Litewski rząd nadal walczy z alkoholizmem na Litwie. Od 1 stycznia 2018 roku alkohol jest sprzedawany w sklepach od poniedziałku do piątku w godzinach 10.00-20.00, natomiast w niedziele od 10.00 do 15.00.
– Jeszcze zbyt wcześnie jest mówić o tym, czy nowe przepisy zmniejszyły spożycie alkoholu. Na razie możemy tylko przypuszczać. Logicznie myśląc, powinna zmniejszyć się sprzedaż alkoholu. Moim zdaniem podziałała wyższa akcyza na napoje wyskokowe. W tym roku mniej sprzedano alkoholu w ciągu pierwszego tygodnia 2018 roku, niż w tym samym okresie 2017. Te nowe przepisy nie powinny w jakiś sposób wpłynąć na pracę małych sklepów w rejonie. Sklep, który zostanie zamknięty, najprawdopodobniej i tak wcześniej czy później, musiałby zbankrutować. Być może nowe przepisy tylko to przyśpieszą – powiedział „Kurierowi Wileńskiemu” Raimondas Koreiva, prezes zrzeszenia małych sklepów Lietkoopsąjunga.
W restauracjach, kawiarniach itp. alkohol można nabyć w tych godzinach, kiedy nie jest on dostępny w sklepach tj. od poniedziałku do soboty od 20.00 do 10.00, a w niedziele od godziny 15.00 do 10.00. Sprzedaż alkoholu podlega dwóm ograniczeniom: dostępne są jedynie lane napoje alkoholowe, które należy spożyć na miejscu. Alkohol jest sprzedawany tylko w kuflach, kieliszkach, lampkach itp. Za naruszenie tych zasad karze podlegają nie tylko sprzedawcy, ale również klienci.
Ponadto napoje zawierające alkohol mogą nabyć jedynie trzeźwe osoby, które ukończyły 20 rok życia.
Od 2018 roku zakazana została także reklama alkoholu, w tym w sieciach społecznościowych.
Od 1 stycznia 2016 roku zakazano sprzedaży alkoholu na stacjach paliwowych. Od marca 2017 roku akcyza na mocny alkohol wzrosła na Litwie o 23 proc., a akcyzy na piwo i wino aż do 112 proc. Cena wina jest wyższa o 17 proc.
O godzinie 20.00, kiedy kończy się czas sprzedaży alkoholu, drzwi zamykają najczęściej małe sklepy. Godziny otwarcia to zazwyczaj godz. 10, kiedy rozpoczyna się handel alkoholem i odbywa się dostawa towarów.
Sklepy należące do dużych sieci handlowych nie skracają czasu pracy.
– Z powodu nowych zasad sprzedaży alkoholu nasza sieć sklepów na pewno nic nie zmieni. Większa część naszych klientów o nowej zasadzie sprzedaży napojów alkoholowych wie i te zmiany im nie przeszkadzają. Oczywiście, są też osoby, które są niezadowolone z wprowadzonych zmian. W porównaniu do zeszłorocznej sprzedaży alkoholu w tym samym okresie wyraźnej zmiany nie ma. Ale trzeba zaznaczyć, że w ciągu ostatnich lat mocno wzrosła sprzedaż napojów, z których usunięto alkohol – piwo, wino, cydr. Tylko w ubiegłym roku, sprzedaż takich napojów wzrosła o 60 procent. Nasi eksperci uważają, że największy wpływ na zmianę popytu na napoje, to przede wszystkim zmiana stylu życia. Wiele osób decyduje się żyć zdrowiej i dlatego wybierają napoje, które nie zawierają alkoholu – tłumaczy „Kurierowi Wileńskiemu” Ernesta Dapkienė, dyrektorka Departamentu Komunikacji i Spraw Korporacyjnych sieci marketów Maxima.
Tymczasem wiele drobnych sklepów na całej Litwie informuje o skróceniu czasu pracy o godzinę. Indywidualne decyzje może jednak podjąć każdy z właścicieli sklepów należących do zrzeszenia handlowego.
– Na razie pracujemy do 22.00, ale nie wiem, jak długo. Teraz od godziny ósmej nie ma żadnych klientów i można się zamykać. Naszym podstawowym towarem jest tani alkohol. Nikt tu nie robi żadnych zakupów, ponieważ jest o wiele drożej. Na zakupy jadą do miasta. Boję się, że sklep w ogóle zamkną, a ja zostanę bez pracy. Nie zmniejsza się spożycie alkoholu. Jak chodzili pijani, tak nadal chodzą. Jedynie, że teraz alkohol kupują w mieście po pracy. Na zapas nie kupują – powiedziała nam Alina S., sprzedawczyni podwileńskiego sklepu.
Przedsiębiorca Naglis Žukauskas posiadający sieć 9 sklepów i zatrudniający 27 pracowników w Wilnie i rejonie wileńskim mówi, że z powodu zakazów w pierwszym tygodniu roku obroty spadły o 25-30 proc. w porównaniu z tym samym okresem roku poprzedniego, zwolniono czwartą część pracowników.
Sklepy, które sprzedają wyłącznie alkohol, dostosowały swój czas pracy do obowiązujących zasad: w dni pracy są otwarte od 10.00 do 20.00, w niedziele od 10.00 do 15.00.
Fot. Marian Paluszkiewicz