„Czego się nauczysz, tego nie będziesz nosić na plecach” — głosi mądrość ludowa. Zwłaszcza że mamy coraz większą możliwość uczenia się przez całe życie: różne kursy, wykłady internetowe, programy uniwersytetów i szkół zawodowych.
Dwa lata temu została też zatwierdzona nowa Ustawa o Nieformalnej Edukacji Dorosłych, po raz pierwszy przewidująca pięciodniowe urlopy na nieformalną edukację pracowników.
Jednorazowa nauka
nie wystarcza
Badania wykazują, że im człowiek jest starszy, tym mniej się uczy, a ludzie kończący karierę nierzadko tracą motywację do zdobycia nowej wiedzy. Niemniej na Litwie stopniowo rodzi się przekonanie, że w doskonaleniu się wiek nie jest przeszkodą.
Dyrektor departamentu nauki przez całe życie Ministerstwa Oświaty i Nauki dr Saulius Zybartas mówi, że aby pozostać potrzebnym na rynku pracy, nie stracić nawyków i doskonalić się, należy się uczyć przez całe życie. „Kiedyś panowało przekonanie, że wystarczy raz ukończyć uniwersytet i będzie się miało pracę na całe życie. Dziś takie przekonanie nie jest aktualne, wiedzę powinniśmy zgłębiać stale” — zapewnia dyrektor.
Od bibliotek do internetu
„Dzień bez nauki jest dniem zmarnowanym” — powiedział Albert Einstein.
Istnieje sporo możliwości edukacji dorosłych w różnym wieku — zarówno młodzieży, jak i ludzi starszych. Najprostszym sposobem pogłębienia wiedzy i kompetencji jest edukacja samodzielna. Na półkach litewskich bibliotek można znaleźć literaturę zarówno zawodową, jak też naukową, a w internecie poznać nowości ze świata.
A jeśli ktoś życzy sobie poważniej zabrać się za naukę, warto sięgnąć po kursy i programy już przygotowane przez specjalistów. Na przykład różnorodne otwarte programy nauczania oferuje system informatyczny edukacji dla dorosłych. Chętni mogą się uczyć prawideł języka litewskiego bądź zgłębiać tajniki wiedzy komputerowej czy cyfrowej, wybrać kursy przedsiębiorczości czy wyrazu artystycznego. Od różnorodnych wirtualnych zajęć kilkugodzinnych do zdalnych zajęć seminaryjnych bądź kursów proponuje środowisko nauki wirtualnej.
Uniwersytety trzeciego wieku (UTW) są kolejną możliwością powrotu do lat studenckich. Obecnie na Litwie w trybie autonomicznym działa 56 UTW. Najstarszym z nich jest uniwersytet założony przez Medarda Czobota, zrzeszający 11 wydziałów i oferujący pogłębienie wiedzy z historii, kultury, muzyki, polityki, sztuki ludowej i innych dziedzin.
Dorośli dysponujący większą ilością wolnego czasu mogą wybrać różnorodne oferowane przez różne wyższe uczelnie programy, umożliwiające przekwalifikowanie, podniesie jej i edukację nieformalną, jak również centra szkolenia zawodowego i oświaty, świadczące usługi z zakresu edukacji zarówno nieformalnej, jak formalnej.
W samorządach przystąpili do pracy koordynatorzy nieformalnej edukacji dla dorosłych, którzy mogą poradzić, gdzie i czego można się uczyć jak najbliżej domu. Środki na programy edukacji dla dorosłych przeznacza Ministerstwo Oświaty i Nauki, a dofinansowują je unijne fundusze strukturalne na lata 2014-2020.
Karolina Mackevičiūtė
Chętnym nauki w internecie
• Litewska Sieć Nauki Zdalnej www.liedm.lt
• System Informatycznej Edukacji Dorosłych www.smis.lt
• Otwaty System Informowania, Konsultowania i Orientacji AIKOS www.aikos.smm.lt
• Europejska Platforma Edukacji Dorosłych EPALE
https://ec.europa.eu/epale/
Programy edukacyjne
dla dorosłych oferują
• Szkoły zawodowe, uniwersytety i kolegia
• Samorządowe centra edukacyjne
• Uniwersytety trzeciego wieku
• Różne organizacje
(Zam. 1746)