Zagończyk „Łupaszka” (III)
Niebezpieczna sytuacja pod Warszawą w lipcu 1920 r. zmuszała do tworzenia kolejnych ochotniczych jednostek. Takie pułki otrzymywały numerację od 100 i od 200. Władysław Dąmbrowski z bratem Jerzym od gen. Hallera otrzymali rozkaz, z...
Zagończyk „Łupaszka” (2)
Geopolityczne położenie Wilna stale stwarzało zagrożenie dla mieszkańców poprzez działania zbrojne oraz rekwizycje okupacyjnych władz. Najpierw wycofujące się w 1915 r. wojska carskie ogołociły miasto. Następnie kilkuletnia okupacja niemiecka...
Ultimatum i pokój w przededniu wojny
Stanisław Sosno mieszka obecnie w Kownie, pracuje w firmie jubilerskiej. Jak mówi, historią jeszcze w czasie nauki w Szkole Średniej nr 5 w Wilnie zainteresował go wychowawca i nauczyciel...
Zagończyk „Łupaszka” (1)
W 2016 r. w Warszawie uroczyście obchodzono pogrzeb mjr Zygmunta Szendzielarza „Łupaszki”, zawodowego oficera kawalerii Wojska Polskiego, w czasie wojny słynnego dowódcy V Wileńskiej Brygady Armii Krajowej, bohatera powojennego...
Hrabia Tadeusz Rostworowski – wielki miłośnik i twórca Wilna
Hrabia Tadeusz Rostworowski nie tylko opisywał architekturę dawnego Wilna, ale zachwycał się jego pięknem i sam je tworzył. Do dziś możemy podziwiać zaprojektowane przez wybitnego wileńskiego architekta budowle, które...
Kresowa młodość Rotmistrza Pileckiego
Rotmistrz Witold Pilecki to jeden z największych bohaterów w historii Polski. Znana jest jego nadludzka odwaga – dobrowolny pobyt w Auschwitz, brawurowa ucieczka oraz słynne raporty; udział w Powstaniu...
Julius Norvila: Sprawcy Holokaustu ukrywają się za całym narodem
Julius Norvila od wielu lat zajmuje się badaniem spuścizny żydowskiej na Litwie, jest współpracownikiem portalu „Defending History”, a także edukatorem Holokaustu. W rozmowie z „Kurierem Wileńskim” opowiada o powodach...
„Halo, Polskie radio, Wilno” – przed 90 laty odbyło się otwarcie Rozgłośni Wileńskiej Polskiego Radia
Rozgłośnia Wileńska Polskiego Radia powstała jako piąta w Polsce. Próbnie zaczęła działać pod koniec 1927 roku, natomiast uroczyste otwarcie i poświęcenie stacji odbyło się 15 stycznia 1928 roku. Dyrektorem...
Marcin Łapczyński: O Piłsudskim warto rozmawiać
Marcin Łapczyński, dyrektor Instytutu Polskiego w Wilnie opowiada o zbliżającej się Międzynarodowej Konferencji Naukowej „Bez emocji. Polsko-litewski dialog o Józefie Piłsudskim“. Czy o Piłsudskim na Litwie można już naprawdę...
Śladami naszych publikacji: prawda i mity o wybuchu na wileńskim dworcu kolejowym
Po przeczytaniu artykułu w „Kurierze Wileńskim” pt. „Zapomniana tragedia na dworcu kolejowym” do naszej redakcji zwrócił się 88-letni Witold Culic, od lat mieszkający w Polsce, a pochodzący z Wilna....
Korzenie współczesności. Dzienniki Michała Römera z lat 1911-1915 (2)
O poglądach działaczy białoruskich na przynależność kulturową Wilna i Wileńszczyzny (1914 r.). Michał Römer był aktywnym uczestnikiem wileńskiego życia społeczno-politycznego. Brał udział w wielu spotkaniach i ożywionych dyskusjach z...
IPN zakończył pierwsze prace na Litwie
Instytut Pamięci Narodowej w tym roku po raz pierwszy prowadził prace archeologiczne na Litwie. Od początku prac „Kurier Wileński” towarzyszy Wydziałowi Kresowemu Biura Identyfikacji i Poszukiwań. Byliśmy obecni w...
Korzenie współczesności. Dzienniki Michała Römera z lat 1911-1915
Michał Römer alias Mykolas Romeris był wybitnym prawnikiem litewskim, wieloletnim rektorem Uniwersytetu Witolda Wielkiego, wcześniej sędzią Sądu Najwyższego. Przyszedł na świat w roku 1880 w Bohdaniszkach, położonych w ówczesnym...
Kościuszko upamiętniony w Pałacu Balińskich w Jaszunach
„Gdzie jest miejsce Tadeusza Kościuszki w naszej wspólnej historii z Polską?” – pytał prof. Alfredas Bumblauskas podczas wieczoru poświęconego 200. rocznicy śmierci bohatera walk o niepodległość Polski i Stanów...
Żołnierz AK w Tuskulanum: Henryk Golimont
Po krótkiej przerwie wracamy do historii żołnierzy AK pochowanych w masowych grobach w Tuskulanum. Dziękujemy naszym Czytelnikom, którzy zareagowali na tekst „Oni nigdy nie mieli pogrzebu…”. Do tej pory...
IPN wrócił na Łączkę
IPolska nie zapomina o pochowanych w bezimiennych grobach ofiarach zbrodni komunistycznych. W tym tygodniu IPN rozpoczął na Łączce Cmentarza Wojskowego na Powązkach w Warszawie ostatni etap prac dotyczący ofiar...
Żołnierz AK w Tuskulanum: Michał Kociełowicz
Dziękujemy naszym Czytelnikom, którzy zareagowali na tekst „Oni nigdy nie mieli pogrzebu…”. Do tej pory skontaktowało się z nami już 9 rodzin żołnierzy AK rozstrzelanych w Wilnie w więzieniu...
Żołnierz AK w Tuskulanum: Józef Masiulewicz
Dziękujemy naszym Czytelnikom, którzy zareagowali na tekst „Oni nigdy nie mieli pogrzebu…”. Do tej pory skontaktowało się z nami już 9 rodzin żołnierzy AK rozstrzelanych w Wilnie w więzieniu...
Żołnierz AK w Tuskulanum: Edward Raczkowski
Dziękujemy naszym Czytelnikom, którzy zareagowali na tekst „Oni nigdy nie mieli pogrzebu…”. Do tej pory skontaktowało się z nami już 9 rodzin żołnierzy AK rozstrzelanych w Wilnie w więzieniu...
Fleury — jedna z najbarwniejszych postaci dawnego Wilna
Fotografia wileńska z przełomu XIX i XX w. kojarzy się przede wszystkim z nazwiskiem Jana Bułhaka – wielkiego mistrza, który od roku 1912 systematycznie utrwalał na swych zdjęciach Wilno....
Żołnierz AK w Tuskulanum: Henryk Żukowski
Dziękujemy naszym czytelnikom, którzy zareagowali na tekst „Oni nigdy nie mieli pogrzebu…”. Do tej pory skontaktowało się z nami 6 rodzin żołnierzy AK rozstrzelanych w Wilnie w więzieniu NKGB...
Wędrówki ulicami wileńskimi: Władysław Syrokomla – skonał grając na lirze
Ulica Władysława Syrokomli (V. Sirokomlės g.) przebiega przez dzielnicę Nowa Wilejka. O ponad półkilometrowej ulicy niewiele można powiedzieć. Zabudowana jest prywatnymi, drewnianymi domkami, które stały tu jeszcze przed drugą...
Wędrówki ulicami wileńskimi: Jan Bułhak — niedościgniony Mistrz fotografiki wileńskiej
Ulica Jana Bułhaka (J. Bulhako g.) znajduje się w miejscowości Bujwidziszki w rejonie wileńskim. Niewielka uliczka, znajdująca się w odległości 7 km od centrum Wilna, zabudowana jest domami prywatnymi....
Winny — rozstrzelać! 70. rocznica śmierci biskupa Borisevičiusa
18 listopada minęło 70 lat od mordu sądowego, jakiego ofiarą padł biskup Vincentas Borisevičius. „Nie mówmy, że zło dokonane przez wroga jest zbyt duże. Cierpiący i wyśmiany na krzyżu...
Migawki z lat 1941-1944 (3)
Mordercze zmagania wojenne na kilku frontach poważnie osłabiały potencjał Niemiec zarówno pod względem militarnym, jak i ekonomicznym. Miliony zmobilizowanych do wojska robotników niemieckich trzeba było w trybie pilnym zastąpić...
Migawki z lat 1941-1944 (2)
Niemcy walcząc na kilku frontach i okupując kilkanaście krajów europejskich mieli poważne kłopoty kadrowe. Zmuszeni byli do korzystania z pomocy sojuszników i pomocników zarówno w operacjach militarnych jak i...
Migawki z lat 1941-1944 (1)
Przez trzy lata hitlerowskie Niemcy okupowały ziemie litewskie. Był to czas niezwykle dramatycznych wydarzeń, których echa słychać po dzień dzisiejszy. Artykuł niniejszy, oparty przede wszystkim na materiałach prasowych opublikowanych...
Wędrówki ulicami wileńskimi: Wilczyński — twórca słynnego „Albumu Wileńskiego”
Ulica nosząca imię Jana Kazimierza Wilczyńskiego (Jono Kazimiero Vilčinskio g.) znajduje się w wileńskiej dzielnicy Lazdynai. Ta nowa uliczka, o długości 150 metrów, znajduje się w odległości 6 km...
Od „Bogurodzicy” po „Cud nad Wisłą”. Maryja w dziejach narodu polskiego
Bitwa Warszawska 1920 r. — być może najważniejsza z bitew, jaką Polacy stoczyli w XX w. — przeszła do historii jako „Cud nad Wisłą”. Wpisała się w ten...
Kłos — człowiek, któremu Wilno ogromnie dużo zawdzięcza…
„Poznać Wilno, to znaczy — ukochać je na zawsze. Miasto ma swój własny charakter i ton, i jest pieśnią entuzjazmu, rozżarzonego do białości w wiekuistej „odzie młodości”. Wsłuchując się...
Wędrówki ulicami Valdemosy: tu tworzył poeta fortepianu
Położona malowniczo na górskich zboczach Valdemosa znajduje się w jednym z najbardziej uroczych zakątków świata — na wyspie Majorka. Mimo że to średniowieczne miasteczko zamieszkuje jedynie około 2 tys....
Wileńskie ślady „Ostrej Bramy”
Próżno szukać pamiątkowych tablic w miejscach, gdzie Polacy walczyli o Wilno, nic więc dziwnego, że zarówno wielu mieszkańców, jak i polskich turystów przechodzi obok nich zupełnie obojętnie. Tymczasem ślady...
Wileńskie „panny wyklęte”
„Na spotkaniu u Kiałki było 12 dziewcząt wszystkie młode i śliczne” – wspomina Danuta Szyksznian-Ossowska ps. „Sarenka” początek swojej pracy w konspiracji. „On popatrzył na nas i z rezygnacją...
Wędrówki ulicami wileńskimi: Mendog — pierwszy i jedyny król Litwy
6 lipca mieszkańcy Litwy będą obchodzili święto państwowe — Dzień Koronacji Króla Litwy Mendoga (Mindaugasa). Święto to zostało ustanowione przez Radę Najwyższą — Sejm Restytucyjny Litwy jesienią 1990 r....
Ze wspomnień Sybiraka: „Byłem cudownie prowadzony”
„Minęły już 74 lata, odkąd wyjechałem z Wilna. Jestem pewny, że przez całe swoje życie byłem cudownie prowadzony i tylko Opatrzności Bożej zawdzięczam to, że dotychczas żyję — mówił...
Piekło na Litwie (4)
Po każdej zbiorowej egzekucji na „bazie” w Ponarach pozostawały stosy należących do ofiar ubrań, butów, nakryć głowy, obrączek, pierścionków, sygnetów, naszyjników, banknotów, a nawet złotych monet i złotych zębów....
Piekło na Litwie (3)
Liczący początkowo około 150 osób wileński Ypatingasis burys SD został utworzony już w lipcu 1941. Składał się wyłącznie z ochotników narodowości litewskiej oraz kilku miejscowych Rosjan. Dowódcą jednostki został...
Wszystko co piękne w mej duszy — przez Wilno pieszczone — 80. rocznica złożenia serca Józefa Piłsudskiego na Rossie
Minęła 80. rocznica pochówku Serca Marszałka Józefa Piłsudskiego i prochów jego Matki na cmentarzu na Rossie. 12 maja 1936 roku w Wilnie odbyły się ostateczne uroczystości pogrzebowe. Miały one...
Piekło na Litwie (2)
Skazani w warszawskim procesie członkowie litewskiego Sonderkommando SD Józef Miakisz i Władysław Butkun należeli przed wojną do mniejszości litewskiej zamieszkałej licznie w powiecie Święciany, który wówczas wchodził w skład...
Piekło na Litwie (I)
W tym tygodniu 5 maja obchodzono Dzień Pamięci Holokaustu. W podwileńskich Ponarach ten dzień uczczono Marszem Żywych. Z tej okazji na łamach „Kuriera Wileńskiego” rozpoczynamy cykl artykułów autorstwa Krzysztofa...