Prezydent Stanów Zjednoczonych Donald Trump 23 stycznia, podpisał dekret formalnie rozpoczynający proces wycofywania się Stanów Zjednoczonych z Transpacyficznej Umowy o Wolnym Handlu (TPP). Była to jedna z jego zapowiedzi w kampanii wyborczej.
Umowa TPP postrzegana była jako przeciwwaga wobec rosnącego wpływu Chin. W 2015 roku podpisało ją 12 krajów Azji i Pacyfiku, reprezentujących 40 proc. światowej gospodarki. Poprzednia administracja Baracka Obamy traktowała TPP jako ważny, ekonomiczny element zacieśniania więzi z sojuszniczymi krajami Azji.
Trump, który rozpoczął urzędowanie 20 stycznia, nazwał dekret „wielką sprawą dla amerykańskiego robotnika”.
– Pierwsza strategiczna decyzja, jaką podjął nowy prezydent USA, nie będzie miała bezpośredniego wpływu na ekonomikę Litwę. Oprócz tego podpisany przez Trumpa dekret jest praktycznie formalnością, ponieważ umowa nie została jeszcze ratyfikowana przez senat. Jestem pewien, że amerykański Kongres też wypowie się na ten temat. Podpisany dekret jest jednak niepokojącym sygnałem dla Europy o możliwym cofnięciu prac nad niezawartą jeszcze umową o wolnym handlu pomiędzy USA a Unią Europejską, czyli Transatlantyckim Partnerstwie w sprawie Handlu i Inwestycji ( TTIP). Jest to negocjowana od ponad trzech lat umowa, która ma zlikwidować bariery w handlu między UE a Stanami Zjednoczonymi – powiedział w rozmowie z Kurierem Wileńskim europoseł Petras Auštrevičius.
Transatlantyckie Partnerstwo w dziedzinie Handlu i Inwestycji to szansa na zachowanie ważnej pozycji Europy na arenie międzynarodowej.
– Pertraktacje europejskich liderów z administracją Baracka Obamy trwały długo ze względu na bardzo różne interesy, w niektórych dziedzinach ciężkie do pogodzenia, wymagające ogromnej woli współpracy. Jeżeli nie dojdzie do podpisania tego porozumienia, to będzie to element klęski politycznej z punktu widzenia znaczenia Europy jako ważnego partnera USA. Uwzględniając styl pracy nowego prezydenta, na razie trudno jest dawać jakieś prognozy. Miejmy nadzieję, że negocjacje odnośnie TTIP będą kontynuowane, ponieważ podpisanie akurat tej umowy ma wielkie znaczenie dla naszego kraju – dodał Petras Auštrevičius.
Umowę TPP, którą odwołał Trump, negocjowano przez siedem lat. Stany Zjednoczone dotąd jednak nie ratyfikowały jej z powodu sprzeciwu republikanów w Kongresie. Po wprowadzeniu w życie umowa miała doprowadzić do ograniczenia ceł na 18 tys. rodzajów towarów.
Sygnatariusze umowy odpowiadają za jedną trzecią PKB świata, a według analityków Kongresu jej skutki wpłynęłyby na import towarów do USA, co szacuje się na 980 mld dol. rocznie, oraz na eksport amerykańskich towarów o wartości 905 mld dol. rocznie. TPP w lutym zeszłego roku podpisało 12 państw leżących nad Oceanem Spokojnym. Oprócz USA, były to Kanada, Meksyk, Japonia, Australia, Nowa Zelandia, Chile, Peru, Singapur, Malezja, Brunei i Wietnam. W ten sposób powstałby blok silnych gospodarczo państw, zdolny przeciwstawić się rosnącym wpływom Chin w basenie Pacyfiku.
Wycofanie się USA z ogromnej azjatyckiej umowy handlowej TPP wywołało na całym świecie ogromną falę krytyki pod adresem nowego prezydenta.
Tymczasem wczoraj w Wilnie pod ambasadą USA odbyła się akcja poparcia dla polityki Donalda Trumpa.
– Zebraliśmy się, aby wyrazić swe uznanie dla polityki nowego prezydenta Stanów Zjednoczonych. Powinniśmy uświadomić sobie, że to jest wybrany drogą demokratyczną przez naród amerykański nowy lider. Właśnie do niego będziemy dzwonili z prośbą o pomoc, gdy Litwa znajdzie się w niebezpieczeństwie. To na jego pomoc będziemy liczyć, nie zaś na pomoc protestujących. To właśnie on jest gwarantem pokoju nie tylko w USA, ale również na świecie – zaznaczył Laurynas Kasčiūnas, poseł na sejm z ramienia partii Związek Ojczyzny–Litewscy Chrześcijańscy Demokraci, członek komitetu obrony i bezpieczeństwa, organizator akcji.
Poseł odniósł się także do kontrowersyjnych wypowiedzi Trumpa odnośnie NATO.
– Wypowiedzi prezydenta na temat tego ,że NATO jest przestarzałe i niepotrzebne, są wyrwane z kontekstu oraz błędnie interpretowane przez media. Uważam, że jak najbardziej jest uzasadnione jego dążenie ku temu, żeby wszystkie kraje członkowskie NATO wspierały finansowo alians, zgodnie z tym, jak to deklarowały. Dlatego bardzo istotne jest to, że już w przyszłym roku Litwa będzie przeznaczać na wojsko 2 procent swojego PKB, zaś do roku 2020 wskaźnik ten wzrośnie do 2,5 procent – powiedział na wczorajszym wiecu poseł Kasčiūnas.
Polityk zaznaczył, że bardzo ważne jest także nawiązanie przyjacielskich kontaktów między Litwą i USA.
– Litewscy politycy i dyplomaci nie zadbali o to wcześniej. Zbyt wiele nadziei pokładaliśmy w wygranej Hilary Clinton. Powinniśmy tu brać przykład z polityków w Polsce. Prezes PiS Jarosław Kaczyński spotkał się z Rudolphem Giulianim, wpływowym politykiem Partii Republikańskiej i byłym burmistrzem Nowego Jorku, zanim zostały ogłoszone wyniki wyborów prezydenckich. Podczas spotkania omówione zostały strategicznie ważne dla Polski momenty, m.in. zwiększenie współpracy obydwu krajów w rożnych sferach oraz bezpieczeństwie Polski – wspomniał Laurynas Kasčiūnas.