Fot. Marian Paluszkiewicz
Światowy wzrost gospodarczy pozostaje najsilniejszy od ostatnich kilku lat, ale nasiliło się ryzyko kryzysu, szczególnie w handlu międzynarodowym, co negatywnie wpływa na gospodarkę światową. Gospodarki USA, Chin i strefy euro w najbliższych latach będą rozwijać się wolniej niż oczekiwano.
„Choć dzisiejszy, globalny wzrost gospodarczy pozostaje w fazie wzrostu, z analizy ekspertów wynika, że na niebie gospodarczym zaczynają się tworzyć chmury, które szybko gęstnieją, zwłaszcza w handlu międzynarodowym” – powiedział Vitas Vasiliauskas, prezes zarządu Banku Litwy.
Vasiliauskas podkreślił, że „byłoby błędem oczekiwać, że zwiększone ryzyko międzynarodowe ominie Litwę lub jakąkolwiek inną, otwartą gospodarkę”. Konieczne jest zatem, aby właściwie przygotować się do ewentualnej konfrontacji ze spowolnieniem wzrostu gospodarczego kraju. Według szefa Banku Litwy, w nowych okolicznościach trzeba przede wszystkim poświęcić więcej uwagi polityce fiskalnej oraz gromadzeniu rezerw finansowych.
O rosnącym ryzyku i potrzebie przygotowania się do być może zbliżającego się nadciągającego kryzysu światowego będzie mówił Vytas Vasiliauskas na corocznym spotkaniu Międzynarodowego Funduszu Walutowego (MFW) i Banku Światowego w Nusa Dua, w Indonezji.
Wolniej niż sądzono wcześniej, w tym i w 2019 roku powinien wzrosnąć strategicznie ważny rynek dla Litwy – w strefie euro. Ponadto, w przyszłym roku zakłada się bardziej umiarkowaną ekspansję gospodarczą dwóch największych gospodarek świata, USA i Chin. Oba kraje obniżyły prognozy wzrostu gospodarczego o 0,2 proc.
Jedną z głównych przyczyn spowolnienia gospodarczego jest zwiększenie ograniczeń handlowych i niepewności co do przyszłości, a to negatywnie wpływa na handel międzynarodowy. Globalny rozwój w tym roku wynosi 4,2 proc., czyli o 1 punkt procentowy jest niższy niż przed rokiem.
Według MFW wzrost gospodarczy Litwy w tym roku pozostanie silny i wyniesie 3,5 proc. Ale w przyszłym roku przewiduje się bardziej umiarkowany wzrost – 2,9 proc., czyli o 0,1 punktu procentowego mniejszy niż przewidywano w pierwszej połowie tego roku.
Tymczasem Žygimantas Mauricas, starszy ekonomista banku Luminor, w rozmowie z „Kurierem Wileńskim” powiedział, że nadchodzącego, światowego kryzysu Litwa nie odczuje tak boleśnie jak w 2008 roku.
– Litwa jest otwartym rynkiem, uzależnionym od eksportu, więc nie ma złudzeń, że zmiany w gospodarce światowej nas ominą. Na pewno dotkną, ale możemy cieszyć się, że należymy do Unii Europejskiej, strefy euro, i mamy dojście do drugiego według wielkości rynku światowego. Dopóki Unia Europejska będzie zintegrowana, dopóki będziemy mieli do niej dojście, to będziemy tym regionem, który najmniej odczuje spowolnienie gospodarki światowej. Nawet odwrotnie, będziemy regionem, który kryzys odczuje mniej niż średnia światowa. To będzie zupełnie inna sytuacja niż była podczas kryzysu w latach 2008–2009. Obecnie Litwa jest bardziej przygotowana na nadejście kryzysu. Tak naprawdę, nigdy nie byliśmy zbytnio zrelaksowani. Od 2008 roku pokonaliśmy wiele wyzwań – wejście do strefy euro, w 2014 roku kryzys Rosji, w 2017 roku wzrost cen – powiedział Žygimantas Mauricas.
Bank Światowy ostrzega jednak przed choćby umiarkowanym optymizmem, jaki może płynąć z projekcji wskazujących na łagodne spowolnienie globalnego tempa rozwoju.
– Światowy wzrost gospodarczy jest bardzo wysoki, ale widzimy coraz więcej znaków, że w przyszłym roku, a zwłaszcza w 2020 roku, wzrost gospodarczy będzie o wiele mniejszy. Są trzy podstawowe przyczyny. Pierwsza, zwiększenie stopy procentowej Centralnego Banku USA. Druga, globalna wojna handlowa, zwłaszcza między USA i Chinami. Trzecia, sankcje ekonomiczne – wskazał starszy ekonomista banku Luminor.
Vitas Vasiliauskas jest członkiem MFW i dwa razy w roku uczestniczy w spotkaniach organizowanych przez MFW. Szefowie Światowych Banków Centralnych i ministrowie finansów spotykają się w celu omówienia kwestii ekonomicznych i szukają technik przyspieszenia wzrostu gospodarczego na świecie. Podczas tej wizyty Vasiliauskas weźmie udział w posiedzeniu Międzynarodowego Komitetu Walutowego i Międzynarodowego Funduszu Walutowego (MFW) oraz Banku Światowego, będzie również oraz na spotkaniu państw północnych i bałtyckich.
Prezes zarządu Banku Litwy weźmie także udział w dwustronnym spotkaniu z prezesem Narodowego Banku Ukrainy, z przedstawicielami MFW i przedstawicielami banków komercyjnych.