W poniedziałek 2 czerwca maturzyści na Litwie składali obowiązkowy szkolny i państwowy egzamin z języka litewskiego i literatury. Wyniki państwowego egzaminu z języka litewskiego są uwzględniane przy dostawaniu się na studia zarówno humanitarne, jak też na kierunki ścisłe. Warunkiem uzyskania tegorocznej matury jest złożenie obok egzaminu z języka litewskiego innego dowolnego egzaminu. Maksymalnie na maturze można złożyć 7 egzaminów państwowych.
Jak podaje Narodowe Centrum Egzaminacyjne, w tym roku do składania państwowego egzaminu maturalnego z języka litewskiego zgłosiło się 22 206 kandydatów, do szkolnego egzaminu – 15 222 uczniów.
— Z pesymizmem oczekuję wyników tegorocznej matury z języka litewskiego, zresztą nie tylko w naszej szkole – mówił dyrektor wileńskiego Gimnazjum im. Adama Mickiewicza Czesław Dawidowicz. — Uważam, że są rzeczy, których nie da się nadrobić w ciągu jednego, dwu czy nawet trzech lat nauki.
To już drugi rok z kolei od wprowadzenia nowelizacji Ustawy o Oświacie w 2011 r. Uczniowie szkół mniejszości narodowych, w tym szkół polskich na Litwie, składali ujednolicony egzamin z języka litewskiego. Mimo różnic programowych w nauczaniu tego przedmiotu i około 800 godzin lekcyjnych mniej na opanowanie zaleceń programowych z języka i literatury litewskiej uczniowie ze szkół mniejszości narodowych w tym roku składali egzamin na takich samych zasadach jak ich rówieśnicy ze szkół litewskich. Jedynym udogodnieniem dla uczniów szkół mniejszości narodowych w tym roku jest możliwość popełnienia nieco większej liczby błędów w wypracowaniu.
– Ubiegłoroczny egzamin z języka litewskiego nasi uczniowie złożyli gorzej. Mniej było uczniów, którzy uzyskali za egzamin większą liczbę punktów, czyli w przedziale 50-100 pkt – mówiła kierownik wydziału oświaty samorządu rejonu solecznickiego Regina Markiewicz. – Jeżeli w szkołach mniejszości narodowych w 2012 r. w rejonie solecznickim jeden uczeń miał „setkę”, a od 50 do 99 pkt zebrało 47 uczniów, to w ubiegłym roku nie było żadnej „setki”, a w przedziale 50-99 pkt znalazło się już tylko 18 uczniów. Najgorsze w tej sytuacji jest to, że nasi uczniowie stracili te punkty, które decydują o dostaniu się uczniów na finansowane przez państwo miejsca studiów.
Mimo to, że uczniowie szkół polskich na Litwie szykowali się do egzaminu z języka litewskiego, często zaniedbując naukę innych przedmiotów, wyniki i tak były niepocieszające.
– Uczniowie złożyli egzamin z języka litewskiego w ubiegłym roku znacznie gorzej niż dwa lata temu – mówi dyrektor Czesław Dawidowicz. – Nie bacząc na ogromny wysiłek nauczycieli i ogromny wysiłek uczniów, wyniki były znacznie słabsze.
Jak mówi dyrektor, gdyby decyzja o ujednoliceniu egzaminu była podjęta 12 lat temu i w ciągu tego okresu uczono według jednakowego programu, to w ciągu tych 12 lat mieliby szanse i nauczyciele, i uczniowie, i rodzice przygotować się do egzaminu moralnie i merytorycznie.
– Nie byłoby takiego napięcia, jakie jest dzisiaj w związku z egzaminem z języka litewskiego. Nieprzemyślane, pochopne, zbyt szybkie działania wywołują uczucie niepewności wśród rodziców, w szkole, ale przede wszystkim u młodzieży, dla której od wyników z litewskiego zależy dalszy los – mówił Czesław Dawidowicz. – Jak dotąd program nauczania z języka litewskiego był ujednolicony tylko w 11-12 klasie. Trudno, żeby za dwa lata uczniowie wyrównali poziom. Uważam, że jest to na granicy niemożliwego. Dlatego z obawą czekamy na wyniki egzaminu.
Zarówno na państwowym, jak też szkolnym egzaminie maturzyści musieli napisać wypracowanie. Jego objętość musiała wynosić co najmniej 500 słów na egzaminie państwowym i co najmniej 400 słów na egzaminie szkolnym, za mniejszą liczbę słów punkty za wypracowanie będą odejmowane. Uczniowie mieli do wyboru jeden spośród 4 tematów: 2 rozprawek i 2 wypracowań literackich. Na państwowym egzaminie uczeń piszący rozprawkę musiał rozwinąć temat na podstawie twórczości jednego ze wskazanych autorów oraz kontekstu literackiego (kulturowego). Wypracowanie literackie musiało być oparte na analizie utworów i ich kontekstów. Obowiązkowe było opieranie się na twórczości dwu autorów: jeden musiał być wybrany przez piszącego ucznia z listy autorów podanych przy temacie, do utworów innego autora programowego uczeń mógł dowolnie odwołać się sam.
Warunkiem złożenia państwowego egzaminu maturalnego z języka litewskiego jest zdobycie przez maturzystę nie mniej niż 30 proc. możliwych punktów.
Podczas trwania państwowego i szkolnego egzaminu maturalnego maturzyści mogli korzystać ze słowników języka litewskiego i słowników dwujęzycznych.
– Człowiek, który nawet bardzo dobrze zda egzamin, nie będzie wyczuwał wszystkich subtelności tego języka – mówił Czesław Dawidowicz. – Gdyby okres przejściowy, przeznaczony na wyrównanie różnic programowych był znacznie dłuższy, to otrzymanie przyzwoitego stopnia, który byłby przepustką na studia, byłoby możliwe. My nie dorównamy uczniom ze szkół litewskich, gdyż liczba godzin z języka litewskiego nigdy nie będzie wyrównana. Tego nie da się załatwić poprzez jedno rozporządzenie, gdyż jest jeszcze pojęcie zdrowia psychicznego dziecka i nie można w 1. klasie dawać tyle godzin nauczania, ile by wynikało z ujednoliconych programów nauczania z języka litewskiego.
Tematy prac pisemnych z państwowego egzaminu języka litewskiego
Tematy rozprawek:
1.Czy miłość uszlachetnia codzienność człowieka?
Autorzy do wyboru: J. Tumas-Vaižgantas, M. Katiliškis, J. Kunčinas
2.Pamięć: dlaczego w człowieku żyje to, czego już nie ma?
Autorzy do wyboru: Vyt. Mačernis, A. Škėma, M. Martinaitis
Tematy wypracowania literackiego:
1. Temat wolności osobistej w prozie litewskiej XX w.
Autorzy do wyboru: V. Mykolaitis-Putinas, B. Sruoga, A. Škėma
2.Odzwierciedlenie ojczyzny w litewskiej literaturze romantyzmu
Autorzy do wyboru: A. Mickevičius, A. Baranauskas, Maironis
