Alvyda Jasilionytė, specjalista od etykiety, w rozmowie z „Kurierem Wileńskim” mówi o przestrzeganiu ogólnie przyjętych norm i zwyczajów oraz zwraca uwagę na to, jak składać kondolencje podczas pogrzebu tak, by nikogo nie urazić.
Strój na pogrzebie
Pierwszą rzeczą, o jakiej trzeba pamiętać, to odpowiednie ubranie. Przyjęło się mówić, że trzeba być w czerni, lecz nie musi to być zawsze tak mocno przestrzegane.
— Najbliżsi członkowie rodziny powinni wybierać ciemne kolory, najlepiej klasyczny czarny. Jeśli nie ma się czarnych ubrań, można wybrać ciemnobrązowe, ciemnoniebieskie lub szare, ciemnozielone lub fioletowe. Jeśli na pogrzeb przychodzą osoby nie tak blisko związane ze zmarłym, to nie muszą być ubrane w ciemne stroje. Wiadomo oczywiście, że nie mogą to być jasne kolory. Pamiętajmy, że przez ubranie, nawet nie korzystając ze słów, człowiek wyraża szacunek do zmarłego i jego bliskich. Jeśli jednak niespodziewanie musisz wziąć udział w ceremonii pogrzebowej i nie jesteś odpowiednio ubrany, to myślę, że w takiej sytuacji ważniejsze jest przyjście i pożegnanie ze zmarłym, wyrażenie szacunku i współczucia bliskim niż rezygnacja z przyjścia. Kiedy umiera młoda osoba, można ubierać się w jaśniejsze kolory. Nie należy natomiast przesadzać z zakładaniem biżuterii i złota. W ubraniu powinien panować umiar, dobry gust i powściągliwość — tłumaczy Alvyda Jasilionytė.
- ubiór ciemny (nie musi być czarny),
- jeśli nie masz możliwości dopasować ubioru, najważniejsza jest obecność,
- w przypadku śmierci osób młodych dopuszczalne są jaśniejsze kolory,
- powściągliwość w biżuterii i złocie;
Jak zachować się na pogrzebie? Nie zwracać na siebie uwagi
Dzisiaj bardzo często zapominamy wyłączyć telefon komórkowy. Dlatego należy pamiętać, że w czasie pogrzebu nie wypada w żaden sposób zwracać na siebie uwagi. Takie zachowania są bardzo niegrzeczne. Ceremonia pogrzebowa to moment, kiedy musi panować atmosfera zadumy i skupienia — wiadomo, że dźwięki telefonów temu nie sprzyjają.
— Jeśli jest się osobą wierzącą, to po przybyciu na pogrzeb należy przede wszystkim w ciszy odmówić modlitwę. Jeśli nie — to warto po prostu położyć kwiaty i wyrazić szacunek minutą ciszy. Jeśli w pobliżu znajduje się pudełko na ofiary, to możemy tam złożyć swój datek. Następnie należy podejść do bliskich zmarłego, zwykle stoją lub siedzą najbliżej trumny, i wyrazić im współczucie, uścisnąć dłoń. Jeśli mamy taką potrzebę, możemy wręczyć kopertę z pieniędzmi, współuczestnicząc w ten sposób w kosztach pogrzebu — tłumaczy specjalistka.
- wyłączyć lub wyciszyć telefon,
- w ciszy odmówić modlitwę, jeśli jesteśmy niewierzący, to wyrazić szacunek minutą ciszy,
- jeśli jest pudełko na ofiary, zostawić tam swój datek,
- podejść do rodziny i wyrazić współczucie,
- możemy pomóc z kosztami pogrzebu wręczając rodzinie kopertę z pieniędzmi;
Czytaj więcej: „Polskie pieśni pogrzebowe na Wileńszczyźnie”. Koncert-prezentacja antologii w Rumszyszkach
Jak złożyć wyrazy współczucia i kondolencje?
Składanie kondolencji to forma przekazania wsparcia najbliższym osoby zmarłej. Najważniejsze jest wyrażenie współczucia, żalu i smutku z powodu odejścia zmarłego. Można też powiedzieć o nim kilka miłych słów.
— Wystarczy powiedzieć „Bardzo współczuję”, a jeśli było się blisko ze zmarłym, można powiedzieć: „Imię… dla nas wszystkich będzie bardzo brakowało…”, dobrze jest zaoferować pomoc. Warto na chwilę usiąść obok bliskich zmarłego, chwilę porozmawiać, przytulić, uspokoić… Przypomnieć o wesołych sytuacjach związanych z osobą, która odeszła, łagodnie uśmiechnąć się.
Trudno znaleźć odpowiednie słowa
Rozmawiając z osobą pogrążoną w żałobie, trudno jest znaleźć odpowiednie słowa. Oto kilka przykładów: „Bardzo współczuję”, „Był bardzo troskliwą osobą”. „Był niezwykłym człowiekiem”, „Smucę się z tobą”, „Twój ojciec był przykładem dla nas wszystkich”, „Na pewno zaoferuję modlitwę za niego”.Jeśli jesteśmy blisko związani z rodziną zmarłego, możemy zaproponować swoją pomoc: „Czy mógłbym jutro wieczorem przynieść ci coś do jedzenia?”.
Czego nie wypada?
Nie wolno natomiast pytać o chorobę lub przyczynę śmierci zmarłego, chyba że jest się naprawdę bardzo bliską osobą lub członkiem rodziny. Obowiązkiem odwiedzającego jest pocieszenie rodziny w czasie żałoby; zaoferowanie pomocy także po pogrzebie.
| Fot. freepik.com
Ważna jest obecność
Dla rodziny ważne jest samo pojawienie się. Czas około 15 min będzie wystarczający, aby złożyć rodzinie wyrazy współczucia i ubolewania. Starajmy się jednak nie opuszczać domu pogrzebowego w trakcie trwania zaplanowanych długich modlitw, w których można brać udział. Wszystko zależy od czasu i możliwości, jakimi się dysponuje. Może to być 30 min lub dłużej, nawet kilka godzin spędzonych z bliskimi, którym oferujemy swoją pomoc.
Wybieramy białe kwiaty
— W naszym kraju na pogrzeb najczęściej są wybierane białe kwiaty. Jednak może być tak, że zmarły przed śmiercią wyraził życzenie dotyczące rodzaju kwiatów, a mógł też poprosić, by z nich zupełnie zrezygnować. Należy to uszanować. Wieńce, kosze, krzyże z kwiatów są najczęściej przynoszone przez grupy ludzi. Indywidualnie najczęściej sprowadza się to do dwóch kwiatów i koperty. Najczęściej wybierane kwiaty to: chryzantemy, lilie, róże, goździki, kalie. Ale ja uważam, że zamiast wydawać pieniądze na kwiaty, lepiej większą sumę włożyć do koperty, aby ludzie mogli pokryć koszty pogrzebu. Zmarłym duże bukiety i wieńce nie są już potrzebne — mówi Alvyda Jasilionytė.
Wyrazić kondolencje w odpowiedni sposób
Może się zdarzyć, że z różnych przyczyn nie mogliśmy uczestniczyć w pogrzebie. Wtedy w ciągu miesiąca powinno się wyrazić swoje kondolencje. Można wysłać pocztówkę. Ale lepiej jest zadzwonić i porozmawiać, ale nie tak szybko, zaczekajmy aż minie szok, a doświadczany stres zacznie ustępować. Można to też zrobić podczas pogrzebu, ale nie przedłużając rozmowy. Można to zrobić w następnym miesiącu. Trzeba jednak pamiętać, że jeśli zadzwonimy i wyrazimy współczucie po dłuższym czasie, możemy przyczynić się do powrotu smutku.
Czytaj więcej: Elżbieta II nie żyje. Litwa składa kondolencje
Zaoferuj swą pomoc
— Jeśli możesz poświęcić czas i masz możliwości, zaoferuj swoją pomoc w organizacji pogrzebu, podczas którego jest wiele problemów organizacyjnych, a sam opłakujący jest bardzo zdezorientowany. Można też zaoferować swoją pomoc i po pogrzebie, może trzeba opiekować się dziećmi, może istnieje konieczność przygotowywania im jedzenia, może warto je gdzieś zabrać lub pomóc zorganizować inne sprawy… — podkreśla specjalistka.
Ile trwa żałoba
To, jak w okresie żałoby, czyli po pogrzebie bliskiej osoby należy się ubierać, zależy w dużej mierze od regionu i rodziny, od osobistego stanu psychicznego i wiary. Uniwersalnych zasad w tej kwestii nie ma.
— Niektórzy opłakują i ubierają się w czarne ubranie przez miesiąc, niektórzy przez 3 miesiące, niektórzy przez 6 miesięcy, a niektórzy przez cały rok — mówi Alvyda Jasilionytė, specjalista etykiety.
