Legendarna postać odrodzenia litewskiej niepodległości, przewodniczący Sejmu Restytucyjnego w latach 1990-1992, patriarcha partii konserwatywnej, obecnie litewski eurodeputowany, profesor muzykologii Vytautas Landsbergis obchodzi jubileusz 80-lecia.
Vytautas Landsbergis, obok śp. prezydenta Algirdasa Brazauskasa (do którego zresztą był zawsze w opozycji), jest jedną z postaci najbardziej zasłużonych dla odrodzenia litewskiej państwowości. Choć na świecie stawiany w jednym szeregu z Lechem Wałęsą i Vaclavem Klausem, w ojczyźnie jest osobą ocenianą bardzo kontrowersyjnie — przez jednych jest wynoszony na ołtarze niepodległości, inni zaś obarczają go winą za zrujnowanie postsowieckiego przemysłu i rolnictwa zaraz po odzyskaniu przez Litwę niepodległości. Jest wielkim autorytetem dla wielu Polaków w Polsce i jednym z najbardziej nielubianych przez litewskich Polaków politykiem. Mówi w kilku językach, w tym bardzo dobrze po polsku.
Jubileuszowe uroczystości rozpoczął w Brukseli od literacko-filmowo-muzycznego wieczoru zorganizowanego w biurze litewskiego przedstawicielstwa w Unii Europejskiej. Na spotkanie z profesorem przyszło około 150 osób, w tym politycy, dyplomaci i litewscy przyjaciele profesora. Wśród pozdrawiających jubilata był sekretarz generalny NATO Anders Fogh Rasmussen.
Spotkaniu towarzyszyły też wernisaż fotografii „Prace odrodzonego suwerennego państwa litewskiego i dorobek Vytautasa Landsbergisa” oraz wystawa książek autorstwa profesora. Zebrani byli też świadkami ciekawej dyskusji jubilata z politologiem Kęstutisem Griniusem. Wieczór umilił występ wybitnego litewskiego saksofonisty Petrasa Vyšniauskasa oraz pokaz filmu „Jazz wolności”.
— Wszystko to jest moim życiem. Jeśli żyjesz i kochasz życie, to te rzeczy są bardzo związane ze sobą. Potrzeba, żeby ludzie kochali życie i cieszyli się z niego, że mają ojczyznę, mają bliskich — to są rzeczy w życiu najdroższe — mówił Vytautas Landspergis podczas jubileuszowego wieczoru w Brukseli.
Tymczasem na Litwie profesor zamierza obchodzić swój jubileusz w kręgu swojej rodziny, z której jest bardzo dumny.
— Wyjątkowym jest to, że im dłużej żyjesz, tym więcej wokół ciebie jest bliskich. To jest najwspanialsze, kiedy wokół mnie zbiera się dwadzieścia i więcej osób i wszyscy są moją rodziną, wtedy po cichu jestem z tego dumny — mówi profesor.
Vytautas Landsbergis ma żonę Gražinę Ručytė-Landsbergienė, która jest muzykiem oraz profesorem Litewskiej Akademii Muzyki i Teatru. Dwie córki profesora — Jūratė i Birutė — również poszły w muzyczne ślady ojca, zaś syn — również Vytautas — jest znanym litewskim pisarzem i reżyserem. Profesor ma dziesięcioro wnuków i czworo prawnuków.
VYTAUTAS LANDSBERGIS
Vytautas Landsbergis urodził się 18 października 1932 roku w Kownie. Od 1952 do 1990 pracował jako nauczyciel. W tym samym okresie — od 1978 do 1990 — był profesorem historii muzyki w Litewskiej Akademii Muzyki. Od 1988 był zaangażowany w działalność niepodległościowego ruchu Sąjūdis. Był jednym z założycieli tej organizacji. Do 1990 stał na czele Rady Sąjūdisu, a od 1991 jest honorowym przewodniczącym ruchu.
W marcu 1989 uzyskał mandat w wyborach Zjazdu Deputowanych Ludowych ZSRR, a w lutym 1990 został członkiem Rady Najwyższej Litewskiej SRR (Rady Restytucujnej). 11 marca 1990 został wybrany jej przewodniczącym, jednocześnie pełnił funkcje głowy państwa. Landsbergis przewodniczył Radzie w dniu historycznej sesji parlamentu, na której uchwalono Akt Odrodzenia Niepodległości i proklamowano powstanie niepodległej Republiki Litewskiej.
Po przegranych wyborach w 1992 r., został liderem sejmowej opozycji. W 1993 współtworzył nowe ugrupowanie polityczne — Związek Ojczyzny (Litewscy Konserwatyści), dziś Związek Ojczyzny — Chrześcijańscy Demokraci Litwy. Landsbergis jest honorowym prezesem tej partii.