Z okazji zbliżającej się rocznicy odzyskania niepodległości Polski, Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji RP zaprosiło Polaków do wspólnego zaprojektowania nowego paszportu. Eksperci zaproponowali 13 motywów przedstawiających postacie i miejsca ważne dla polskiej historii.
Jedną z propozycji jest wizerunek Ostrej Bramy w Wilnie. Litwa jest oburzona pomysłem polskiego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji (MSWiA), by na jednej ze stron nowego paszportu widniał wizerunek wileńskiej Ostrej Bramy. Kaplica znajduje się na terytorium Litwy i to na jej dokumentach może widnieć jej obraz, wyjaśniają litewskie władze.
– Jeżeli Polska chce godnie uhonorować swoją historię lub w jakiś sposób upamiętnić to w oficjalnych dokumentach, należy przedstawiać wizerunek swojego państwa. Ale jeżeli próbują to robić wizerunkiem innego państwa, to powstaje od razu wiele pytań. To nie jest normalne, że korzysta się z wizerunków miejsc innych państw, tym bardziej, że w naszej historii były różne okresy. Jeżeli chodzi o Wilno, los ziemi wileńskiej, sprawa jest jeszcze bardziej delikatna. Te okoliczności powinny być uwzględnione. Myślę, że takie zamiary są niezgodne z przyjaznymi relacjami sąsiedzkimi i są nie do przyjęcia ─ powiedział „Kurierowi Wileńskiemu” minister spraw zagranicznych, Linas Linkevičius.
Litewskie ministerstwo spraw zagranicznych wezwało do siebie zastępcę polskiego ambasadora w Wilnie (nowej ambasador Urszuli Doroszewskiej nie ma jeszcze na Litwie) w sprawie projektu umieszczenia motywu z wileńską Ostrą Bramą w nowym polskim paszporcie.
– W tej sprawie wysłaliśmy zapytanie do polskiego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji. Na razie nie otrzymaliśmy żadnej odpowiedzi. Wśród stałych motywów, jakie znajdą się na paszporcie, jest między innymi cmentarz Orląt Lwowskich. Ukraina także wyraziła niezadowolenie z pomysłu umieszczenia w dokumencie zdjęć Lwowa – zaznaczył Linas Linkevičius.
Tymczasem profesor Mieczysław Ryba, politolog Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego w rozmowie z „Kurierem Wileńskim” powiedział, że tak ostra reakcja ze strony władz litewskich bardzo go dziwi.
– Ostra Brama, po Częstochowie, jest kluczowym symbolem polskości. Oczywiście, nie tylko w aspekcie religijnym, ale i kulturowym. Tej tradycji Polski nie da się wyrwać. Kresowość należy do naszej kultury. Myślę, że wizerunek wileńskiej Ostrej Bramy na polskich paszportach jest to element pozytywny. Trudno jest znaleźć coś negatywnego w tej sprawie. Wydaje mi się, że wśród czynników litewskich dominuje taki ciągły niepokój, że ich historia związana jest z Polską, a litewskość współczesna, która jest obecnie propagowana, zniknie lub nie wytrzyma konfrontacji z polskością. Ostra Brama i Wilno to są znaki obecności I Rzeczpospolitej, tej kultury i tradycji, i albo to się widzi i rozumie, albo nie, a jeśli się nie rozumie, to co zrobić – stwierdził Mieczysław Ryba.
MSWiA chce zmienić szatę graficzną polskiego paszportu. Na 100-lecie niepodległości Polski wybrano 13 symboli Niepodległej, między innymi Romana Dmowskiego, Józefa Piłsudskiego i Order Virtuti Militari. Wśród propozycji jest też Ostra Brama w Wilnie. Pierwszy raz w historii każdy Polak będzie mógł zdecydować, który motyw graficzny znajdzie się w książeczce paszportowej. Każdy będzie mógł zagłosować na najważniejszą, jego zdaniem, postać, wydarzenie, miejsce lub symbol związany z odzyskaniem przez Polskę niepodległości w 1918 roku.
Do współpracy przy projekcie nowego polskiego paszportu MSWiA zaprosiło historyków, grafików i przedstawicieli służb, którzy na co dzień mają do czynienia z weryfikacją autentyczności dokumentów. Historycy zaproponowali blisko 100 motywów. Wybór był trudny, gdyż książeczka paszportowa posiada jedynie 19 stron do zaprojektowania. Zespół ekspertów stworzył listę 26 motywów graficznych. Jest na niej 13 motywów, które zostaną umieszczone na stronach wizowych dokumentu paszportowego i 13 propozycji, na które można głosować. Wśród motywów do wyboru są m.in. gen. Józef Haller, prezydent Gabriel Narutowicz, Order Odrodzenia Polski czy Orzełek Legionowy.
Głosowanie już trwa. Najwięcej głosów internauci oddali na razie na grafikę przedstawiającą Ostrą Bramę w Wilnie – 55089 głosów. Głosowanie odbywa się na stronie MSWiA (http://zaprojektujpaszport.gov.pl/)