Nie chcę teraz wnikać w szczegóły i roztrząsać, kto miał rację w tym sporze. Jedno jest pewne, ten konflikt zostawił pewną rysę w relacjach Wilna z Warszawą. To jest z pewnością czynnik negatywny. Dzisiaj jednak nie o tym. 9 listopada Ministerstwo Oświaty, Nauki i Sportu zaprezentowało pakiet zmian w sektorze edukacji. Proponowane zmiany przywidują np. zamianę egzaminów państwowych na egzaminy na poziomie rozszerzonym. To właśnie oceny z egzaminów na poziomie rozszerzonym będą uwzględniane podczas rekrutacji na studia wyższe. Zmiany dotyczą też polskich szkół na Litwie. Uczniowie szkół z polskim językiem nauczania będą mogli zdawać język ojczysty na poziomie rozszerzonym. Czyli ocena z tego egzaminu maturalnego będzie uwzględniana podczas rekrutacji. Dotychczas polskie szkoły zdawały język polski na poziomie szkolnym.
Był to gest symboliczny. Na poziomie identyfikacji narodowej miał znaczenie, ale w żaden sposób nie przekładał się na rzeczywistość. Obecne rozwiązanie pomoże osobom chcącym kontynuować naukę nie tylko na Litwie, lecz także w Polsce. „Wcześniej język polski miał status wyłącznie szkolnego i nie był uwzględniany ani na Litwie, ani nawet – co paradoksalne – w Polsce. W trakcie próby wstąpienia na studia wyższe był on marginalizowany jako sprawdzian wewnątrz szkoły” – zauważył w rozmowie z LRT dyrektor wileńskiego Gimnazjum im. Szymona Konarskiego Walery Jagliński. Polska społeczność na Litwie, m.in. poprzez oświadczenia Stowarzyszenia Nauczycieli Szkół Polskich na Litwie „Macierz Szkolna”, domagała się zaliczenia egzaminu z języka polskiego do egzaminów obowiązkowych.
Proponowane rozwiązanie resortu oświaty przewiduje egzamin tylko dwa obowiązkowe egzaminy, z języka litewskiego i matematyki. Polski nie będzie miał takiego statusu. Niemniej jednak, kiedy egzamin z polskiego będzie miał realny wpływ na życie młodego człowieka, z pewnością przyczyni się do tego, że młode osoby bardziej przyłożą się do nauki języka ojczystego. Bo bądźmy szczerzy, z tym mamy faktyczny problem.
Komentarz opublikowany w wydaniu magazynowym „Kuriera Wileńskiego” Nr 46(134) 19-25/11/2022