabytków – mówił Jarosław Kamiński. — Koszt tych prac jest ogromny. Uzyskane środki z państwowego budżetu wystarczą tylko na renowację pomników wciągniętych na listę zabytków, a remontu wymagają też schody, należy wzmocnić skarpę. Terytorium cmentarza jest pagórkowate, dlatego należy umocnić wzgórza, odrestaurować zniszczone pomniki i zabytkowe grobowce.
Przez długie lata drzewa rozrastały się i swymi korzeniami rozsuwały wzgórze, ucierpiały na tym grobowce i pomniki. Dlatego na ukończeniu jest projekt dendrologiczny, czyli wycinanie drzew i usuwanie korzeni, tak by nie uszkodzić pomników.
Projekt uporządkowania Cmentarza Rossa w planach stołecznego samorządu zajmuje priorytetowe miejsce. Został wpisany do projektu wsparcia unijnego na lata 2014-2020 w planach uporządkowania terytoriów najbardziej problemowych.
— Jeszcze w tym roku w pierwszej kolejności będą naprawiane najbardziej potrzebujące renowacji zabytkowe pomniki i grobowce na Rossie, znajdujące się w stanie awaryjnym – zapewnił wicemer.
Czy zostanie zachowany zabytkowy charakter cmentarza, a przy renowacji nie ucierpią niektóre nagrobki?
— Naturalnie, że zostanie zachowany zabytkowy charakter – twierdził Jarosław Kamiński. – Takie są wymagania, ustawowo nie wolno odstąpić od pierwowzoru. Myślę jeszcze nad powołaniem polsko-litewskiej rady nadzorczej nad pracami, aby specjaliści i z polskiej, i z litewskiej strony czuwali nad przebiegiem prac renowacyjnych.
Wicemer poinformował też, że zostanie zachowany pierwotny układ ścieżek na cmentarzu według zachowanych planów. Zostanie zamontowany system odprowadzający deszczówkę, w planach przewidziane jest nowe oświetlenie i monitoring cmentarza.
Podobnie jak na Cmentarzu Rossa jest przygotowany projekt uporządkowania zabytkowego Cmentarza Piotra i Pawła (Saulės) w Wilnie.
— Muszę zaznaczyć, że po raz pierwszy na Litwie były przygotowane tak dokładne plany topograficzne obu cmentarzy ze szczegółowym opisem pomników w trakcie realizacji projektów uporządkowania Cmentarzy Rossa i Saulės – mówił Jarosław Kamiński. — Została wykonana bardzo skrupulatna praca, a pomniki zostały przerysowane odręcznie na podstawie materiałów archiwalnych. To ogrom dokumentacji.
W planach samorządu m. Wilna poza uporządkowaniem terenów Cmentarzy na Rossie oraz Saulės, znalazły się też projekty rewitalizacji Ogrodów Misjonarzy, terytorium klasztoru misjonarzy przy kościele Wniebowstąpienia Pańskiego, sięgające rzeki Wilenki. Budynek klasztoru planowano przeznaczyć na pomieszczenie dla szkoły, natomiast w kościele urządzić salę koncertową, jednak plany te nie doszły do skutku.
— Nie doszło do porozumienia z Kurią w tej sprawie, umowa w przedstawionej postaci nie została zaakceptowana, sprawa ta na razie pozostaje na dalszym planie. Natomiast projekt rewitalizacji Ogrodów Misjonarzy jest aktualny – mówił w rozmowie z „Kurierem” Jarosław Kamiński.
Planuje się zmienić również wygląd Parku Reformatów na Pohulance za Pałacem Ślubów. W czasach sowieckich został tu zniszczony cmentarz ewangelicki, a na jego miejscu stanął ideologiczny pomnik przedstawiający radzieckich partyzantów.
— Projekt przewiduje przywrócenie pierwotnej postaci parku, na podstawie dokumentów archiwalnych, by był jak najbliższy oryginału – mówił Jarosław Kamiński.
Cmentarz ewangelicki jest bardzo ważny dla historii Wilna, spoczęło na nim wielu wybitnych wilnian, m. in. Szymon Konarski – powstaniec listopadowy; stracony w 1839 przez Rosjan za rogatkami Pohulanki, Jan Fryderyk Niszkowski – polski profesor chirurgii Uniwersytetu Wileńskiego, Karol de Perthées – polski kartograf, Wawrzyniec Puttkamer – marszałek szlachty powiatu lidzkiego.
W Wilnie przewiduje się też realizację jeszcze jednego projektu – Parku Sprawiedliwych Świata ku upamiętnieniu wilnian, którzy brali udział w ratowaniu Żydów podczas Holokaustu. Na miejsce parku zostały wybrane okolice ulic Jerozolimskiej, Ateities i Kalwaryjskiej.