Więcej

    Język niezgody – zagrożenie dla każdego

    Czytaj również...

    Fotomontaż Marian Paluszkiewicz

    Na Litwie codziennie rejestruje się ponad 3 000 przykładów języka niezgody. Zdecydowana większość – na portalach społecznościowych. Liczba ta zmniejsza się, ale nie tak bardzo, abyśmy mogli twierdzić, że wiedza i świadomość publiczna gwałtownie rośnie, a język niezgody się zmniejsza.

    W 2016 r. największy wpływ na spadek poziomu języka niezgody miała umowa Komisji Europejskiej z największymi spółkami sieci społecznościowych. Ale to – wynik zakazów. Aby uzyskać lepsze wyniki, potrzebne są również środki zapobiegawcze, narzędzia edukacyjne. A tego, zdaniem przedstawicieli Służby Inspektora Etyki Dziennikarskiej, wciąż bardzo brakuje na Litwie. Nadal wielu ludzi w naszym kraju nawet nie rozumie, co to jest język nienawiści. Jak i nie rozumie jego zagrożeń.

    Język niezgody obejmuje szeroki zakres dziedzin

    Zdaniem Aliony Gaidarovič, kierowniczki Wydziału Monitorowania i Ekspertyzy Informacji Publicznej Służby Inspektora Etyki Dziennikarskiej („SIED“), sytuacji dotyczącej języka niezgody na Litwie nie można nazwać dobrą. Według prawnika, jeśli stan na portalach informacyjnych powoli, ale staje się lepszy, ponieważ niektóre z nich podjęły się projektów „higieny w Internecie“, to w sieciach społecznościowych, zwłaszcza na Facebooku, wciąż jest bardzo dużo języka niezgody.

    Według przedstawiciela „SIED“ język nienawiści nie jest łatwy do zdefiniowania. „Największym problemem jest to, że nie istnieje prawna definicja języka niezgody. Na przykład, podżeganie do niezgody jest bardzo jasno określone, ponieważ to już podlega pod zakres Kodeksu Karnego. Podżeganie do niezgody podlega odpowiedzialności karnej. Jednak w odniesieniu do języka niezgody, w języku angielskim nazywanego „hate speech“, sytuacja jest bardziej skomplikowana, ponieważ jest to bardzo szeroki obszar działania. Zarówno „bogactwem” środków wyrazu, jak i z powodu różnych niuansów” ­– podkreśla A. Gaidarovič.

    Organizacja „ECRI“ przy Radzie Europejskiej (ang. – European Commission against Racism and Intolerance, Europejska Komisja przeciwko Rasizmowi i Nietolerancji) język niezgody wywołuje stygmatyzację, dyskryminację, stereotypowanie i wiele innych działań komunikacyjnych przeciwko dowolnej mniejszości, grupie społecznej lub osobie należącej do określonej grupy.

    Według A. Gaidarovič może być wiele przykładów. „Na przykład, samemu dyskryminować jakąkolwiek mniejszość lub grupę społeczną lub zachęcać innych do dyskryminacji, stereotypowania, upokarzania, pogardzania lub samemu obrażać lub zachęcać innych do tego. Wszystkie takie negatywne czasowniki podpadają w sferę języka niezgody. Zresztą, mówimy nie tylko o mniejszościach narodowych lub seksualnych. Mamy na myśli również płeć – na przykład, rozróżnianie i negatywne wypowiadanie się na temat kobiet lub mężczyzn. Również na niepełnosprawność, wiek, religię lub rasę“, wymienia prawnik.

    Jaka jest sytuacja dotycząca języka niezgody na Litwie?

    Komisja Europejska i największe sieci społecznościowe, takie jak Facebook, Youtube i inne, podpisały Kodeks zachowania w 2016 r. Zobowiązano się do zwalczania języka niezgody w sieciach społecznościowych. Dlatego sieci społecznościowe zaczęły bardziej zwracać uwagę na to i starają się wyeliminować język niezgody. Każde państwo Unii Europejskiej zobowiązało się do wyznaczenia przedstawiciela w swoim kraju w celu nadzoru i konsultacji dotyczących tego porozumienia. Na Litwie przedstawicielem tym została „SIED“.

    „W 2016 r. wdrożyliśmy monitoring, który rejestruje przypadki języka niezgody w sieciach społecznościowych. Zaczęliśmy otrzymywać ponad 6 500 zgłoszeń dziennie. Monitoring rejestruje publiczne komentarze osób posługujących się słowami kluczowymi wchodzącymi w sferę języka niezgody. Istnieje ponad 70 takich słów kluczowych. Są to słowa żargonowe znane nam wszystkim na temat orientacji seksualnej, mniejszości narodowych lub innych religii, a także rzadziej używane, ale z wyraźnie negatywną konotacją. Kiedy sieci społecznościowe zaczęły wdrażać politykę identyfikacji i eliminacji języka niezgody, nasze wyniki monitorowania zmniejszyły się o połowę. Jednak obecnie ponad 3 000 zgłoszeń jest nadal rejestrowanych codziennie“– wymienia skalę języka niezgody prawnik.

    To stanowi zagrożenie dla wszystkich

    Język niezgody zagraża nam wszystkim, nie tylko tym grupom społecznym, do których on się odnosi. Niezgoda – to przesłanie dla całej społeczności o zagrożeniach dla każdego z nas lub naszych bliskich. Czasami, niestety, wydaje się to tak rutynową rzeczą, że tylko nieliczni zamyślają się o tym, czy nie zostali rzecznikami języka niezgody.

    Przykładowo przedstawicielka „SIED“ podaje nieprzychylność do osób niepełnosprawnych. „Na przykład nietolerancja kierowców do osób niepełnosprawnych jadących na poboczu drogi na wózku inwalidzkim. Sygnalizowanie, wypowiadanie replik. Nie myśląc o tym, że ten człowiek może jeździć tak, ponieważ krawężniki chodnika są za wysokie. Takie zachowanie społeczeństwa może prowadzić do izolacji i unikania publiczności. A tak może się przydarzyć każdej osobie, jeśli jej niepełnosprawność, tożsamość narodowa, kolor skóry, religia, a nawet płeć „przeszkadza” innym. Oto, jakie mogą być rzeczywiste zagrożenia z powodu języka niezgody“– ostrzega A. Gaidarovič.

    WIĘCEJ NIŻEJ | Reklama na podst. ust. użytkownika.; Dzięki reklamie czytasz nas za darmo

    Na Litwie jest wiele przykładów, kiedy ludzie, którzy publicznie deklarują swoją nietradycyjną orientację seksualną, doświadczają wielu trudności. Jednym z najnowszych przykładów jest znany aktor, który – po przyznaniu się do prawdy o sobie ­– doświadczył izolacji i odtrącenia, przejawiającego się i w działalności zawodowej, i w zmniejszeniu się liczby zamówień organizowania imprez i uroczystości.

    Takie przykłady, według prawnika, pokazują, jaki wielki wpływ może mieć na ludzi język niezgody.

    Jak ograniczyć język niezgody?

    Przedstawiciele „SIED“ są przekonani, że bez maksymalnych informacji i programów zapobiegawczych sytuacja dotycząca języka niezgody na Litwie może na długo pozostać podobna, jaka jest obecnie. A. Gaidarovič mówi, że „SIED“ zauważa, że jeżyk niezgody na portalach informacyjnych lub sieciach społecznościowych zmniejsza się. Ale bardzo powoli.

    „Nasze społeczeństwo wciąż potrzebuje wielu informacji na ten temat. Na przykład, w Wielkiej Brytanii policja otrzymuje co roku ponad 20 000 komunikatów dotyczących języka niezgody. Na Litwie tego rodzaju komunikatów w roku 2017 było dokładnie zero. Dlaczego nasze społeczeństwo jest wyrozumiałe w stosunku do języka niezgody? Dlatego, że nie mamy prawie żadnych programów edukacyjnych na ten temat. A inne kraje zaczynają wdrażać programy już w przedszkolach, które uczą dzieci, aby nie dyskryminowały i nie wykluczały członków społeczeństwa ze względu na rasę, religię, płeć lub z innych przyczyn” – stwierdza prawnik.

    WIĘCEJ NIŻEJ | Reklama na podst. ust. użytkownika.; Dzięki reklamie czytasz nas za darmo

    „SIED“ nie tylko monitoruje sytuację, ale także angażuje się w szkolenia. Obecnie służba organizuje szkolenia dla wychowawców społecznych i pracowników socjalnych. Ich łączna wartość wyniesie 10.

    Artykuł został przygotowany dla Służby Inspektora Etyki Dziennikarskiej wraz z partnerami Ministerstwa Spraw Wewnętrznych Republiki Litewskiej i Prokuratury Generalnej Republiki Litewskiej, realizując projekt „Wzmocnienie reakcji na zbrodnie nienawiści i wypowiedzenia podżegające nienawiść na Litwie“ finansowany z programu na rzecz praw, równości i obywatelstwa na lata 2014-2020 przez Unię Europejską.

    INFO BOX

    Czym jest język niezgody?

    Jest to język, pismo, gesty lub jakikolwiek inny środek komunikacji werbalnej i niewerbalnej, dyskryminujący osoby lub grupy społeczne w oparciu o takie cechy, jak rasa, religia, pochodzenie etniczne, pochodzenie narodowe, płeć, niepełnosprawność, orientacja seksualna lub tożsamość płciowa.

    Czym jest podżeganie do niezgody?

    Podżeganie do niezgody (lub nienawiści) to publiczne rozpowszechnianie (w formie ustnej, pisemnej) informacji (idei, opinii, znanych faktów nieprawidłowych), na podstawie których dokucza się, gardzi się, zachęca się do nienawiści, podżega się do dyskryminacji, znęcania się, fizycznego rozprawiania się z grupą osób lub osobą należącą do niej z powodu wieku, płci, orientacji seksualnej, niepełnosprawności, rasy, narodowości, języka, pochodzenia, statusu społecznego, wiary, przekonań lub poglądów.

    WIĘCEJ NIŻEJ | Reklama na podst. ust. użytkownika.; Dzięki reklamie czytasz nas za darmo

    Wolność słowa i język niezgody

    Konstytucja Republiki Litewskiej przewiduje, że człowiek ma prawo do posiadania własnych przekonań i swobodnego ich wyrażania. Konstytucja wskazuje jednak, że wolność wyrażania przekonań i rozpowszechniania informacji jest niezgodna z czynami przestępczymi – podżeganiem do nienawiści na tle narodowym, rasowym, religijnym lub społecznym, przemocy i dyskryminacji, zniesławieniem i dezinformacją.

    Zam. 2035

    Artykuł został przygotowany dla Służby inspektora etyki dziennikarskiej wraz z partnerami: Ministerstwem Spraw Wewnętrznych Republiki Litewskiej i Prokuraturą Generalną Republiki Litewskiej, realizując projekt „Wzmocnienie reakcji na przestępstwa nienawiści i mowę nienawiści na Litwie” finansowany przez Unię Europejską w 2014-2020 Program Prawa, równości i obywatelstwa”.

    Reklama na podst. ust. użytkownika.; Dzięki reklamie czytasz nas za darmo

    Afisze

    Więcej od autora

    Czerwone, niebieskie, żółte, a nawet czarne i złote 

    Bezpieczeństwo barwników syntetycznych jest kwestią kontrowersyjną. Wszystkie barwniki spożywcze mają indeks od E100 do E182, jednak nie wszystkie są jednakowo przyjazne dla człowieka. Przy czym skutki stosowania ich dla jednych ludzi mogą być w ogóle nieodczuwalne, ale dla niektórych,...

    Prezentacja książki „Tak teraz postępują uczciwi ludzie. Polacy z Wileńszczyzny ratujący Żydów”

    W wydarzeniu wzięła udział autorka książki, Ilona Lewandowska, Danutė Selčinskaja, kierowniczka projektu upamiętnienia ratujących Żydów Muzeum Historii Żydów im. Gaona Wileńskiego oraz przedstawiciele wydawcy, czyli Instytutu Polskiego w Wilnie. Wydarzenie rozpoczęło się od projekcji filmu „Świat Józefa”, który opowiada historię...

    Laurynas Kasčiūnas nowym ministrem obrony Litwy. Wśród priorytetów reforma poboru

    Prezydent ocenił kandydaturę Nominacja Kasčiūnasa została przedłożona prezydentowi przez premier Ingridę Šimonytė w zeszłym tygodniu, a głowa państwa powiedziała, że chce ocenić informacje dostarczone przez służby na temat kandydata.Arvydas Anušauskas, który do tej pory pełnił funkcję ministra, podał się do...

    Centrum Kultury Samorządu Rejonu Solecznickiego zaprasza na koncert chóru „Res Musica” z Gryfina

    Chór też zaśpiewa podczas nabożeństwa. Chór „Res Musica” w Gryfinie działa od 23 lat. Występował w kraju i za granicą. W swoim dorobku posiada złote, srebrne i brązowe dyplomy zdobyte na festiwalach i w konkursach chóralnych. Założycielem i pierwszym dyrygentem...