Tegoroczna susza spowodowała, że zbiory zboża będą w tym sezonie mniejsze, a co za tym idzie – wpłynie to najprawdopodobniej na wzrost cen zboża w skupie. Przewiduje się, że zdrożeją mąka i wyroby mączne, zaś z powodu wzrostu cen na pasze – wzrosną również ceny mięsa.
– Tegoroczny urodzaj jest bardzo niedobry – w rozmowie z „Kurierem Wileńskim” zdecydowanie stwierdza Czesław Moroz, rolnik z Małych Solecznik, który uprawia pszenicę, rzepak, jęczmień, kukurydzę. – Urodzaj zboża jest mniejszy od ubiegłorocznego o połowę. Trochę lepsze są zbiory kukurydzy.
Jak mówi gospodarz, sieje uprawy zarówno na własne potrzeby, jak też na sprzedaż. W rozmowie wspomina, że zauważalny jest obecnie wzrost cen na zboże, które są wyższe niż w ubiegłym roku.
– Ceny rosną z każdym dniem. Dla rolnika jest to dobra tendencja pod warunkiem, że jest co sprzedawać – mówi Czesław Moroz.
Przetwórcy zboża zauważają zniżkową tendencję w skupie.
– Rzeczywiście, zbiory zboża w tym roku są mniejsze, ale nie mogę podać na razie dokładnych danych. Tego lata zboże nie otrzymało dostatecznej ilości wilgoci, dlatego, to oczywiste, urodzaj jest nieco mniejszy. Według szacunków Instytutu Gospodarki Rolnej, tegoroczne zbiory będą mniejsze o 20-25 proc., ale dokładnie tej informacji nie możemy ani potwierdzić, ani zanegować, ponieważ prowadzimy skup zaledwie części zebranego zboża, gdyż wielka część rolników składuje zboże u siebie – poinformowała „Kurier Wileński” Dalia Ruščiauskienė, dyrektor Litewskiego Stowarzyszenia Przetwórców Zboża.
Jak mówiła, susza wywarła znaczący wpływ na poziom cen zboża.
– Zarówno na Litwie, jak i w całej Europie, jak też w krajach skandynawskich, zostały wysuszone całe obszary. Za mniejszym urodzajem idą odpowiednio wyższe ceny. I choć na przykład Bułgaria została dotknięta nie suszą, lecz ulewami, to tam również są mniejsze urodzaje zboża i zauważalny jest wzrost cen. W całym świecie prognozowany jest mniejszy urodzaj, dlatego ceny są wyższe – tłumaczy Dalia Ruščiauskienė.
Obecnie cena pszenicy dobrej jakości w skupie wynosi ponad 200 i więcej euro za tonę.
– Już dawno nie było tak dobrej ceny za pszenicę – zaznaczyła dyrektor.
Jeżeli chodzi o jakość zboża w tegorocznych zbiorach, to jest ona bardzo różna.
– Przeważnie jest to zboże średniej, drugiej klasy, ale jest też zboże wyższej i niższej jakości. Wiosenne zboże miało lepszą jakość, ale przeważa zboże właśnie o średniej jakości – mówiła Dalia Ruščiauskienė.
Zboża zbieranego na Litwie wystarcza na zaspokojenie potrzeb rynku wewnętrznego, dlatego, jak mówiła, część zboża trafia za granicę, ale część pochodzi również z importu.
– Nie jesteśmy zamkniętym rynkiem, dlatego odbywa się wymiana, coś przywozimy, coś eksportujemy. Jeżeli zboże ma wysoką jakość, po prostu nie opłaca się oddać go na pasze, gdyż wzrasta wtedy cena własna produktu, czyli paszy. Natomiast kiedy braknie zboża określonej jakości, jest ono importowane z innego kraju – mówiła Dalia Ruščiauskienė.
Najczęściej zboże z Litwy trafia do Afryki Północnej, Arabii Saudyjskiej, również na rynek europejski. Część surowca – soja, kukurydza, jęczmień – trafia na Litwę z Ukrainy.
Wzrost cen na zboże i jakość tegorocznego urodzaju dyktują nieuniknione zmiany. Jak zapewniają przedstawiciele grupy spółek przemysłu spożywczego KG Group, cytowani przez agencję ELTA, obecnie sytuacja jest poddawana ocenie i szuka się możliwości, by utrzymać możliwie najmniejszy wzrost cen na produkty ostatecznie trafiające do użytkowników: mąkę, jej mieszanki, świeży drób i wyroby z nich. Cena zboża stanowi 90 proc. właściwej ceny mąki. Mąka z tegorocznego urodzaju trafi na sklepowe półki we wrześniu-październiku.
„Na razie nie możemy podać dokładnych cen na mąkę – żniwa wiosennych zbóż jeszcze nie są ukończone” – informują przedstawiciele KG Group.
Cena zboża w niektórych wyrobach mącznych stanowi 70-90 proc. ostatecznych kosztów bochenka chleba. Cena paszy w kosztach świeżego mięsa stanowi do 70 proc. „Cena paszy przeznaczonej dla drobiu lub bydła zależy nie tylko od cen pszenicy, ale też od cen na kukurydzę i śrut sojowy, zaś cenowe tendencje tych surowców również nie są przychylne” – podkreślają specjaliści KG Group.
Jak zaznaczają, nieprzychylne warunki pogodowe i susza spowodowały zmniejszenie urodzaju zarówno zbóż zimowych, jak też letnich. Ziarna są drobniejsze, jest ich mniej. Jak twierdzą przedstawiciele KG Group, największy wpływ na wzrost cen mają nieprzychylne tendencje w krajach eksportujących zboże. W Rosji urodzaj jest najmniejszy od ostatnich 3 lat, w Niemczech i Polsce jest on około o 15 proc. mniejszy niż w roku ubiegłym, we Francji straty szacowane są na 10 proc. W Szwecji i Danii spadek urodzaju jest tak znaczny, że kraje te z eksporterów zboża w tym roku są zmuszone zamienić się na importerów. W Rumunii, Bułgarii i na Ukrainie żniwa były utrudnione z powodu obfitych opadów deszczu.
„Warunki w tych wszystkich krajach spowodowały wzrost cen na giełdzie. Litwa jest eksporterem zboża, dlatego prowadzimy skup zboża od rolników w cenie zbliżonej do tej na giełdzie” – komentują przedstawiciele KG Group.
KG Group prognozuje zbiory zboża mniejsze o 20 proc., choć planuje skupić około 500 tys. ton litewskiego zboża, podobnie jak w ubiegłym roku.
Fot. Marian Paluszkiewicz