Wczoraj, 25 kwietnia w Wilnie, rozpoczęła się VI Międzynarodowa Interdyscyplinarna Konferencja Naukowa „Od Unii Lubelskiej do Unii Europejskiej”. Zorganizowało ją Stowarzyszenie Naukowców Polaków Litwy (SNPL) przy wsparciu Ambasady RP w Wilnie oraz Departamentu Mniejszości Narodowych przy Rządzie RL. Konferencja potrwa do 27 kwietnia. Konferencja stanowi jednocześnie główny punkt obchodów 30-lecia działalności Stowarzyszenia Naukowców Polaków Litwy, jednej z większych polskich organizacji naukowych poza granicami kraju.
– Niedawno otworzyliśmy ten piękny, zabytkowy budynek, Pałac Paców, w którym dzisiaj znajduje się ambasada. Cieszymy się, że w progach tego historycznego budynku możemy świętować 30-lecie działalności Stowarzyszenia Naukowców Polaków Litwy. Cieszymy się, że pałac upiększa Wilno i służy kontaktom polsko-litewskim, cieszymy się, że Stowarzyszenie Naukowców Polaków Litwy wnosi ogromny wkład w naukową współpracę polsko-litewską i międzynarodową. Jest to ważne szczególnie dzisiaj, kiedy świętujemy rocznicę Unii Lubelskiej i musimy sobie powiedzieć, jak bardzo mądrzy byli nasi przodkowie, którzy zadecydowali o stworzeniu Unii i jak dumnie możemy dzisiaj powiedzieć od Unii Lubelskiej do Unii Europejskiej – powiedziała Urszula Doroszewska.
Gospodarzami pierwszego dnia konferencji była ambasador RP na Litwie Urszula Doroszewska oraz organizator całości imprezy, prezes Stowarzyszenia Naukowców Polaków Litwy prof. dr Henryk Malewski.
„Czuje się pewne zagrożenie dla Unii Europejskiej. Musimy zwrócić uwagę na pewne symptomy kryzysu wartości. Cele, które przyświecały założycielom Unii Europejskiej i które miały zapewnić bezpieczeństwo dla naszej części Europy oraz całej Europy i jej obywateli, niestety pozostały gdzieś w tle. Coraz częściej mamy bardzo poważne dyskusje, które czasami wykraczają poza pewne granice i to stwarza pewne zagrożenie dla tego projektu, który nazywamy Unią Europejską. Odeszliśmy od pewnych fundamentalnych wartości, które były charakterystyczne dla tego początkowego okresu tworzenia Unii Europejskiej” – zaznaczył prof. dr Henryk Malewski.
Konferencja ma na celu analizę przesłanek zawarcia Unii Lubelskiej i jej wpływu nie tylko na rozwój Rzeczypospolitej Obojga Narodów, ale też na współczesne stosunki geopolityczne w Europie oraz próbę odpowiedzi na szereg pytań dotyczących następujących kwestii: Jakie nauki możemy wyciągnąć z doświadczeń Unii Lubelskiej i co z tych pozytywnych doświadczeń możemy wnieść do Unii Europejskiej? Czy obecnie mamy wspólne, tradycyjne wartości i przewodnią ideę europejskiej solidarności? Czy dążymy do utworzenia Stanów Zjednoczonych Europy, czy pragniemy zachować związek silnych państw narodowych?
Przesłanki zawarcia Unii Lubelskiej: ich ocena z pozycji polskich, litewskich i innych naukowców oraz polityków na początku wieku XX i XXI, a prawda historyczna. Procesy integracyjne i dezintegracyjne w Rzeczypospolitej Obojga Narodów po zawarciu Unii Lubelskiej. Gry sił i interesów we współczesnej polityce europejskiej – „jądro” i peryferie? Projekt „Unia Europejska” – współczesne wyzwania i zagrożenia. Miejsce tradycyjnych mniejszości narodowych i etnicznych oraz nowych wspólnot narodowych i religijnych we współczesnej rzeczywistości społeczno-politycznej i prawnej krajów Unii Europejskiej.
***
Goście honorowi konferencji: Wicekanclerz rządu Republiki Litewskiej Deividas Matulionis, poseł na Sejm RP Wojciech Zubowski, senator RP Konstanty Radziwiłł, starosta klubu parlamentarnego (frakcji sejmowej) Akcji Wyborczej Polaków na Litwie-Związku Chrześcijańskich Rodzin (AWPL-ZChR) Rita Tamašunienė, posłowie na Sejm RL Czesław Olszewski i Jarosław Narkiewicz z ramienia AWPL-ZChR, Dyrektor Departamentu ds. Mniejszości Narodowych przy Radzie Ministrów Republiki Litewskiej dr Vida Montvydaitė, wiceprezes Zarządu Fundacji „Pomoc Polakom na Wschodzie” Rafał Dzięciołowski, Ambasador dr Halina Kobeckaitė, Artūras Žukauskas, rektor Uniwersytetu Wileńskiego.
Fot. Marian Paluszkiewicz