W 2001 roku papież Jan Paweł II stwierdził, że „Globalizacja nie jest a priori dobra ani zła. Będzie taka, jaką uczynią ją ludzie”. Procesy związane z globalizacją, które dzieją się wokół nas, zależą od ludzi, którzy zdecydowali się podjąć działanie, dążąc do ulepszenia świata z wykorzystaniem najnowszych technologii, często przekraczając granice państw oraz kontynentów.
Następstwa procesu globalizacji możemy podzielić na ekonomiczne, polityczne, społeczne i kulturowe. Globalizacja w sferze ekonomicznej oznacza przede wszystkim redukcję barier w handlu międzynarodowym. Za sprawą coraz łatwiejszych kontaktów rozszerza się swoboda przepływu dóbr materialnych i usług. Rosnąca międzynarodowa wymiana handlowa — import i eksport — sprawiają, że więzi ekonomiczne między państwami pogłębiają się, a same kraje stają się coraz bardziej od siebie zależne. W takich okolicznościach coraz większą rolę odgrywają przedsiębiorstwa transnarodowe działające jednocześnie w różnych częściach świata, których właściciele (akcjonariusze) są obywatelami wielu krajów. Globalne korporacje tego rodzaju współpracują ze sobą oraz konkurują na globalnym rynku. Sprzedawane przez nie produkty — komputery, odzież czy artykuły żywnościowe — pojawiają się na półkach sklepów w Europie, Azji lub w Ameryce.
Skutkiem globalizacji są istotne zmiany w polityce światowej. Rosnąca współzależność ekonomiczna wymusiła dużo ściślejszą niż dotąd współpracę między państwami. Największym przedsięwzięciem, jakie miało miejsce i jest jednocześnie skutkiem globalizacji, to powstanie Unii Europejskiej, która obecnie zrzesza 28 demokratycznych państw europejskich. Niezależnie od nowych organizacji międzynarodowych pogłębiła się współpraca między decydentami z różnych części świata.
Warto wymienić także inne polityczne skutki globalizacji jak np.: osłabienie struktur państwowych, spadek zaufania obywateli do instytucji państwowych oraz wzrost znaczenia partii populistycznych.
Globalizacja ma też swój wymiar militarny, który ma bezpośredni związek z polityką każdego państwa. Ma ona bowiem znaczenie dla różnego rodzaju sojuszy wojskowych, powiązań militarnych między państwami, wymiany broni, kwestii bezpieczeństwa państw w kontekście broni masowego rażenia oraz operacji wojskowych.
Obok skutków ekonomicznych oraz politycznych globalizacji ogromne znaczenie mają skutki społeczne i kulturowe, które mają chyba największy wpływ na nasze życie. Warto po raz kolejny przytoczyć słowa Bolesława Balcerowicza: „Rozprzestrzenianie się zjawiska globalizacji pociąga za sobą niezwykle szybkie zmiany obejmujące zarówno standardy życia ludzi, sposobu uprawiania polityki, jak i zmiany w środowisku bezpieczeństwa”, a wszystkie te trzy aspekty dotyczą pośrednio i bezpośrednio nas, obywateli. Globalizacja doprowadziła do pojawienia się społeczeństwa wielokulturowego, do migracji, do rozrostu amerykańskiej kultury popularnej jak np. macdonaldyzacja, do dezintegracji społeczeństwa, a nawet to zanikania wspólnot kulturowych.
Tym samym zrodziło się wiele problemów, z których jako dwa najważniejsze wymienia się ujednolicenie społeczeństwa (homogenizacja) oraz imigranci. Odwołując się do imigrantów, trzeba jasno stwierdzić, że bardzo często mają oni problem z adaptacją w nowym otoczeniu, spotykają się z szykanowaniem ze strony innych ludzi, a dochodzi nawet do sytuacji, gdzie nie uzyskują oni żadnej pomocy. Prowadzi to do konfliktów społecznych, wzrostu biedy i ubóstwa, rozprzestrzeniania się chorób oraz spadku dzietności.
Globalizacja dla tak małego kraju, jak Litwa staje się poważnym wyzwaniem. Ogromny wpływ kultury globalnej staje się zagrożeniem dla kultury lokalnej. Przykładem może być np., wzrost popularności kina amerykańskiego, przez co rozpowszechnianie nieznanych dotychczas w tej części świata norm, wartości, czy nawet świąt połączone z zanikiem tradycji lokalnych.
Według danych Departamentu Statystyki Litwy, w ciągu minionych 10 lat znacznie wzrosła liczba małżeństw zawieranych przez obywateli Litwy z cudzoziemcami. W 2011 roku stanowiły one 16 proc. wszystkich małżeństw. Najwięcej kobiet wyszło za mąż za obywateli Niemiec, Rosji oraz Wielkiej Brytanii, natomiast mężczyźni za żony brali obywatelki Rosji, Białorusi i Ukrainy. Poza granicami Litwy w 2011 r. urodziło się również 5 461 dzieci, co stanowi ok. 15 proc. wszystkich urodzonych. Najwięcej litewskich dzieci urodziło się w Wielkiej Brytanii, Irlandii i Norwegii.
Niepokojący jest również spadek migracji ludności, ponieważ w roku 2012 wyemigrowało ponad 40 tys. obywateli Litwy, a liczba imigrantów wynosiła 19,8 tys. Najczęstsze kierunki emigracji to kraje Unii Europejskiej takie jak Niemcy, Wielka Brytania czy Irlandia.
Reasumując, globalizacja pociąga za sobą bardzo poważne konsekwencje. Jest to proces, którego człowiek w żaden sposób nie jest w stanie zatrzymać, może jednak z niego korzystać i po części nim kierować, na przykład w kontekście rozwoju technologicznego.
***
Za odpowiedź udzieloną na temat „Transformacja” słuchawki wygrała Agata Guzowska.
Gratulujemy i zadajemy kolejne pytanie! Pomyśl! Jak myślisz, dlaczego mieszkańcy Litwy chcieli zmian ustrojowych.
Zamieść swoją odpowiedź na forum www.wos.efhr.eu i wygraj słuchawki.
EFHR