Więcej

    102. rocznica śmierci Antanasa Baranauskasa

    „Pochodzący z chłopskiej rodziny, ojciec biskupa i poety Antanasa Baranauskasa dbał o wykształcenie swych synów” — mówi historyk literatury, dr Irena Fedorowicz. 26 listopada — 102. rocznica śmierci klasyka literatury litewskiej.

    Czytaj również...

    Antanas Baranauskas przyszedł na świat 17 stycznia 1835 r. w rodzinie wolnego chłopa Jonasa. Miał trzech braci oraz dwie siostry. Bracia zmarli we wczesnym dzieciństwie Antanasa. Dwóch z nich, Jonas i Anupras, byli uczestnikami powstania styczniowego i zostali za to zesłani. W dzieciństwie Antanas uczęszczał do szkół z polskim i rosyjskim językiem wykładowym. W 1853 r. ukończył szkołę kancelistów gminnych w Rumyszyszkach, gdzie napisał swoje pierwsze wiersze w języku polskim. Następnie pracował jako kancelista w Wojnuciach, Rosieniach, Surwiliszkach i Siadach.

    — Matka Antanasa Baranauskasa była niepiśmienna, natomiast ojciec, jak na chłopa, był człowiekiem dosyć zamożnym i bardzo dbał o to, by jego dzieci zdobyły wykształcenie. Uważał, że synowie muszą umieć pisać i czytać. Co prawda, córek to już nie dotyczyło. Kiedy w latach 50. Antanas pracował jako kancelista, to ojciec mu kazał pisać listy do domu. Te listy były pisane w języku polskim. Natomiast rozmowy w domu odbywały się w obu językach — tłumaczy w rozmowie z „Kurierem Wileńskim” historyk literatury, dr Irena Fedorowicz z Centrum Polonistycznego Uniwersytetu Wileńskiego.

    Wiersze pisane po polsku za życia poety nie były znane szerszej publiczności. Przez ponad 100 lat zachowały się tylko w rękopisach.

    — Przed latami 90. nie uznawano jego polskojęzycznej twórczości. Dopiero wtedy zostały oficjalnie wydane. To było na początku mojej pracy zawodowej i dano mi je do sprawdzenia. Zatem dopiero od trzydziestu lat ta twórczość polskojęzyczna jest uwzględniana w opracowaniach. Wcześniej te utwory nie były omawiane. Warto podkreślić, że w odróżnieniu od wierszy litewskojęzycznych, te utwory były dosyć niskiej jakości — dodaje Fedorowicz.

    Przełomowym momentem w życiu Baranauskasa było poznanie poetki Karoliny Anny Proniewskiej (lit. Karolina Praniauskaitė), która jest uważana za pierwszą litewską poetkę. Proniewska swe wiersze pisała po polsku. Na litewski przetłumaczyła poemat Józefa Ignacego Kraszewskiego „Witolorauda”, będący częścią eposu „Anafielas”, który miał duży wpływ na stanowienie się litewskiej tożsamości. To właśnie ona zachęciła Antanasa do pisania w języku litewskim i interesowaniem się litewskim folklorem.

    — Dostrzegła jego talent. Wzajemnie wymieniali się wierszami. Można powiedzieć, że dodała mu odwagi. Chociaż oboje pisali wtedy po polsku, to ona go zachęciła do pisania po litewsku — podkreśla badaczka literatury.

    Dzięki protekcji jej brata, Ottona Proniewskiego, w 1856 r. Antanas Baranauskas wstąpił do seminarium duchownego w Worniach. Po dwóch latach został wysłany do Akademii Duchowej w Sankt Petersburgu, którą ukończył w roku 1862. W 1860 r. w ramach kalendarza litewskiego zostało wydane najbardziej jego znane dzieło „Borek oniksztyński”, który teraz jest zaliczany do kanonu litewskiej literatury romantycznej. Jest to jeden z najczęściej tłumaczonych litewskich utworów literackich. Został przetłumaczony m.in. na: ormiański, esperanto, niemiecki i hiszpański.

    Święcenia kapłańskie przyjął w 1862 r. Dalej dokształcał się na uczelniach Monachium i Rzymie.

    W 1884 r. został biskupem pomocniczym diecezji żmudzkiej. W 1897 r. został biskupem diecezjalnym w Sejnach, gdzie zmarł 26 listopada 1902 r. Robiąc karierę kościelną, Baranauskas raczej zrezygnował z pisania wierszy. Tym niemniej, jego znaczenie dla ówczesnych litewskich literatów było ogromne. Wydany w Krakowie w 1907 r. pierwszy litewski almanach literacki „Gabija” był poświęcony jego osobie.

    Czytaj więcej: Stanisław Karczewski: traktat polsko-litewski przełomową chwilą dla obu narodów



    Reklama na podst. ust. użytkownika.; Dzięki reklamie czytasz nas za darmo

    Afisze

    Więcej od autora

    Pogrzeb Nawalnego a rosyjska bierność

    Aleksiej Nawalny został pochowany przed dwoma tygodniami. Pożegnać się z czołowym rosyjskim opozycjonistą – mimo niewyobrażalnych utrudnień dokonywanych przez władze Rosji – przyszły tysiące osób. Gdy uświadomimy sobie obecne rosyjskie realia, gdzie za post w Facebooku można pójść do...

    25 lat obecności Polski w NATO. Historyczna wizyta Dudy i Tuska w USA

    „Dzisiejsza wizyta to ważny sygnał potwierdzający strategiczne relacje polsko–amerykańskie” — oświadczył prezydent Polski Andrzej Duda. „Polska jest i będzie solidnym i trwałym filarem społeczności transatlantyckiej” — zadeklarował premier Donald Tusk. „Ta historyczna wizyta upamiętniła 25. rocznicę przystąpienia Polski do...

    Dzień Odrodzenia Państwowości Litwy: to również święto mniejszości narodowych

    Przed 34 laty, 11 marca 1990 r., Rada Najwyższa Litwy ogłosiła przywrócenie niepodległości kraju. Litwa ponownie znalazła się na politycznej mapie świata. Z tej okazji w miniony poniedziałek przywódcy Litwy złożyli życzenia dla mieszkańców. „W ciągu tych dziesięcioleci niepodległości...

    W 1990 r. nie trzeba było tworzyć państwa litewskiego od podstaw. Choć problemów nie brakowało

    Patrząc z perspektywy czasowej na wydarzenia sprzed 34 lat, widać, że wówczas całe litewskie społeczeństwo torowało drogę ku własnej niepodległości. 24 lutego 1990 r., po 50 latach, odbyły się w pełni demokratyczne wybory do Rady Najwyższej. W następnych tygodniach,...