Więcej

    Inauguracja piątego prezydenta niepodległej Litwy

    Czytaj również...

    Gitanas Nausėda jest piątym prezydentem niepodległej Litwy wybranym w bezpośrednich wyborach demokratycznych Fot. Marian Paluszkiewicz

    12 lipca, odbędzie się oficjalna inauguracja nowego prezydenta Litwy Gitanasa Nausėdy. Uroczystości rozpoczną się o godz. 10.00 na starówce wileńskiej, przy pomniku Jonasa Basanavičiusa, gdzie prezydent wraz z rodziną złoży hołd jednemu z głównych twórców litewskiej niepodległości.

    Później uroczystości inauguracyjne przeniosą się do sejmu, gdzie o godz. 11.00 rozpocznie się uroczyste posiedzenie litewskiego parlamentu. W sejmie prezydent Gitanas Nausėda złoży przysięgę oraz wygłosi przemówienie inauguracyjne, w którym przedstawi kierunek polityki państwa na najbliższe 5 lat. O godz. 12.00 na Placu Niepodległości odbędzie się uroczysta defilada wojskowa, po której nowy prezydent, o godz. 13.00, weźmie udział we Mszy św. w Katedrze Wileńskiej, a następnie wyruszy w pochodzie zmierzającym do Placu im. Simonasa Daukantasa przy Pałacu Prezydenckim. Tam, o godz. 15.00, odbędzie się oficjalna ceremonia przekazania władzy oraz uroczyste podniesienie flagi przez nowego prezydenta. Oficjalny program inauguracyjny kończy się symbolicznym koncertem o godz. 16.00.
    Natomiast o godz. 19.00 na dziedzińcu Pałacu Prezydenckiego odbędzie się przyjęcie, na które zostało zaproszonych około 1 200 osób zasłużonych dla społeczeństwa i państwa w dziedzinach kultury, nauki i oświaty.
    Warto zaznaczyć, że związane z przyjęciem sprawy organizacyjne zdążyły już wywołać niezadowolenie i zamieszanie w społeczeństwie. Przede wszystkim chodzi o listę osób zaproszonych, na której początkowo nie znaleźli się posłowie do sejmu oraz sygnatariusze Aktu Niepodległości Litwy. Birutė Valionytė, prezes Klubu Sygnatariuszy, zarzuciła zespołowi prezydenta brak doświadczenia w sprawach organizacyjnych i świadomości zasad etykiety.
    Tymczasem sam Gitanas Nausėda zaznaczył, że priorytetem podczas utworzenia listy zaproszonych na przyjęcie byli „działacze kultury i inteligencja”.
    „Jeśli ktoś nie znalazł swego nazwiska na liście, proszę o zrozumienie – tutaj nie ma nic osobistego. Chętnie zobaczyłbym tego wieczoru i 20 tysięcy osób, jednak powierzchnia podwórka jest ograniczona” – tłumaczył dziennikarzom Gitanas Nausėda, nie ukrywając, że wśród zaproszonych znalazły się też osoby, które wspierały go podczas kampanii wyborczej.
    Krytyka społeczna została uwzględniona – w środę wieczorem sygnatariusze Aktu Niepodległości, chociaż w formie elektronicznej, ale otrzymali zaproszenia na przyjęcie.

    Gitanas Nausėda jest piątym prezydentem niepodległej Litwy wybranym w bezpośrednich wyborach demokratycznych. Warto jednak zaznaczyć, że liczenie litewskich prezydentów jest sprawą dość skomplikowaną.
    Po odzyskaniu niepodległości pierwszym przywódcą Litwy, w latach 1990-1992, był Przewodniczący Najwyższej Rady-Sejmu Restytucyjnego Vytautas Landsbergis. Pierwszym demokratycznie wybranym prezydentem w 1992 r. został Algirdas Brazauskas. W latach 1998-2003 głową państwa litewskiego był Valdas Adamkus.
    W 2003 r. na główne stanowisko w państwie został wybrany Rolandas Paksas, który jednak urzędował zaledwie rok i stał się jedynym demokratycznie wybranym prezydentem Litwy, którego obalono w ramach procedury impeachmentu. Jeszcze w grudniu 2003 r. Litewski Sąd Konstytucyjny, po rozpoznaniu wniosku sejmu, orzekł, że dekret Rolandasa Paksasa o nadaniu w trybie szczególnym obywatelstwa rosyjskiemu przedsiębiorcy, Jurijowi Borysowowi (będącemu jednym z głównych sponsorów prezydenckiej kampanii wyborczej Paksasa), wydano z naruszeniem Konstytucji i Ustawy o obywatelstwie. W wyniku tego w kwietniu 2004 r. Paksas stracił urząd prezydenta.
    Wówczas w ciągu kilku miesięcy funkcję prezydenta Litwy tymczasowo pełnił Artūras Paulauskas. Jednak już 12 lipca do Pałacu Prezydenckiego po wygranych wyborach powrócił Valdas Adamkus.
    W 2009 r. po raz pierwszy w historii Litwy na stanowisku prezydenckim znalazła się kobieta – Dalia Grybauskaitė, która była też jedyną osobą wybraną na drugą kadencję w kolejnych wyborach, które odbyli się w 2014 roku.

    Oficjalna ceremonia przekazania władzy odbędzie się na Placu im. Simonasa Daukantasa przy Pałacu Prezydenckim Fot. Marian Paluszkiewicz

    Instytucja prezydenta Litwy została powołana w kwietniu 1919 r. przez Radę Państwową (lit. Taryba). Pierwszym i ostatnim prezydentem Litwy w okresie przedwojennym był Antanas Smetona. Pierwszy okres jego władzy to lata 1919-1920. Po przegranej narodowców w wyborach do Sejmu Ustawodawczego w kwietniu 1920 r., spowodowanym m.in. sceptycznym podejściem ugrupowania do reformy rolnej, Smetona podał się 9 czerwca 1920 roku do dymisji. Na stanowisku prezydenta zastąpił go chrześcijański demokrata Aleksandras Stulginskis. Po nim, krótko bo zaledwie przez kilka miesięcy prezydentem był lewicowy polityk Kazys Grinius. Wybrany przez sejm urząd sprawował od czerwca do grudnia 1926 roku. Został obalony w wyniku zamachu stanu.
    Drugi okres prezydentury Smetony przypadł na lata 1926-1940. Po przewrocie wojskowym z 17 grudnia 1926 r., obwołany „wodzem narodu”, przyjął propozycję ubiegania się o najwyższy urząd w państwie. 19 grudnia 1926 r. sejm wybrał go prezydentem. 15 maja 1928 prezydent ogłosił nową konstytucję, która dawała mu szersze uprawnienia niż dotychczasowa.
    10 października 1939 roku prezydent Antanas Smetona przyjął sowieckie warunki, na mocy których Litwa przejęła Wileńszczyznę, a w kraju rozmieszczono bazy Armii Czerwonej. Na wiosnę 1940 roku, po sowieckim ultimatum wobec Litwy, był zwolennikiem stawienia oporu przez wojsko, jednak osamotniony w swym przekonaniu zgodził się na przyjęcie warunków Stalina. 15 czerwca 1940 roku zrzekł się stanowiska i uciekł z kraju.

     

    Reklama na podst. ust. użytkownika.; Dzięki reklamie czytasz nas za darmo

    Afisze

    Więcej od autora

    Krótka historia praktycznego orzechołoma

    Gdy słyszy się kombinację słów „dziadek do orzechów”, natychmiast nasuwają się skojarzenia ze wzruszającą baśnią E.T.A. Hoffmanna, z niezrównaną muzyką baletową Piotra Czajkowskiego i z Bożym Narodzeniem. Drewniany dziadek jest jednak znacznie starszy niż bajka o nim. Drewniany zgniatacz orzechów,...

    Wilno dostarczy rozrywki także tej zimy

    Bożonarodzeniowe imprezy, lodowisko, festiwale teatralne i filmowe, międzynarodowe targi książki – to tylko kilka powodów, by nawet zimą nie nudzić się w Wilnie. Wilno ubiera się właśnie w swoją najpiękniejszą szatę, by na ponad miesiąc zanurzyć swoich mieszkańców i gości...

    Umowa podpisana, ale strajk nauczycieli nadal realny

    2 grudnia, po strajku ostrzegawczym pedagogów, podpisana została zrewidowana umowa zespołowa pracowników oświaty i nauki. Dokument podpisał premier Saulius Skvernelis, minister oświaty, nauki i sportu Algirdas Monkevičius oraz liderzy czterech związków zawodowych ze sfery oświaty. Część oświatowców krytykuje jednak...

    Prosty krok, by śmieci zyskały nowe życie

    Konieczność segregacji odpadów nigdy wcześniej nie była tak ważna jak dziś. Śmieci każdy, lecz nie każdy odpowiedzialnie zarządza produkowanymi przez siebie odpadami. Warto więc sobie uświadomić, jak to robić właściwie. Nigdy wcześniej produkowanie i nabywanie rzeczy nie było tak łatwe...