| Fot. Ilona Lewandowska
Tuż przez rozpoczęciem pandemii Jerzy Szkamruk i Piotr Budnik odwiedzili Wileńszczyznę, by zaprezentować film „Złączyć się z narodem”, dokumentujący historię potomków polskich zesłańców do Kazachstanu, którzy zachowali pamięć o polskości w trakcie długiego, bo trwającego aż 80 lat wygnania. Już wówczas zapowiadali, że powrócą z szerszą ofertą polskich filmów.
„Wspólnie z Piotrem Budnikiem, producentem naszego filmu, chcielibyśmy regularnie przyjeżdżać na Wileńszczyznę, może także dalej, do Polaków, którzy mieszkają w głębi Litwy, z objazdowym kinem, z najnowszymi polskimi filmami. To taki projekt, który narodził się podczas naszego pobytu w lutym. Mamy nadzieję, że przyjdzie czas, kiedy będziemy mogli go zrealizować” – mówił przeszło rok temu w wywiadzie dla „Kuriera Wileńskiego” reżyser Jerzy Szkamruk. Czas na realizację tej zapowiedzi przyjdzie już niebawem. Jeśli nic nie pokrzyżuje planów, już we wrześniu polskie filmy zagoszczą nie tylko w Wilnie, ale również w rejonach solecznickim, trockim i święciańskim.
Dla młodych – dokumenty i filmy młodych twórców
– Młodzieży chcemy zaproponować przede wszystkim filmy dokumentalne, które niosą ze sobą jakieś wartości. Będą to filmy podejmujące ważne tematy historyczne czy społeczne – zapowiada Jerzy Szkamruk.
Jakie propozycje przygotowywane są na wrzesień? Będzie to np. film dokumentalny o Chopinie, w którym o kompozytorze opowie Ian Gillan, jedna z ikon hard rocka, lider Deep Purple. Kolejna propozycja to 50-minutowy dokument Kingi Dębskiej „Tu się żyje” opowiadający o hospicjum założonym i prowadzonym przez siostrę Michaelę Rak.
– Ten film podejmuje bardzo ważne kwestie, jak cierpienie, choroba i śmierć, o których warto rozmawiać również z młodzieżą, więc myślę, że będzie to wartościowa propozycja. Będziemy prezentować również filmy fabularne opowiadające o problematyce ważnej dla młodych ludzi – wyjaśnia reżyser.
Piotr Budnik podkreśla, że chciałby przybliżyć na Litwie filmy realizowane przez twórców młodego pokolenia polskich reżyserów.
– Filmy te powstają często w ramach Studia Munka, które działa w strukturach Stowarzyszenia Filmowców Polskich od 2008 r. i jest producentem krótkometrażowych i pełnometrażowych filmowych debiutów – mówi „Kurierowi Wileńskiemu”.
O instytucji na pewno warto powiedzieć więcej, gdyż dzięki Studiu Munka młodym twórcom zapewniana jest opieka artystyczna, produkcyjna i promocyjna nad projektem. Krótkometrażowe filmy ze Studia Munka produkowane są w ramach programów „30 Minut”, „Pierwszy Dokument” i „Młoda Animacja”, nabory scenariuszy do programów odbywają się dwa razy w roku. Corocznie powstaje maksymalnie 10 fabuł, 10 dokumentów i 5 animacji. W ramach programu „60 Minut” produkowane są dwie fabuły rocznie.
– W ramach tych projektów debiutują twórcy w wieku od 25 do 32 lat. To ludzie o innym spojrzeniu niż nasze, często poruszają tematy dotyczące ich osobistych doświadczeń, które mogą być podstawą do rozmowy z młodymi ludźmi – zauważa Budnik.
Czytaj więcej: Kinga Dębska: film skierowany do tych, którzy boją się umierania…
| Fot. Marian Paluszkiewicz
Okazja do rozmów z twórcami
Jak podkreśla Jerzy Szkamruk, organizatorzy seansów filmowych nie chcą się ograniczać jedynie do pokazywania filmów.
– Będziemy starali się również zapraszać reżyserów pokazywanych filmów. Myślę, że rozmowa z nimi na temat ich twórczości może być bardzo wartościowa dla widowni – ocenia reżyser.
Jak podkreślają przedstawiciele Fundacji „12 gwiazd”, obecnie pracują nad przygotowaniem repertuaru, który będzie jak najbardziej atrakcyjny dla mieszkańców Wileńszczyzny.
– Największą trudnością jest dla nas obecnie pogodzenie oczekiwań widzów Wilna i rejonów. Rozmawialiśmy z organizatorami wydarzeń kulturalnych w Wilnie, Solecznikach, Podbrodziu i Święcianach i wyraźnie widzimy, że ich oczekiwania są nieco inne. To zrozumiałe, bo w Wilnie tych propozycji jest znacznie więcej, co roku odbywa się np. Festiwal Filmu Polskiego organizowany przez Instytut Polski w Wilnie, polskie filmy prezentowane są również na innych festiwalach. My nie będziemy mogli przygotowywać odrębnych propozycji, gdyż przygotowanie filmu do emisji na Litwie wiąże się ze sporymi kosztami – komentuje Szkamruk.
O jakie koszty chodzi? Organizatorzy pokazów wyjaśniają, że chcą, by polskie filmy za ich pośrednictwem mogły docierać nie tylko do Polaków.
– Mamy nadzieję, że naszymi pokazami zainteresują się również osoby nieznające polskiego, dlatego wszystkie filmy będą wyświetlane z napisami w języku litewskim. Myślę, że będzie to dobra platforma do rozmowy o naszej kulturze i historii, która ma wiele punktów wspólnych – zaważa Szkamruk.
Czytaj więcej: Polski James Bond. Powstaje film o Aleksandrze Myszkowskim
Co i gdzie będzie można obejrzeć?
Na najbliższe pokazy, które odbędą się w drugiej połowie września, organizatorzy przygotowali dwa wspomniane już dokumenty oraz filmy fabularne. Będzie wśród nich „Jack Strong”, czyli film sensacyjny, opowiadający historię pułkownika Ryszarda Kuklińskiego, który, żyjąc w centrum systemu komunistycznego, podjął współpracę z CIA i stał się niezwykle ważnym aktorem czasu zimnej wojny. Wśród pierwszych propozycji znalazł się również „Kurier” opowiadający o słynnym „Kurierze z Warszawy”, czyli Janie Nowaku-Jeziorańskim. Kolejną propozycją jest „Syberiada polska”, film opowiadający o losach zesłańców. – Myślę, że ten tytuł może zainteresować tak Polaków, jak i Litwinów, gdyż ten etap historii był dla nas wspólny – podkreśla Szkamruk.
Seanse mają odbywać się w Domu Kultury Polskiej w Wilnie, ale także w Solecznikach, Ejszyszkach, Turgielach, Trokach, Podbrodziu i Nowych Święcianach. Organizatorzy zapewniają, że polskich filmów nie zabraknie.
– Obecnie czekamy na premiery 80 nowych filmów. Oczywiście, to pokłosie pandemii, bo wiele produkcji czekało z premierą na koniec ograniczeń, więc naprawdę możemy czerpać z bardzo bogatej oferty – zapewnia Budnik.Ilona Lewandowska