21 listopada została zatwierdzona instrukcja oceniania państwowego egzaminu z języka litewskiego na rok szkolny 2019/2020. Jak pamiętamy, ten egzamin został ujednolicony w 2011 r. poprzez przyjęcie poprawek do ustawy o oświacie.
Opublikowana na stronie Narodowego Centrum Egzaminacyjnego instrukcja przewiduje, że w 2020 r. uczeń ze szkoły mniejszości narodowej będzie mógł popełnić więcej błędów niż abiturienci szkół litewskich. Mimo obaw, że w 2020 r. egzamin będzie już ostatecznie ujednolicony i ocena dla wszystkich uczniów będzie jednakowa, okazało się, że według najnowszej instrukcji liczba dopuszczalnych błędów pozostała taka sama jak w poprzednim roku. Komitet Ministrów Rady Europy w ostatnich rekomendacjach dla Litwy zaleca, żeby państwo zapewniło, by reforma edukacji nie powodowała dyskryminacji uczniów ze szkół, w których językiem wykładowym jest język mniejszości. W związku z tym Litwa w okresie przejściowym powinna realizować politykę edukacyjną z uwzględnieniem faktycznych możliwości uczniów, a nie sztywno opierać się na założonych ramach czasowych. Należałoby zaangażować nauczycieli języków mniejszości w roli doradczej.
Warto opracować i wdrożyć podejście koncepcyjne do nauczania dwujęzycznego i wielojęzycznego w szkołach i przedszkolach oraz wspierać kontakty dzieci należących do mniejszości narodowych ze środowiskiem posługującym się językiem litewskim, i odwrotnie. Na koniec należałoby rozważyć możliwość odzwierciedlenia wyników egzaminu z języków mniejszości w rekrutacji do szkół wyższych. Jak wynika z danych przedstawionych przez Narodowe Centrum Egzaminacyjne, w roku 2018 średnia punktów z egzaminu państwowego z języka litewskiego oraz literatury wzrosła – w 2017 r. wynosiła 39,8 pkt, a w 2018 r. już 42 pkt. Jednak ten rezultat nie jest jeszcze satysfakcjonujący, gdyż w 2018 r. egzaminu z języka litewskiego nie zdało 23,5 proc. uczniów szkół mniejszości narodowych oraz 7,8 proc. uczniów szkół litewskich. Na większości uczelni wyższych zdanie państwowego egzaminu z języka litewskiego oraz literatury jest obowiązkowym kryterium przyjęcia na uczelnię. A więc wróćmy do kwestii ulgi w ocenianiu egzaminu z państwowego języka litewskiego – czy mamy do czynienia z chęcią ukrycia błędów popełnionych przez resort oświaty podczas okresu przejściowego w ujednolicaniu egzaminu, czy jednak jest to wyjście państwa naprzeciw potrzebom uczniów szkół mniejszości narodowych?
Ewelina Dobrowolska
Artykuł opublikowany w wydaniu magazynowym “Kuriera Wileńskiego” nr 49(238) 14-20/12/ 2019