14 maja w godzinach 14.00-15.00 odbyła się w Warszawie kolejna manifestacja zorganizowana przez młodzież ze stowarzyszenia Memoriae Fidelis wspieraną przez Federację Organizacji Kresowych i Stowarzyszenie Koliber. Tym razem sprzyjała wiosenna majowa pogoda.
Około godziny 14. manifestanci zebrali się pod ambasadą węgierską — ambasadą państwa, które sprawuje Prezydencję w Unii Europejskiej. Nad zebranymi powiewały flagi — polska i węgierska oraz transparenty z polsko- i angielskojęzycznymi napisami protestującymi przeciwko dyskryminacji Polaków na Litwie. Zebrani wznosili okrzyki: „Niech żyje przyjaźń polsko-węgierska!”, „Bracia Węgrzy! Dziękujemy!”, „Polak Węgier — dwa bratanki!”.
Otwierając manifestację organizatorzy skontrastowali tradycyjną polsko-wegierską solidarność ze stosunkami z Litwą. „Węgrzy są ponadto od wieków naszymi przyjaciółmi. W czasach trudnych, poprzez wieki, w momentach decydujących, gdy ważyły się polskie losy, mogliśmy zawsze na nich liczyć. Szli nam z odsieczą bezinteresownie. My za swój obowiązek uważaliśmy to, by się odwzajemnić. (…) Ileż to węgierskich kul nasze wojska wystrzelały do swoich nieprzyjaciół, ileż to polskich szabel raziło przeciwników naszych bratanków. Kontrastują z tym stosunki z Litwą, państwem, z którym Polska była przecież nie mniej związana” — kontynuowali.
„Dziś raz jeszcze chcielibyśmy prosić o pomoc węgierskich przyjaciół. (…) Teraz chcemy prosić, aby dopóki kierują Unią Europejską, nie zapomnieli o Polakach na Litwie”.
Następnie odczytano apel do premiera Węgier Victora Orbana. Zwracano w nim uwagę, że władze litewskie prowadzą politykę dyskryminacji Polaków na Litwie. Polega ona na: „Po pierwsze, odbieraniu Polakom posiadanych przez nich uprawnień, co prowadzi do pogarszania ich sytuacji i utrudnia korzystanie z przysługujących im praw: politycznych, oświatowych, językowych;
po drugie, odmowie realizacji zobowiązań podjętych przez Litwę w umowach międzynarodowych (Traktat polsko-litewski i Konwencja Ramowa Rady Europy — ACH) i w prawie wewnętrznym, skutkującej:
zmianą składu narodowościowego, wynaradawianiem młodzieży polskiej poprzez system oświatowy, grabieżą ziemi, niesprawiedliwym finansowaniem instytucji kulturalnych, społecznych i oświatowych;
po trzecie, na poniżaniu Polaków, obywateli Litwy, poprzez m. in. »szowinistyczną i oszczerczą agresywną propagandę«, antypolską indoktrynację w szkołach, »kwestionowanie (…) prawomocności i wiarygodności reprezentantów ludności polskiej«”.
Jako drastyczny przykład tych praktyk przywołano zarówno treść jak i sposób uchwalania reformy oświaty.
„Uważamy za niedopuszczalne, by dyskryminacja, ksenofobia, nacjonalizm i swoisty autorytaryzm władzy były codziennością w państwie będącym członkiem Unii Europejskiej” — napisano w zakończeniu apelu.
„Oczekujemy od Prezydencji Węgierskiej stosownej reakcji na dyskryminację mniejszości polskiej na Litwie.
Trwającej od odzyskania przez Litwę niepodległości, a więc już od dwudziestu lat, dyskryminacji Polaków na Litwie czas wreszcie położyć kres”.
Po odczytaniu Apeli przedstawiciele Memoriae Fidelis i Federacji Organizacji Kresowych przekazali tekst na ręce Konsula Węgier w Polsce, który wyszedł do uczestników manifestacji.
Następnie zgromadzeni z rozwiniętymi transparentami przeszli pod pobliską ambasadę Litwy.
Pod ambasadą litewską przypomniano, że jest to drugie wystąpienie w sprawie dyskryminacji Polaków na Litwie Federacji Organizacji Kresowych i Stowarzyszenia Memoriae Fidelis do instytucji europejskich przywołując Apel skierowany 1 grudnia br., za pośrednictwem warszawskiego Biura Instytucji Demokratycznych i Praw Człowieka Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie, do Pana Knuta Vollebæka, Wysokiego Komisarza OBW ds. Mniejszości Narodowych.
W trakcie manifestacji wznoszono okrzyki protestujące przeciwko dyskryminacji Polaków oraz odczytano list do prezydenta RP Bronisława Komorowskiego.
Zwrócono w nim uwagę, że dotychczasowe spotkania prezydentów Litwy i Polski — Dalii Grybauskaitė i Bronisława Komorowanego — nie przyczyniły się do poprawy losów Polaków na Litwie. Co więcej, spotkania są kontynuowane, mimo że litewska prezydent bierze udział w zorganizowanej akcji rugowania polskości na Litwie oraz przechodzi do porządku dziennego nad nagonką zorganizowaną na litewskich Polaków. Zaproszenie prezydent Grybauskaitė na uroczystość przejęcia Prezydencji w Unii przez Polskę i oferowanie jej specjalnego miejsca na uroczystości „to tworzenie po raz kolejny fasadowej przyjaźni, która stanowiła osłonę dla krzywdzenia Polaków na Litwie przez 20 lat”.
„(…) jeśli nie zadba Pan o swoich krajan, z ukochanego podobno przez siebie regionu, to jak zadba Pan o pozostałych rodaków?” — zapytano polskiego prezydenta w zakończeniu listu.
Po mniej więcej godzinie manifestację zakończono. W jej trakcie organizatorzy udzielali wywiadów radiu, telewizji i prasie zainteresowanych sytuacją Polaków na Litwie.
Adam Chajewski
wiceprezes Federacji
Organizacji Kresowych