Więcej

    Rządowe kryzysy na wschodniej flance NATO

    Czytaj również...

    Dwoje premierów zaangażowanych we wsparcie Ukrainy i znanych z bardzo stanowczych poglądów na temat Rosji musi walczyć o utrzymanie władzy. W ciągu kilku dni większość straciły rządy Estonii i Bułgarii.

    Estonia pod rządami Kai Kallas prowadzi zdecydowanie proukraińską politykę i stoi w pierwszym szeregu państw Zachodu zmagających się z Rosją. Na zdjęciu: premierzy Estonii Kaja Kallas, Litwy Ingrida Šimonytė i Łotwy Arturs Krišjānis Kariņš
    | FOT. VALSTS KANCELEJA/FLICKR

    Premier Kaja Kallas uchodzi za „jastrzębia” wśród zachodnich liderów, a Estonia udziela Ukrainie największej pomocy wojskowej w przeliczeniu na mieszkańca. Z kolei premier Kirił Petkow odwiedził Wołodymyra Zełenskiego w Kijowie i musi się zmagać z prorosyjskimi koalicjantem i prezydentem. Bułgaria została zaś odłączona od rosyjskiego gazu. Oboje ci politycy są dla Moskwy niezwykle niewygodni, każdy ich problem cieszy Rosję i martwi Ukrainę.

    Oczywiście obecne kryzysy w Sofii i Tallinie na pozór nie mają nic wspólnego z Rosją i Ukrainą, ale trudno nie zauważyć, że Kallas i Petkowowi największe kłopoty sprawiają właśnie partie i politycy otwarcie prorosyjscy lub co najmniej nie przejawiający jakiegoś większego entuzjazmu dla wspierania Kijowa w wojnie z agresorem ze wschodu.

    Szansa na przetrwanie estońskiego rządu

    W piątek 3 czerwca Kaja Kallas wyrzuciła z rządu siedmioro ministrów koalicjanta, czyli Partii Centrum (Keskerakond). To oznacza, że rząd wspiera obecnie tylko Partia Reform, czyli ugrupowanie pani premier. To 34 deputowanych w 101-osobowym Riigikogu. Do większości brakuje więc 17 mandatów.

    Kallas od razu złożyła ofertę zawarcia koalicji dwóm dotychczas opozycyjnym partiom. Socjaldemokraci (SDE) niemal natychmiast wyrazili gotowość wejścia do rządu. Ale to wciąż za mało, bo jest ich 10. Ostatnia deska ratunku to konserwatywna Isamaa (Ojczyzna). Ale jej politycy zaczęli zwlekać, bo dostali też ofertę konkurencyjną. Od Partii Centrum, której liderowi Jüriemu Ratasowi (dziś spiker Riigikogu) marzy się powrót na fotel premiera.

    Centryści ogłosili, że jeśli Kallas nie uda się sformować większości, oni podejmą taką próbę. Chodziłoby o powrót do układu, jaki funkcjonował przez niemal dwa pierwsze lata obecnej kadencji. Czyli koalicji Keskerakond, Isamaa i populistów z EKRE.

    Niepewność trwała tydzień. W sobotę 11 czerwca kierownictwo Isamaa zdecydowało, że rozmowy koalicyjne rozpocznie jednak z Reformierakond. Oczywiście wciąż nie jest w teorii wykluczone, że rząd Kallas upadnie, gdyby coś poszło nie tak w rozmowach. Ale wydaje się, że nikomu nie zależy na przedterminowych wyborach, skoro obecna kadencja kończy się już za dziewięć miesięcy.

    Czytaj więcej: Ukraina walczy, wyzwoliła już 1015 miejscowości. Polska i Litwa w czołówce cenionych sojuszników

    Estonia vs. Rosja

    Upadek koalicji liberałów z Reformierakond z centrolewicą z Keskerakond nie jest zaskoczeniem. Od początku w tym układzie zgrzytało. Wreszcie partia Ratasa zmusiła Kallas do radykalnego ruchu, głosując w ostatnim czasie wspólnie z opozycją, przeciwko koalicjantowi, w dwóch ważnych sprawach: wprowadzenia obowiązku nauki języka estońskiego do wszystkich przedszkoli oraz zwiększenia wydatków socjalnych.

    Wydaje się, że centryści liczyli na to, że uda się odbudować starą koalicję z EKRE i Isamaa. Dlaczego ci ostatni nie chcą jednak do tego wrócić? Chodzi o kwestie polityki zagranicznej i bezpieczeństwa. Koalicja z Kallas i SDE to kontynuacja zdecydowanie proukraińskiej polityki i obecność w pierwszym szeregu państw Zachodu zmagających się z Rosją. Tymczasem Partia Centrum jeszcze niedawno współpracowała z putinowską Jedną Rosją i jest głównym politycznym reprezentantem mniejszości rosyjskiej (ok. 25 proc. populacji Estonii). Oczywiście to już nie są czasy Edgara Savisaara, a Ratas zrobił wiele, by pozbyć się łatki partii prorosyjskiej. Ale jednak…

    No i jest jeszcze EKRE. Niby prawicowa, ale to populizm eurosceptyczny, antyszczepionkowy. Mają bardzo złą prasę na Zachodzie. Niepokojące były też prowokacje ze strony EKRE, jak choćby pomysł żądań terytorialnych wobec Rosji.

    Czytaj więcej: Jesteśmy źli na to piekło, które Rosja urządziła na Ukrainie

    Nad premierem Bułgarii Kiriłem Petkowem majaczy widmo kolejnych przedterminowych wyborów
    | Fot. wikipedia

    Kolejne przyspieszone wybory w Bułgarii?

    O ile w Estonii sytuacja wygląda dość optymistycznie dla Kallas, o tyle sytuacja, w jakiej znalazł się Kirił Petkow w Bułgarii, jest nie do pozazdroszczenia. Tutaj, po wyjściu z koalicji populistów z partii Jest Taki Naród (ITN), nie ma za bardzo gdzie szukać nowego sprzymierzeńca, który da ponownie większość. Partia GERB byłego premiera Bojko Borysowa i Turcy z DPS to najbardziej zaciekła opozycja, na dodatek rozliczana teraz z korupcji wieloletnich (do niedawna) rządów. A o nacjonalistach z partii Odrodzenia nie ma nawet co wspominać. Co gorsza, nawet w samej koalicji Petkow ma teraz poważny problem.

    WIĘCEJ NIŻEJ | Reklama na podst. ust. użytkownika.; Dzięki reklamie czytasz nas za darmo

    Jednak zacząć wypada od tego, że w środę 8 czerwca czwórka ministrów z ITN opuściła obrady rządu, a lider partii Sławi Trifonow, znany celebryta i piosenkarz, zarzucił Petkowowi zdradę interesów narodowych. Dążenie premiera do wycofania weta Bułgarii wobec rozpoczęcie rozmów akcesyjnych UE z Macedonią Północną to powód pierwszy. Drugi zaś to, zdaniem Trifonowa, nieodpowiedzialna polityka gospodarcza, w tym zwiększenie wydatków socjalnych („w tym kraju nie ma już pieniędzy”).

    Większość Bułgarów uważa, że język macedoński ma korzenie bułgarskie i że w Macedonii Północnej istnieje znaczna, represjonowana społeczność bułgarska. Jednocześnie Sofia sama odmawia uznania istnienia mniejszości macedońskiej w Bułgarii. Petkow chciałby jednak znormalizować stosunki z sąsiadem. Sęk w tym, że przeciwni są temu nie tylko populiści z ITN, lecz także wciąż pozostający w koalicji socjaliści i wspierający ich prezydent Rumen Radew. Jednocześnie to oni właśnie próbują sabotować wszelkie działania mające pomóc Ukrainie.

    Nic w tym dziwnego, BSP i Radew to od zawsze obóz prorosyjski w Bułgarii. Teraz pozycja dwóch innych koalicjantów, prozachodnich i proukraińskich, czyli Kontynuujemy Zmiany (PP) Petkowa i Demokratycznej Bułgarii (DB), będzie jeszcze słabsza wobec socjalistów. Ceną za – choćby na razie – funkcjonowanie mniejszościowego rządu może być zmiana w polityce Sofii wobec wojny rosyjsko-ukraińskiej.

    Nie jest przypadkiem, że Petkow ogłosił, że Bułgaria jednak nie wesprze Kijowa bronią. Będzie jednak nadal serwisować ukraińskie uzbrojenie i popierać sankcje wobec Rosji. W tym momencie trudno przewidzieć, jak długo taki stan rzeczy przetrwa. Na horyzoncie znów majaczy widmo wcześniejszych wyborów. A przecież ostatnie odbyły się zaledwie w listopadzie 2021 r. Zresztą jako trzecie w ciągu… dziewięciu miesięcy.


    Antoni Rybczyński

    WIĘCEJ NIŻEJ | Reklama na podst. ust. użytkownika.; Dzięki reklamie czytasz nas za darmo

    Artykuł opublikowany w wydaniu magazynowym „Kuriera Wileńskiego” nr 24 (71) 18-24/06/2022

    Reklama na podst. ust. użytkownika.; Dzięki reklamie czytasz nas za darmo

    Afisze

    Więcej od autora

    (Nie) wiem, że jestem chory, ponieważ (nie) pamiętam

    Dr Arūnas Vaitkevičius, adiunkt na Wydziale Neurologii i Neurochirurgii Uniwersytetu Wileńskiego, neurolog w Szpitalu Uniwersyteckim Santaros w Wilnie, opowiada o przyczynach demencji, jej wczesnych oznakach oraz o tym, jak można pomóc bliskiej osobie lub samemu sobie. Pierwsze sygnały Według neurologa demencja...

    XVI Międzynarodowy Konkurs Artystyczny im. Włodzimierza Pietrzaka — „Całej ziemi jednym objąć nie można uściskiem”

    Patronat Honorowy nad konkursem objął Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Andrzej Duda. Organizatorem i pomysłodawcą wszystkich edycji jest Maciej Konieczny. Konkurs adresowany jest do uczestników: przedszkolaków, uczniów szkół podstawowych i ponadpodstawowych. Jego celem jest inspirowanie dzieci i młodzieży do twórczości artystycznej...

    Papież Franciszek mianował 21 nowych kardynałów – wśród nich abp Rolandas Makrickas z Litwy

    Przed ogłoszeniem nowych kardynałów Papież Franciszek powiedział: „Ich pochodzenie wyraża powszechność Kościoła, który nadal głosi miłosierną miłość Boga wszystkim ludziom na ziemi. Włączenie ich do diecezji rzymskiej jest wyrazem nierozerwalnej więzi między Stolicą Piotrową a Kościołami partykularnymi rozsianymi po...

    Poświęcenie odbudowanej kapliczki Pana Jezusa Chrystusa na Antokolu [GALERIA]

    Więcej w najbliższym dzienniku „Kuriera Wileńskiego”. Wzniosłe chwile utrwalił nasz fotoreporter Marian Paluszkiewicz.