Jak podała telewizja Fox News, prawybory w stanie Iowa wygrał walczący o nominację Republikanów w wyborach prezydenckich ultrakonserwatywny senator z Teksasu Ted Cruz, zdobywając 28 proc. głosów. Drugie miejsce zajął, według Fox News, miliarder Donald Trump (24 proc.), trzecie senator Marco Rubio (23 proc). Z kolei po podliczeniu 99 proc. głosów u Demokratów wiadomo, że walka była wyrównana — 49,8 procent głosów otrzymała Hilary Clinton, a 49,6 senator Berni Sanders.
Linas Linkevičius, minister spraw zagranicznych, podczas rozmowy z „Kurierem” powiedział, że przebieg wyborów prezydenckich w Ameryce śledzi cały świat.
— Od Ameryki zależy sytuacja ekonomiczna i wojskowa całego świata. Dla naszego kraju jest bardzo ważne, kto zostanie prezydentem. Od tego zależy nasze bezpieczeństwo i sytuacja ekonomiczna. Ostatnio stosunki gospodarcze z tym krajem zaczęły się polepszać. Udało się nam domówić w sprawie eksportu mięsa, produkty mleczne już wcześniej zaczęliśmy eksportować. Czyli widzimy, że współpraca powoli rozwija się. Musimy śledzić przebieg wyborów i powstrzymać się od wszelkich komentarzy na ten temat, gdyż to jest sprawa wewnętrzna tego kraju — zaznaczył Linas Linkevičius.
Linas Kojala, politolog, analityk Centrum Studiów Europy Wschodniej powiedział „Kurierowi”, że Stany Zjednoczone Ameryki są ciągle najpotężniejszym i najbogatszym krajem świata. Odgrywają kluczową rolę w gospodarce oraz w polityce światowej. Posiadają największe wojsko.
— Głowa Ameryki będzie miała bardzo wielki wpływ na globalne procesy. Obecnie widzimy, że mamy bardzo wiele wyzwań, na przykład bezpieczeństwo na wschodniej Ukrainie, terroryzm na świecie — powiedział Linas Kojala.
Nowy prezydent Ameryki będzie musiał przyjąć dużo decyzji związanych z przyszłością NATO, z tym, jak zwalczyć terroryzm. Przyjęte decyzje przez nowego prezydenta będą miały bardzo wielki wpływ na sytuację polityczną Litwy.
— Republikanie i Demokraci bardzo krytycznie wypowiadają się o polityce zagranicznej obecnego prezydenta USA Baracka Obamy. Dlatego też kandydaci na prezydenta Stanów Zjednoczonych są zdecydowani wnieść zmiany do polityki zagranicznej. Nieważne, na czym te zmiany będą polegać i tak będą miały wpływ na politykę naszego państwa. Myślę, że zmieni się postawa wobec państw wschodnich należących do NATO — twierdzi Linas Kojala.
Obama zdecydowanie wykluczył jakąkolwiek interwencję wojskową Stanów Zjednoczonych na Ukrainie. Przypomniał, że Ukraina nie jest członkiem NATO i w związku z tym USA nie mają traktatowych zobowiązań do jej obrony. Barack Obama nie chce wrogich stosunków z Rosją.
Fot. EPA-ELTA
— Swoją decyzję argumentuje tym, że państwa Zachodnie kiedyś zobowiązały się nie wprowadzać na stałe wojsk NATO do krajów bałtyckich. Oczywiście to jest nieprawda. Nowy prezydent może to zmienić. Może wprowadzić na stałe wojska Ameryki lub NATO do państw wschodnich należących do NATO. Czyli na Litwie możemy mieć stałe wojska NATO, żeby były gotowe na obronę w razie niebezpieczeństwa. Inna jest także pozycja wobec państw, które znajdują się blisko krajów należących do NATO. Na przykład Ukraina, Gruzja. George Bush dążył, żeby one należały do NATO. Obama tego nie chce. Jeżeli przyjdzie nowy prezydent z partii Republikanów, to można oczekiwać, że znów rozpoczną się rozmowy na temat przyjęcia nowych członków do NATO — zaznaczył politolog, analityk Centrum Studiów Europy Wschodniej.
Jak mówi, dla Litwy byłoby lepiej, gdyby od Republikanów wygrał Marco Rubio, a jeżeli od Demokratów, to Hilary Clinton.
— Dużo kto myśli, że Litwie byłoby lepiej, gdyby wybory prezydenckie wygrały Republikanie. To jest uzasadnione historią. Przypomnijmy rządy Ronalda Wilsona Reagana (od red. prezydent USA 1981-1989), który przyczynił się do upadku Sowieckiego Imperium. Z kolei Donald Trump, który nie jest politykiem, twierdzi, że w szybkim tempie znalazłby porozumienie z Putinem. To dla Litwy byłoby niebezpieczne. Szanse są bardzo małe, że Trump wygra końcowe wybory prezydenckie. Natomiast Hilary Clinton, z Partii Demokratów, na Litwie z wizytą była dwa razy. Ona kilka razy podkreślała, że należy pomóc partnerom NATO sąsiadującym z Rosją. Pogląd na Putina i Rosję jest krytyczny — tłumaczy Kojala.
Prezydenckie prawybory w USA potrwają aż do lata. Kluczowe mogą okazać się dopiero wyniki w większych, bardziej umiarkowanych stanach, które głosują dość późno. Wyłonią najwięcej delegatów na partyjne konwencje, które wskażą kandydatów na prezydenta.
W tym roku ogólnokrajowa konwencja Partii Republikańskiej (GOP) odbędzie się 18-21 lipca w Cleveland w Ohio, a Demokratów — 25-28 lipca w Filadelfii. Kierując się wynikami prawyborów, delegaci na konwencjach nominują kandydatów partii na prezydenta. Dopiero między nimi odbędą się 8 listopada właściwe wybory prezydenckie.
Rozpoczęte w Iowa prawybory są więc dopiero początkiem długiego procesu nominacji. Prawybory odbędą się we wszystkich stanach zgodnie z zasadami wyznaczonymi przez same stany. Są to najczęściej wybory niebezpośrednie, bo wyborcy nie głosują na nazwisko poszczególnego kandydata, ale na delegatów, którzy będą reprezentować ich stan na partyjnych konwencjach.