W ogólnym programie nauczania w 2017 r. pojawił się przedmiot „Bezpieczeństwo narodowe i obrona kraju”. Jest to przedmiot do wyboru. Z racji rozpętanej przez Rosję wojny w Ukrainie konserwatyści chcą, aby lekcje z bezpieczeństwa narodowego były obowiązkowe.
| Fot. Marian Paluszkiewicz
W październiku 2021 r. Narodowa Agencja Oświaty zatwierdziła program „Wzmacnianie zasad narodowego bezpieczeństwa i obywatelskości w procesie kształcenia”. „Wzmacnianie roli społeczeństwa i każdego obywatela w kształtowaniu państwa w zakresie bezpieczeństwa narodowego i obrony kraju oraz w kwestiach wychowania obywatelskiego dotyczącego obrony państwa staje się coraz bardziej aktualne również w społeczności nauczycielskiej” — czytamy w uzasadnieniu.
Przedmiot obowiązkowy?
W ramach zatwierdzonego programu funkcjonuje przedmiot „Bezpieczeństwo narodowe i obrona kraju”. W programie istnieje od roku 2017. Jest to przedmiot, który mogą wybrać uczniowie klas 9-12.
— Z danych na obecny rok szkolny wynika, że przedmiot do wyboru „Bezpieczeństwo narodowe i obrona kraju” jest wykładany w 54 szkołach. Uczniowie przedmioty zazwyczaj wybierają na początku roku szkolnego i do końca roku nie zmieniają swego programu nauczania. Dlatego liczba osób, które wybrały dany przedmiot, po wybuchu wojny w Ukrainie nie mogła się zmienić — poinformowała nasz dziennik służba prasowa Ministerstwa Oświaty, Nauki i Sportu.
Pod koniec marca grupa posłów partii Związek Ojczyzny — Litewscy Chrześcijańscy Demokraci zgłosiła projekt, zgodnie z którym przedmiot „Bezpieczeństwo narodowe i obrona kraju” ma zostać przedmiotem obowiązkowym. Projekt złożyli: Laurynas Kasčiūnas, Valdas Rakutis, Edmundas Pupinis oraz Audronius Ažubalis. Zdaniem parlamentarzystów w obecnej sytuacji trzeba wzmacniać więź obywateli z państwem oraz kształtować postawy patriotyczne. Zresztą już wcześniej podobna propozycja znalazła się w programie rządowym teraźniejszej koalicji liberalno-konserwatywnej. „W odnowionych programach szkolnych będziemy wzmacniać i integrować z innymi przedmiotami elementy bezpieczeństwa narodowego i obrony kraju. Równolegle zbadamy możliwość wprowadzenia obowiązkowego przedmiotu dotyczącego tej kwestii” — zadeklarowano w dokumencie.
Czytaj więcej: Nowy podręcznik dla uczniów „Bezpieczeństwo i obrona kraju”
Zintegrowany z innymi przedmiotami
Walery Jagliński, dyrektor stołecznego Gimnazjum im. Szymona Konarskiego, tłumaczy, że szkoły mają obowiązek nauczać o bezpieczeństwie narodowym i obronie kraju.
— To jest wpisane do ogólnego programu nauczania. Szkoła może zdecydować, czy przedmiot będzie wykładany jako osobny przedmiot, czy będzie zintegrowany z innymi przedmiotami. U nas te kwestie, w zależności od kontekstu, są poruszane na innych przedmiotach, jak na przykład nauka o społeczeństwie, historia lub BHP — powiedział Walery Jagliński.
Dyrektor placówki zaznaczył, że w szkołach mniejszości narodowych dodanie jeszcze jednego przedmiotu obowiązkowego jest bardzo trudne, ponieważ wykładanych przedmiotów jest naprawdę dużo. Dodatkowy przedmiot byłby sprzeczny z obowiązującymi normami higieny. Od kiedy trwa wojna w Ukrainie, zaznacza Jagliński, tematy dotyczące bezpieczeństwa kraju są jak najbardziej poruszane.
— Zadaniem szkoły jest przekazanie tych informacji. Nie musi jednak eskalować tematu. Musimy przekazać informacje w ten sposób, aby nie zwiększać lęków społecznych — podkreślił dyrektor Gimnazjum im. Szymona Konarskiego.
Czytaj więcej: Dyrektorzy gimnazjów o wojnie: lekcje historii i zbiórka na rzecz Ukrainy
Podręcznik resortu obrony
W 2017 r. Ministerstwo Ochrony Kraju, wspólnie z Litewską Akademią Wojskową im. gen. Jonasa Žemaitisa, przygotowało podręcznik „Bezpieczeństwo i obrona kraju”.
— Podręcznik jest skierowany do uczniów starszych klas. Będzie można w nim znaleźć podstawową informację dotyczącą bezpieczeństwa. To jest książka o bezpieczeństwie narodowym i obronie kraju. Niedawno wydaliśmy materiał metodyczny dla nauczycieli, który pomógł im zapoznać się z programem. Najważniejszym celem edukacyjnej książki „Bezpieczeństwo i obrona kraju” jest przekazanie wiedzy uczniom na temat bezpieczeństwa narodowego i obrony narodowej, która jest niezbędna dla każdego obywatela — mówił przed pięcioma laty ówczesny szef resortu obrony Juozas Olekas.
| Fot. Marian Paluszkiewicz
Podręcznik zawiera m.in. wiedzę o systemie obrony państwa litewskiego, litewskim wojsku oraz o zasadach obrony kraju. Nie jest to jedyny podręcznik, z którego mogą korzystać szkoły. Jesienią ubiegłego roku Litewska Akademia Wojskowa przeprowadziła szkolenia z zakresu bezpieczeństwa narodowego i obrony dla pracowników oświaty. Szkolenia trwały trzy dni. „Pomysł z organizacją szkoleń z zakresu bezpieczeństwa narodowego i obrony wynikł z zapotrzebowania w samym społeczeństwie. Była chęć podania informacji niestandardowo, dostępnie i ciekawie. Dzisiaj spora część społeczeństwa nie rozumie, że obrona to sprawa każdego z nas. Zaczęliśmy szkolenia od sektora oświaty, aby ich przedstawicieli zapoznać z systemem obrony” — oświadczył Liudas Zdanavičius z Akademii Wojskowej.
