Więcej

    600-lecie chrztu Żmudzi obchodzone w Telszach

    Czytaj również...

    Od wczoraj, 31 lipca, do niedzieli, 4 sierpnia, w Telszach potrwają obchody ku upamiętnieniu 600-lecia chrztu Żmudzi. W pierwszych dniach sierpnia odbędą się tu koncerty, Msza św., a w sobotę 600 pielgrzymów rozpocznie podróż pielgrzymkową do Rzymu.

    Pielgrzymka do Rzymu jest jednym z najważniejszych akcentów obchodów: celem tej podróży jest zgromadzenie 600 Żmudzinów na wspólnej modlitwie w Rzymie.

    Obchody rozpoczęły się od środowej Mszy św. w katedrze pw. św. Antoniego Padewskiego w Telszach, po której odbyła się naukowa konferencja teologiczna. W muzeum żmudzkim „Alka” została otwarta wystawa, poświęcona rocznicy, zaś po wieczornej Mszy św. w katedrze odbył się ewangelizacyjny koncert księży.

    W piątek w samorządzie telszewskim odbędzie się naukowa konferencja historyczna, będzie otwarta archiwalna wystawa poświęcona 600-leciu chrztu Żmudzi, zaś wieczorem odbędzie się koncert muzyki sakralnej.

    W sobotę w Telszach będzie miała miejsce wystawa-sprzedaż krzyży i wyrobów ludowych, odbędzie się konferencja  z udziałem rzemieślników i otwarcie wystawy poświęconej twórcom wyrobów sakralnych. Wieczór uwieńczy opera rockowa „Zmartwychwstały”. Obchody świąteczne zakończą się w niedzielę, wtedy też zostanie uroczyście odsłonięta tablica pamiątkowa, zostanie przeczytane pozdrowienie papieża Franciszka.

    Ostatnie pogańskie ziemie Wielkiego Księstwa Litewskiego — Żmudź — wielki książę Witold oraz król polski Jagiełło zaczęli chrzcić  3 lata po zwycięstwie grunwaldzkim i przyłączeniu Żmudzi do Litwy — w 1413 roku. 23 października 1417 roku została założona Diecezja  Żmudzka w Varniai, jej biskupem został Motiejus Trakiškis.

    Jakie znaczenie dla Litwy i samej Żmudzi miał chrzest tego regionu?
    — Dla samej Żmudzi to było włączenie się do przestrzeni kultury chrześcijańskiej — powiedział w rozmowie z „Kurierem” historyk, prof. Alfredas Bumblauskas. — Pojęcie kultury europejskiej  nierozerwalnie łączy się z chrześcijaństwem. Miało to ogromne znaczenie zarówno dla Żmudzinów, jak i całej Litwy. Żmudzini byli ostatnimi subiektami (a Żmudź ostatnim regionem), którzy w Europie przyjęli chrzest, dlatego elementarnie weszli w krąg cywilizacji. Odtąd skończył się proces formowania się chrześcijańskiej Europy. Nieprzypadkowo zagadnienie chrztu Żmudzinów odnalazło się na ówczesnym forum „narodów zjednoczonych”, na Soborze w Konstancji — Europa również zrozumiała znaczenie europejskie chrztu Żmudzinów. Odtąd rozpoczęło się wkraczanie Żmudzinów w krąg europejskiej kultury i oświaty. Nie byłoby studentów ze Żmudzi na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie, gdyby Żmudź nie przyjęła chrześcijaństwa.

    Jak został przyjęty chrzest przez Żmudzinów?
    — Tak jak wszędzie chyba — byli tacy, którzy rozumieli znaczenie procesu chrystianizacji, którzy byli lojalni wobec Witolda, rozumiejąc jego politykę i chęć utrzymania Żmudzi w składzie Litwy. Na wspomnianym już Soborze w Konstancji pojawiło się 60 Żmudzinów, którzy z entuzjazmem  zapewniali o chęci przyjęcia chrztu i złożyli słynną żmudzką skargę na przeszkody w przyjęciu chrztu czynione przez zakon niemiecki. Ale były też nastroje pogańskie — jak na przykład powstanie 1418 r. W sowieckich podręcznikach było ono określane jednostronnie jako chłopskie, ale  wyjaśnia się, że udział w buncie brała też żmudzka elita. Wyraźne były akcje antychrześcijańskie, były palone kościoły. Witold wtedy dość okrutnie to powstanie zdławił — wyciął 60 ludzi. Ale czy powstanie 1418 r.  wykazuje pogańskie nastroje wśród Żmudzinów? Raczej nie, gdyż działali oni jako agenci niemieccy. Nieprzypadkowo historycy twierdzą, że na Żmudzi istniała partia proniemiecka — mówi prof. Alfredas Bumblauskas.

    Przed przyjęciem chrztu na przeciągu wieków Żmudzini byli na przemian  poddanymi wielkich książąt litewskich lub mistrzów zakonu krzyżackiego. Długi okres zmiennej przynależności państwowej i kulturowej, częste odstępstwa Litwy od Żmudzinów, ciągłe walki przeciw najeźdźcom ukształtowały w nich poczucie niezależności od ludów sąsiednich, w tym od Litwinów.

    Mimo że byli ostatnim narodem, który przyjął chrześcijaństwo w Europie (prawie ćwierć wieku po chrzcie Litwy), właśnie na Żmudzi znajdują się jedne z najważniejszych obiektów sakralnych na Litwie, jak na przykład Góra Krzyży pod Szawlami,  czy też Ośrodek Maryjny w Szydłowie (Šiluva). Miejsca te odwiedził papież Jan Paweł II w czasie swej pielgrzymki na Litwie w 1993 roku.

    OBIEKTY SAKRALNE ZE ŹMUDZI
    NA LIŚCIE ZABYTKÓW UNESCO

    Kościół katedralny w Worniach, kościół i zespół klasztorny Bernardynów w Telszach i drewniany XVIII-wieczny kościół św. Stanisława w Berżorach koło Płungian (Plungė) są pierwszymi obiektami ze Żmudzi, które znalazły się w Światowym Rejestrze Zabytków UNESCO.
    Budowę świątyni worniańskej, powstałej na miejscu wcześniejszego średniowiecznego kościoła, finansował przedstawiciel najbardziej wpływowej na Litwie w XVII wieku rodziny — biskup żmudzki Kazimierz Pac. Według legendy pierwszy kościół w Worniach został wybudowany w miejscu, gdzie istniała jedna z ważniejszych na Żmudzi świątyń pogańskich. Zburzenie jej nakazali przybyli w 1413 roku z akcją chrystianizacyjną na Żmudź król Władysław Jagiełło i wielki książę Witold, którzy w 1417 roku ustanowili tu siedzibę biskupów żmudzkich.

    W podziemiach kościoła spoczywają biskupi żmudzcy — między innymi Marceli Giedroyć, Szymon Michał Giedroyć, Józef Arnulf Giedroyć i Kazimierz Pac. Przypuszcza się, że pochowano tam również w tajemnicy matkę biskupa Macieja Wołonczewskiego (Motiejus Valančius) — orędownika litewskiego odrodzenia narodowego.

    Reklama na podst. ust. użytkownika.; Dzięki reklamie czytasz nas za darmo

    Afisze

    Więcej od autora

    Ile wydamy na świąteczne zakupy

    — Przygotowując się do świąt, zawsze sporządzam listę niezbędnych produktów i sprawdzam promocje w poszczególnych sklepach. Przed świętami nie brak różnych zniżek, co pozwala trochę zaoszczędzić. Staram się, żeby na świątecznym stole niczego nie zabrakło i żeby było smacznie...

    Na forum rodziców i nauczycieli poruszono problemy polskiej oświaty

    Ostatnio najwięcej emocji wzbudza temat pośrednich egzaminów maturalnych w klasach 11 oraz wprowadzenie nauczania geografii, historii oraz lekcji obywatelstwa po litewsku już od pierwszego roku nauki tych przedmiotów w szkole. „Decydując się oddać dziecko do szkoły z polskim językiem nauczania,...

    Protest w Wilnie. „Nie chcemy zmiany modelu edukacji mniejszości narodowych”

    Uczestnicy akcji protestu podkreślali, że zależy im na zachowaniu istniejącego modelu szkół mniejszości narodowych oraz opowiadali się przeciwko próbom „reformowania” szkoły, mającymi asymilacyjny charakter. Pochód ruszył sprzed Sejmu RL w kierunku budynku rządu przy placu Vincasa Kudirki, po czym zatrzymał...

    Uczniowie składali egzamin pośredni z języka polskiego

    Wrażenia po egzaminie — Cieszę się z wyniku, bo udało mi się uzyskać maksymalną liczbę 40 punktów — mówi Małgorzata Cytacka, uczennica Gimnazjum im. Władysława Syrokomli w Wilnie. — Wydaje mi się, że tegoroczny egzamin pośredni był nieco trudniejszy niż...