Korupcja — obok niskich płac, emigracji, wysokich cen i alkoholizmu — jest największym problemem Litwy, wynika z badań opinii publicznej „Mapa korupcji Litwy 2016” przeprowadzonych przez spółkę „Vilmorus” na zlecenie Służby Dochodzeń Specjalnych (STT).
— Badania opinii publicznej „Mapa korupcji Litwy” są przeprowadzane co trzy lata. Dzięki temu widzimy, że społeczeństwo coraz bardziej zwraca uwagę na korupcję, jako poważny problem.
Korupcja nadal jest postrzegana, jako jeden z pięciu największych problemów na Litwie. Najnowsze dane ujawniają, że obywatele Litwy są coraz bardziej nietolerancyjni wobec korupcji, konsekwentnie zmniejsza się liczba osób, które dałyby lub już dały łapówkę — twierdzi Egidijus Radzevičius, zastępca dyrektora Służby Dochodzeń Specjalnych.
Z badań „Vilmorus” przedstawionych w środę — podczas konferencji prasowej — wynika, że w ciągu ostatnich kilku lat 16 proc. mieszkańców Litwy wręczyło łapówkę. Natomiast w 2014 roku przyznało się do tego 24 proc. mieszkańców.
— Cieszy nas to bardzo, że coraz więcej osób twierdzi, że dawanie łapówki lub branie jest nie tylko przestępstwem i nie tylko łamie prawo, ale też jest niezgodne z ich przekonaniem i wartościami moralnymi. Społeczeństwo staje się coraz bardziej aktywne w walce z korupcją. To znaczy zwiększa się liczba osób, które wiedzą dokąd zwracać się w przypadku korupcji – 39 procent mieszkańców, 61 proc. – kierowników firm, 72 proc. – urzędników. Coraz więcej obywateli, zgłasza przypadki korupcji – zaznaczył Egidijus Radzevičius.
Co trzecie dochodzenie sądowe zaczynane jest dzięki aktywności obywateli. Wśród najbardziej skorumpowanych instytucji respondenci wymieniają system ochrony zdrowia — 51 proc., 42 proc. — Sejm, 37 proc. — sądy.
— Nie wiem, w jakim stopniu odpowiedzi były prawdziwe. Jestem sceptyczny wobec tych cyfr. Jednak widzimy pewną tendencję. W 2014 roku 26 procent mieszkańców naszego kraju przyznawało się, że w ciągu ostatniego roku proponowało korzyści majątkowe urzędnikom jednego z ośmiu sektorów publicznych: oświaty, sądownictwa, ochrony zdrowia, policji, służb rejestracji i wydawania pozwoleń, spółek świadczących usługi komunalne, inspekcji podatkowej czy służb geodezyjnych – oświadczył dyrektor Centrum Badań Społecznych i Rynku Vladas Gaidys.
Kierowników firm poproszono nazwać, jakie instytucje, ich zdaniem, są najbardziej skorumpowane.
27 proc. (26 proc. 2014 r.) nazwało szpitale i instytucje opieki zdrowotnej, 23 proc. (11 proc.) – Sejm, 20 proc. (18 proc.) – samorządy.
— Po wprowadzeniu euro wielkość łapówki bardzo się zmieniła. Za otrzymanie świadectwa niepełnosprawności i zdolności do pracy w 2014 – 380 litów, 2016 – 200 euro, usługi odontologa 2014 – 140 litów, 2016 – 170 euro – zaznaczył Vladas Gaidys.
Badania „Mapa korupcji Litwy 2016” przeprowadzono na reprezentatywnej grupie 1 002 mieszkańców kraju oraz 503 kierowników firm i grupie 502 urzędników.
Badania zostały przeprowadzone na przełomie września i października.
KORUPCJA W SEKTORZE PUBLICZNYM
Począwszy od 1995 roku, międzynarodowa organizacja pozarządowa Transparency International corocznie publikuje Indeks Percepcji Korupcji (Corruption Perception Index). Opracowywany ranking pokazuje poziom postrzegania korupcji w sektorze publicznym na podstawie badań i doświadczeń ekspertów zajmujących się tą tematyką w poszczególnych krajach.
W najnowszym raporcie znalazło się 168 państw z całego świata.
W tym roku Polska uzyskała 62 punkty na 100 możliwych, poprawiając swój wynik w porównaniu do zeszłorocznego o 1 punkt. To wystarczyło, by awansować z 35. na 30. miejsce w całym zestawieniu.
Za Polską znalazły się nie tylko kraje z regionu Europy Środkowo-Wschodniej, takie jak: Litwa (32.), Czechy (37.), Łotwa (40.), Słowacja i Węgry (50.), ale i kraje z Europy Zachodniej: Hiszpania (36.), Grecja (58.) czy Włochy (62.).
Kolejny raz na czele rankingu uplasowały się kraje skandynawskie: Dania (91 punktów), Finlandia (90 punktów) i Szwecja (89 punktów). Zaraz za nimi znajduje się Nowa Zelandia z 88 punktami. Na przeciwległym biegunie z 8 punktami 167. lokatę zajęły: Somalia i Korea Północna.