Swoje święto wczoraj obchodzili studenci. Zgodnie z danymi opublikowanymi przez Ministerstwo Oświaty i Nauki w br. na wyższych uczelniach Litwy uczy się 126 tysięcy studentów — 88,3 tys. na uniwersytetach, 37,7 tys. w kolegiach. Dzień Studenta obchodzony jest w ponad 60 krajach na całym świecie.
Arūnas Malinovskis, specjalista z Centrum Analizy i Obserwacji Nauki i Studiów „Mosta” przedstawił kilka faktów dotyczących studentów Litwy.
— Przeprowadziliśmy ankietowanie 3 300 studentów wyższych uczelni. Okazało się, że co czwarty student odczuwa problemy finansowe. 30 proc. studentów z licencjatu i 65 proc. studentów studiów magisterskich pracuje i uczy się jednocześnie. 40 proc. z nich nie mogłoby studiować, gdyby nie pracowało. Dla 64 proc. studentów z licencjatu główne źródło dochodu stanowi pomoc materialna rodziców, dla 22 proc. — płaca zarobkowa. Ponad połowa studentów studiów magisterskich żyje z dochodów z pracy, jednak dla 35 proc. podstawowym źródłem finansowym jest wsparcie rodziców — powiedział „Kurierowi” Arūnas Malinovskis.
30 proc. respondentów mieszka razem z rodzicami, 20 proc. — w akademiku. 28 proc. — założyło rodziny, mieszka więc z współmałżonkiem, 11 proc. ma dzieci.
— Trzy czwarte studentów zadowala lokalizacja akademika, dwie trzecie z nich uważa, że płaca za akademik nie jest wygórowana. Tylko dla 30 proc. respondentów odpowiadają warunki higieniczne czy stan kuchni — dodał specjalista.
Paulius Baltokas, przewodniczący Związku Studentów Litwy w rozmowie z „Kurierem” zaznaczył, że w tak ważnym dniu należy przynajmniej na chwilę zapomnieć o problemach gnębiących naszych studentów i po prostu… zaszaleć.
— Już drugi rok z rzędu główne obchody Międzynarodowego Dnia Studentów odbywają się w Kownie. Studenci mogą kupić bilet na pociąg za pół ceny. Kowieński mer Visvaldas Matijošaitis na cały dzień udostępni swój fotel dla naszego przedstawiciela, który będzie pełnił jego funkcje. Odbędą się konferencje, spotkania, koncerty. Wszystko z myślą o stworzeniu komfortowych warunków dla studiujących w naszym kraju — opowiada Paulius Baltokas i zaznacza, że podstawowe postulaty studentów Litwy to przede wszystkim zwiększenie finansowania studiów oraz jednakowe możliwości dla studiujących na różnych uczelniach.
— Chodzi m. in. o dyskryminację absolwentów kolegiów. Nie mogą oni pretendować na kategorię poziomu A, tak jak absolwenci uniwersytetów. To bardzo utrudnia znalezienie dobrej pracy. Staramy się zmienić także system przyznawania stypendiów imiennych. Teraz mogą ubiegać się o nie tylko studenci państwowych wyższych uczelni. My zaś uważamy, że dobrze uczący się studenci prywatnych uczelni mają do nich takie same prawa — mówi Paulius Baltokas.
Niewielu studentów wie, co dało początek tradycji obchodów Międzynarodowego Dnia Studenta znanej w wielu krajach świata.
28 października 1939 roku studenci Wydziału Medycyny praskiego Uniwersytetu Karola demonstrowali, by uczcić święto państwowe w Czechosłowacji. Jeden ze studentów, Jan Opletal, został postrzelony i zmarł dwa tygodnie później. 15 listopada w procesji pogrzebowej uczestniczyły tysiące studentów, którzy przekształcili kondukt w antynazistowską demonstrację. Akcja została krwawo stłumiona, ponad 1 200 studentów zostało aresztowanych i zesłanych do obozów koncentracyjnych. 17 listopada dziewięcioro studentów i profesorów zostało straconych bez procesu sądowego. W związku z tymi wydarzeniami w 1941 roku w Londynie podczas kongresu International Students Council ustanowiono dzień 17 listopada Międzynarodowym Dniem Studenta. W wielu innych krajach święto to obchodzone jest w innym dniu, np. w Rosji jest to 25 stycznia, dzień Świętej Tatiany, patronki studentów.
W wielu krajach w Międzynarodowym Dniu Studenta odbywają się manifestacje, których uczestnicy domagają się zaprzestania łamania praw człowieka. Żądają wolności, równego dostępu do edukacji, swobody wyrażania poglądów i przekonań religijnych. Organizowane są również studenckie imprezy i koncerty. Od czasu manifestacji w Pradze 17 listopada 1939 roku do krwawych wydarzeń z udziałem studentów dochodziło także tego dnia w późniejszych latach w innych krajach.
14 listopada 1973 roku na Politechnice w Atenach zorganizowano powstanie przeciwko juncie wojskowej rządzącej krajem, które 17 listopada zostało krwawo stłumione za pomocą czołgów. Dzień ten — Polytechneio, czyli Grecki Dzień Studenta — jest obecnie oficjalnym świętem w Grecji.
W 1989 roku rozpoczęte 17 listopada protesty i demonstracje studentów w Pradze zainicjowały Aksamitną Rewolucję, po której upadł komunistyczny rząd Czechosłowacji.