13 września, minister spraw zagranicznych RP Jacek Czaputowicz złożył swoją pierwszą oficjalną wizytę na Litwie. Szef polskiego MSZ wizytę w Wilnie rozpoczął od uczestnictwa w prezentacji nowego samochodu rajdowego litewsko-polskiej załogi na Rajd Dakar Benediktasa Vanagasa i Sebastiana Rozwadowskiego. Prezentacja odbyła się na placu przed Biblioteką Narodową Martynasa Mažvydasa.
Podczas pobytu w Wilnie minister Jacek Czaputowicz spotkał się z najwyższymi władzami litewskimi – prezydent Dalią Grybauskaitė, premierem Sauliusem Skvernelisem oraz szefem litewskiej dyplomacji, Linasem Linkevičiusem. Podczas spotkań zostały omówione m.in. tematy z obszaru polsko-litewskiej współpracy politycznej, gospodarczej i kulturalnej. Poruszone zostały również zagadnienia dotyczące bezpieczeństwa, realizacji wspólnych projektów energetycznych i infrastrukturalnych oraz współpracy w ramach NATO i Unii Europejskiej.
Istotnym punktem rozmów były też problemy polskiej mniejszości narodowej na Litwie, o czym szefowie polskiej i litewskiej dyplomacji poinformowali podczas wspólnej konferencji prasowej w siedzibie litewskiego MSZ.
„Cieszę się, że następuje dialog, jeśli chodzi o kwestie związane z mniejszościami narodowymi, zwłaszcza związanymi z polską mniejszością na Litwie. Dostrzegamy tu pewne problemy. Dotyczą one używania pisowni nazwisk za pomocą polskich liter, szkolnictwa. Cieszymy się, że powstała grupa robocza polsko-litewska, która przyjrzy się poszczególnym problemom, aby uzasadnione problemy zgłaszane do nas przez mniejszość polską były rozwiązywane zgodnie ze standardami dotyczącymi mniejszości narodowych – powiedział minister Jacek Czaputowicz.
Tymczasem minister Linas Linkevičius w odpowiedzi na pytanie dziennikarzy dotyczące konkretnych działań w sprawie rozwiązania problemów mniejszości narodowych, zaznaczył, że sejm powinien zająć się nimi w trakcie sesji jesiennej.
„Kwestie mniejszości narodowych są ważną częścią naszego dialogu, musimy szczerze i uważnie wysłuchać siebie nawzajem. Padło pytanie dotyczące pisowni nazwisk. Sejm właśnie rozpoczyna nową sesję. Został też zarejestrowany kolejny projekt dotyczący oryginalnej pisowni nazwisk. Mam nadzieję, że tym razem sprawę uda się rozwiązać bardziej skutecznie niż w latach poprzednich. Należy pamiętać, że mamy swoją mniejszość w Polsce. Jest też bardzo mocna mniejszość polska na Litwie, którą bardzo szanujemy. Sądzę, że musimy wysłuchiwać wszelkich oczekiwań naszych obywateli, niezależnie od tego, jakiej są narodowości” – powiedział Linkevičius.
Szef litewskiego MSZ akcentował również ważność partnerstwa z Polską w celu zapewnienia bezpieczeństwa w regionie. „Litwa szczególnie ceni udział polskich żołnierzy w czołowych operacjach NATO oraz udział w Baltic Air Policing, co pozwala zapewnić bezpieczeństwo krajów bałtyckich” – powiedział Linkevičius.
Minister podkreślił również, że Litwa nie poprze sankcji Unii Europejskiej wobec Polski.
„Swoją pozycję w tej sprawie ogłaszaliśmy już niejednokrotnie i pozostaje ona niezmienna – Litwa nie poprze żadnych unijnych sankcji wobec Polski. Opowiadamy się za dialogiem, nawet jeśli będzie on bardzo trudny. Wierzymy w to, że dialog będzie owocny, gdyż jesteśmy pewni, że nasi sąsiedzi również pragną dobrze ułożyć stosunki z Unią Europejską i przestrzegają zasad praworządności” – powiedział Linas Linkevičius.
W ramach wizyty minister Jacek Czaputowicz wziął też udział w ceremonii otwarcia nowej siedziby Ambasady RP w Wilnie i Instytutu Polskiego w Pałacu Paców. Następnie, w Sejmie RL polski minister otworzył wystawę „Żegota. Rada Pomocy Żydom”, przygotowaną przez Instytut Pamięci Narodowej. Szef polskiego MSZ złożył również wczoraj wieńce w Mauzoleum Matki i Serca Syna na Rossie oraz na cmentarzu antokolskim – na grobach poległych w walce za niepodległość Litwy oraz na grobach polskich żołnierzy.
Fot. Marian Paluszkiewicz