W minionym tygodniu w Wilnie odbyła się konferencja poświęcona Józefowi Mackiewiczowi, postaci wielce cenionej przez jednych i znienawidzonej przez drugich. A jeszcze bardziej, niestety, zupełnie nieznanej zarówno przez większość Litwinów, jak i Polaków na Wileńszczyźnie. A szkoda. Był wielkim głosicielem dwóch idei, które również dzisiaj mogą nieść ogromne wsparcie dla polsko-litewskiego pojednania.
Jak przypomniał podczas wileńskiej konferencji znany polski historyk i politolog, Jerzy Targalski, pierwsza idea głosiła, że bolszewizm jest złem absolutnym i nie można pójść z nim na żadną kolaborację. Z komunizmem można tylko walczyć lub stać się jego niewolnikiem. Druga idea nawiązywała do krajowców i Wielkiego Księstwa Litewskiego.
Zagrożenie ze strony putinowskiej Rosji, która dzisiaj w swojej polityce w dużej mierze naśladuje Rosję bolszewicką oraz wspaniała spuścizna Wielkiego Księstwa Litewskiego – to właśnie te płaszczyzny, na których Polacy i Litwini mogą dzisiaj budować rzeczywiste pojednanie. Aby to lepiej zrozumieć, musimy sięgnąć do dzieł, które wyszły spod pióra Józefa Mackiewicza.