Fot. Marian Paluszkiewicz
Niebawem wilnianie będą mogli pójść do aptek, by nieodpłatnie otrzymać tabletki jodku potasu. Preparat służy do ochrony organizmu przed szkodliwym działaniem radioaktywnego jodu w przypadku ewentualnej katastrofy radiologicznej. Ma on przeciwdziałać napromieniowaniu tarczycy. Ministerstwo Ochrony Zdrowia RL zaakceptowało plan stołecznego samorządu, by tabletki były wydawane wszystkim mieszkańcom zarejestrowanym w wileńskich placówkach służby zdrowia.
Procedura wydawania tabletek jodku potasu związana jest z planowanym początkiem uruchomienia Elektrowni Atomowej (EA) w Ostrowcu na Białorusi, zbudowanej 45 km od Wilna, tuż przy granicy z Litwą. Tabletki, które blokują gromadzenie się radioaktywnego jodu w tarczycy, zmniejszając ryzyko zachorowań na raka tarczycy, zostały przekazane do stołecznego samorządu przez Ministerstwo Ochrony Zdrowia RL. Tabletki są rozpowszechniane wyłącznie w celach profilaktycznych i dlatego powinny być stosowane wyłącznie w przypadku awarii jądrowej i tylko wtedy, gdy zaleci to ministerstwo zdrowia.
– Resort zdrowia ze względu na bezpieczeństwo mieszkańców postanowił przekazać samorządowi i nieodpłatnie rozdzielić między mieszkańców tabletki jodku potasu. Pomoc jest skierowana do mieszkańców strefy przygranicznej, czyli w promieniu 100 km od EA w Ostrowcu. W tym obszarze znalazła się również stolica, licząca prawie 600 tys. mieszkańców – mówi „Kurierowi Wileńskiemu” Renata Cytacka, przewodnicząca Komitetu zdrowia i sportu w Samorządzie m. Wilna, a także przewodnicząca grupy roboczej ds. sporządzenia procedury rozpowszechnienia i przechowywania preparatów jodku potasu.
Jak zapewnia, jest to działanie prewencyjne, przygotowane na wypadek ewentualnej awarii w białoruskiej elektrowni jądrowej.
– Zalecane jest, by zażyć tabletki jodku potasu w ciągu 2 godzin od ewentualnej awarii czy wybuchu. Jednak w tak krótkim czasie nie byłoby możliwe rozpowszechnienie tabletek dla setek tysięcy wilnian, więc postanowiliśmy rozdać je z wyprzedzeniem wraz z instrukcjami użytkowania. Jest tam podana informacja odnośnie tego, kiedy i w jakich ilościach należy zażyć lek – podkreśla rozmówczyni.
Osoby z chorą tarczycą muszą dodatkowo skonsultować się ze swym lekarzem, aby porozmawiać na temat przyjmowania jodku potasu.
– Zatroszczono się, żeby preparatu wystarczyło dla wszystkich, więc nie ma powodu udawać się od razu do apteki. Chociaż ryzyko katastrofy jest bardzo niskie i mamy nadzieję, że te tabletki nie zostaną użyte, chcemy, aby mieszkańcy miasta je otrzymali. Tabletki jodku potasu należy stosować wyłącznie w przypadku awarii jądrowej w sąsiednim kraju i jedynie wówczas, jeżeli takie zalecenia wydadzą kompetentne instytucje – dodaje.
Tabletki do odebrania w aptekach
Samorządowe placówki służby zdrowia zostały zobowiązane do przepisywania e-recept na tabletki jodku potasu wszystkim mieszkańcom, którzy są zarejestrowani w wileńskich przychodniach. W najbliższym czasie zostanie podane do wiadomości publicznej, od kiedy mieszkańcy będą mogli odebrać tabletki. Można będzie to zrobić po okazaniu dowodu tożsamości w aptekach „Camelia”, „Eurovaistinė”, „Gintarinė vaistinė”, „Norfos vaistinė”. Wraz z tabletkami jodku potasu mieszkańcy otrzymają również ulotkę w języku litewskim, rosyjskim, polskim i angielskim, zawierającą instrukcje dotyczące ich stosowania i inne ważne informacje.
„Samorząd jest przygotowany do rozpowszechniania tabletek jodu: już uzgodniono to z aptekami, ich stowarzyszeniem, przygotowano instrukcje użytkowania, w miejskich placówkach opieki zdrowotnej zostały zainstalowane automatyczne aktualizacje recept tak, aby można było wydawać tysiące recept naraz i było łatwo sprawdzić, ilu mieszkańców już odebrało tabletki. Pozostaje tylko czekać na biurokratyczną decyzję ministerstwa – zezwolenie na wydawanie tabletek aptekom. Oczekujemy dialogu i realizacji tego planu, który jest logiczny, mądry i bezpieczny, zwłaszcza w obliczu ryzyka drugiej fali koronawirusa” – mówi Adomas Bužinskas, zastępca dyrektora administracji.
Mieszkańcom przypomina się, że placówki służby zdrowia w samorządzie już wystawiły mieszkańcom zarejestrowanym w wileńskich przychodniach elektroniczne recepty na preparaty jodku potasu. Nie ma więc potrzeby zwracania się w tej sprawie do swego lekarza rodzinnego. Wystarczy udać się do apteki, a preparaty po okazaniu dowodu osobistego zostaną wydane.
Tabletki jodku potasu należy stosować wyłącznie w przypadku awarii jądrowej w sąsiednim kraju i jedynie wówczas, jeżeli takie zalecenia wydadzą kompetentne instytucje
Fot. EPA-ELTA
Rejestracja w wileńskiej przychodni niezbędna
Osoby mieszkające w Wilnie, ale niezarejestrowane w miejskich placówkach medycznych, nie będą mogły bezpłatnie otrzymywać tabletek w aptekach. Samorząd zachęca dlatego mieszkańców miasta do zarejestrowania się w dogodnej, wileńskiej placówce służby zdrowia, aby otrzymać e-recepty na tabletki jodku potasu. Jeżeli ktoś nie jest w stanie tego zrobić, będzie mógł po prostu kupić pigułki jodku potasu w aptekach na własny koszt.
– W szczególności chcielibyśmy zwrócić uwagę studentów, którzy jesienią rozpoczną naukę w Wilnie, aby bezzwłocznie zapisali się do kliniki w Wilnie i mogli wziąć tabletki jodku potasu – apeluje Renata Cytacka.
Jak się zachować w przypadku katastrofy
Samorząd przypomina w komunikacie prasowym, że w sierpniu tego roku zostanie uruchomiona elektrownia jądrowa w Ostrowcu na Białorusi, położona w 45 km od Wilna. Stolica Litwy znajduje się w strefie o promieniu 100 km, dlatego w przypadku katastrofy na EA mieszkańcy strefy musieliby zażyć tabletki jodku potasu.
Gdyby w Ostrowcu doszło do katastrofy, podczas której materiały radioaktywne przedostałyby się do środowiska, litewskie instytucje niezwłocznie powiadomiłyby o tym mieszkańców. Poziom promieniowania całodobowo monitoruje Litewskie Centrum Bezpieczeństwa Radiologicznego.
W razie wypadku nuklearnego lub radiologicznego mieszkańcy Wilna zostaną ostrzeżeni o tym na trzy sposoby: poprzez syreny dźwiękowe, wiadomości SMS na telefony komórkowe oraz za pośrednictwem radia i telewizji. W przypadku tego typu katastrofy zalecane jest zamknięcie się w pomieszczeniu i czekanie na informacje od władz państwowych na temat działań, jakie należy podjąć. Na tym etapie mieszkańcy byliby również informowani, czy należy przyjmować tabletki jodku potasu.
Pojedyncza dzienna dawka tabletek jodku potasu chroni tarczycę przed działaniem radioaktywnego jodu przez 24 godziny. Ministerstwo zdrowia przekazało stołecznemu samorządowi ponad 2 mln tabletek dla mieszkańców Wilna. Chociaż dzienne spożycie dla osoby dorosłej wynosi 2 tabletki, mieszkańcy otrzymają po 4 tabletki, aby umożliwić stosowanie dodatkowej dawki leku, zgodnie z zaleceniami władz. Nie zaleca się spożywania większej dawki leku.
Więcej informacji na ten temat można znaleźć na stronie jodas.vilnius.lt.