W tym wydaniu magazynowym „Kuriera Wileńskiego” piszemy dziejach z przeszłości naszego kraju, jak i o tym, co dzieje się na Litwie i Wileńszczyźnie dzisiaj. Niełatwa historia w niemałym stopniu ukształtowała nasze dzisiejsze życie; jednak to już od nas zależy, czy potrafimy zrobić go lepszym, czy umiemy wyciągać lekcje z przeszłości.
W najbliższą środę przypada 86. rocznica ataku Związku Sowieckiego na Polskę. 17 września 1939 r. Sowieci na mocy tajnych protokołów paktu Ribbentrop-Mołotow zaatakowali walczącą niemieckim najeźdźcą Polskę. W szeregach Wojska Polskiego w 1939 r. walczyli nie tylko Polacy, lecz także obywatele II RP innych narodowości, w tym Litwini. Antoni Radczenko rozmawiał o tym z dwoma wybitnymi badaczami okresu II wojny światowej na Litwie: prof. Jarosławem Wołkonowskim oraz dyrektorem Centrum Badań Ludobójstwa i Ruchu Oporu Mieszkańców Litwy, dr. Arūnasem Bubnysem.
Z kolei Jarosław Tomczyk pisze o międzynarodowej konferencji „Wilno w cieniu imperium”, której inicjatorką była pochodząca z Wileńszczyzny, a obecnie mieszkająca w Polsce dr Barbara Jundo-Kaliszewska. Inspiracją dla tej interdyscyplinarnej konferencji była idea Jerzego Giedroycia, że trwałe bezpieczeństwo Polski wymaga uznania suwerenności jej wschodnich sąsiadów oraz budowania relacji opartych na partnerstwie i wzajemnym szacunku.
Niniejsze wydanie magazynowe to nie tylko historia. Od początku nowego roku szkolnego kontynuujemy cykl rozmów z przedstawicielami polskiej oświaty na Litwie. Zamieszczamy wywiad Apolinarego Klonowskiego z dyrektor Liceum im. Adama Mickiewicza w Wilnie Iwoną Czerniawską. Pani dyrektor opowiada o dniu dzisiejszym tej renomowanej polskiej szkoły: o tym, jak Mickiewiczówka rozwiązuje problemy, z jakimi muszą się zmagać polskie szkoły na Litwie. Na przykład jak radzą z wykładaniem języka litewskiego.
Oprócz oświaty innym ważnym filarem, na którym opiera się polskość na Wileńszczyźnie, jest kultura. O 65 latach Polskiego Teatru „Studio” w Wilnie Honorata Adamowicz rozmawiała z aktorem tego teatru i jednocześnie doradcą mera rejonu wileńskiego Edwardem Kiejzikiem. Jednym z tematów rozmowy było to, jak ten zawodowy od niedawna polski teatr konkuruje z teatrami państwowymi.
Komentarz opublikowany w wydaniu magazynowym dziennika „Kurier Wileński” Nr 37 (104) 13-19/09/2025