Podczas targów „Studijos 2013”, które odbyły się w centrum wystawienniczym „Litexpo”, dyrektor Poradni Pedagogiczno-Psychologicznej Rejonu Wileńskiego Roman Juchniewicz wygłosił odczyt pod tytułem: „Kontrola stresu podczas egzaminów i rozmowy kwalifikacyjnej przy pomocy współczesnych neurotechnologii”.
Podczas wykładu słuchacze dowiedzieli się, co to jest stres, jak rozpoznawać jego symptomy i mechanizmy powstania stresu. Zapoznali się z wybranymi sposobami radzenia ze stresem. W trakcie zajęć był zaprezentowany nowoczesny sprzęt — Biofeedback (Biologiczne sprężenie zwrotne) i AVS (Audiowizualna stymulacja) — przydatny do walki ze stresem.
Stres jest normalną reakcją człowieka na różnorodne psycho-fizyczne bodźce, jest to sytuacja trudna, która prowadzi do zaburzeń zachowania i działania wskutek przeciążenia systemu nerwowego. Ludzie narażeni na długotrwałe sytuacje stresowe często odczuwają takie symptomy, jak: przyśpieszone bicie serca, nieregularny, płytki oddech, bóle głowy, notoryczne zmęczenie, wymioty, lęk, złość, nadciśnienie, czują się rozkojarzeni, nie mogą skupić się w pracy, mają problemy z pamięcią i trudności z kontrolowaniem emocji.
Odrobina stresu w codziennym życiu jest potrzebna, ponieważ motywuje nas do wysiłku, na przykład w przygotowaniu się do egzaminów, w poszukiwaniu pracy. W sytuacji, gdy stres jednak przekracza nasze możliwości radzenia z nim, rozpoczynają się negatywne skutki stresu. W konsekwencji przewlekły stres prowadzi do wyczerpania zasobów odpornościowych, spadku wydajności pracy, nawet do poważnych chorób psychosomatycznych.
Te same czynniki, sytuacje na jednych w ogóle nie będą działały, innych zaś mogą silnie zestresować i prowadzić do utraty sił witalnych. Różnica tkwi w nas samych, od naszego nastawienia, cech osobowości, wykształcenia, wychowania, doświadczenia. Niepowodzenie na egzaminie dla jednych może stać się tragedią, dla drugich być mało znaczącym epizodem. Dla jednych utrata pracy będzie katastrofą życiową i rodzinną, dla innych motorem do intensywnego poszukiwania innej drogi i chwilową niedogodnością. Ważne jest nie to, co się z nami stało, lecz jak postrzegamy daną sytuację. Jest też bardzo ważne nauczyć się zadbać o siebie, umieć w czas zrelaksować się, zmniejszyć wewnętrzne napięcie. Kolejnym krokiem jest wypracowanie skutecznego stylu radzenia sobie ze stresem.
Prawidłowa relaksacja polega na umiejętności równoczesnego zmniejszenia napięcia mięśniowego (relaksacja fizyczna) oraz umiejętności zmniejszenia napięcia psychicznego, wejścia w stan spokoju (relaksacja psychiczna). W procesie walki ze stresem przydatne są ćwiczenia fizyczne, relaksacja neuromieśniowa, trening autogenny, joga, medytacja, prawidłowe oddychanie, wizualizacja, przeramowanie postrzegania sytuacji stresowej.
Kierownik Poradni Pedagogiczno-Psychologicznej Rejonu Wileńskiego Roman Juchniewicz wyraził zadowolenie, że współczesne neurotechnologie, pomocne w samoregulacji i walce ze stresem coraz częściej są stosowane również na Litwie. Podczas wykładu chętni mieli okazję wypróbować nowoczesny sprzęt (Biofeedback i AVS)przydatny do zwiększania samoregulacji, relaksacji i koncentracji.
Nasze samopoczucie, emocje są zależne od psychofizjologicznych procesów zachodzących w naszym organizmie. Zmiany zachodzące na poziomie fizjologicznym mają swoje odzwierciedlenie na poziomie psychicznym (zmienia się nasz nastrój, emocje, myśli) i na odwrót, zmiany na poziomie psychicznym powodują zmiany i na poziomie fizycznym.
Biofeedback (Biologiczne sprężenie zwrotne) jest metodą, za pomocą której ludzie się uczą samoregulacji uwzględniając sygnały płynące z naszego organizmu (temperatura ciała, przewodnictwo skóry, napięcie mięśniowe, rytm serca). Za pomocą programu komputerowego (gry komputerowej) i czujników umieszczonych na naszym ciele, osoba otrzymuje wizualną informację o procesach fizjologicznych zachodzących w danej chwili w jej organizmie.
Zmiany psychiczne wywołują w naszym organizmie również zmiany fizjologiczne, co natychmiast rejestrują czujniki umieszczone na naszym ciele i przesyłają dane do komputera. W ten sposób można się uczyć samoregulacji swego organizmu i relaksacji za pomocą gry komputerowej.
AVS (stymulacja audiowizualna) wykorzystuje znane działanie światła i dźwięku na częstotliwość pracy mózgu. Mianowicie, mózg jest bardzo wrażliwy na stymulację i reaguje na sygnały z okularów i słuchawek tak, że przystosowuje swoją częstotliwość do podawanej częstotliwości. Przez to zmienia rodzaj swojej czynności od stanu relaksu aż do stanu pełnego skoncentrowanego czuwania. Te właściwości mózgu i możliwości psychowalkmanów są wykorzystywane do relaksacji organizmu w przewlekłym i ostrym stresie, napięciu i zmęczeniu, w zwalczaniu negatywnych emocji i lęku, jako pomoc w leczeniu chorób psychosomatycznych, do zmniejszenia bólów głowy, do przyśpieszenia nauki nowego materiału, jak i do poprawy nastroju.
Stres jest nierozerwalnie związany z naszym życiem, dlatego ważne jest dobrze poznać siebie, zrozumieć, jakie sytuacje wywołują w nas napięcie i stres. Ważne jest poznać granice własnych możliwości oraz wypracować najefektywniejsze sposoby i techniki radzenia ze stresem, umiejętnie planować czas, wysypiać się, regularnie ćwiczyć fizycznie, zdrowo odżywiać się, mieć dużo kontaktów towarzyskich i pamiętać, że poczucie humoru ma bardzo pozytywny wpływ na nasz organizm.