Eglė Gurčinė, konsultantka laktacyjna uznana przez Międzynarodową Radę Certyfikowanych Konsultantów Laktacyjnych (IBCLC), opowiada o korzyściach, wyzwaniach i postępowaniu w laktacji.
Dr Audronė Mulevičienė, pediatra i konsultantka IBCLC, mówi o prawidłowym przystawianiu i odstawianiu dziecka od piersi.
Mleko matki ma wszechstronne korzyści
Według E. Gurčinė mleko matki jest najbardziej optymalnym pokarmem dla rozwijającego się dziecka do 6. miesiąca życia, zaspokajającym wszystkie niezbędne składniki odżywcze i zapotrzebowanie na wodę: „Jest bogate w przeciwciała, komórki odpornościowe i inne substancje ochronne, które chronią i wzmacniają odporność dziecka, pomagają zwalczać choroby i infekcje, przyczyniają się do rozwoju jamy ustnej oraz ochrony pojawiających się zębów przed próchnicą. Mleko matki jest również bogate w probiotyki, hormony i enzymy, które również mają pozytywny wpływ na rozwijające się dziecko”.
Według badań, kobiety karmiące piersią mają niższe ryzyko zachorowania na raka piersi, cukrzycę typu 2 czy choroby układu krążenia, a ich organizm szybciej regeneruje się po porodzie.
„Karmienie piersią uspokaja i relaksuje zarówno matkę, jak i dziecko oraz zmniejsza ryzyko depresji poporodowej” — wyjaśnia Gurčinė.
Ból sutków jest najczęstszym wyzwaniem
Głównym wyzwaniem stojącym przed matkami karmiącymi piersią jest uszkodzenie sutków. Problem ten zwykle pojawia się, gdy siara (czyli pierwotne mleko, lit. priešpienis) zostaje zastąpiona mlekiem przejściowym, co ma miejsce 2-3 dni po porodzie.
„Jeśli matka nadal przebywa w szpitalu, powinna być na tyle odważna, aby poprosić o pomoc specjalistów, zamiast żyć z bólem. Jeśli rodzina wróciła już do domu, powinna skontaktować się ze specjalistą. Chociaż najlepszą konsultacją jest konsultacja na żywo, często można pomóc na odległość, wyjaśniając matce, w jaki sposób dziecko powinno chwycić brodawkę, jak prawidłowo przytulać dziecko lub jak trzymać” — wyjaśnia konsultantka.
Dodaje, że całkowicie normalne jest występowanie innych problemów z piersiami, takich jak zastój, guzki i zapalenie sutka: „Te dolegliwości przerażają wszystkie matki, ale nie należy się ich obawiać. Konsultując się z lekarzem lub innym specjalistą, osobiście lub telefonicznie, i stosując się do podanych zaleceń, można zapobiec dalszym problemom zdrowotnym”.
Zachęcają by się nie poddawać
Tylko w bardzo rzadkich przypadkach wyzwania fizjologiczne uniemożliwiają kobietom karmienie piersią lub sprawiają, że jest to dla nich szczególnie trudne.
„W dzisiejszych czasach obserwujemy coraz więcej zaburzeń hormonalnych spowodowanych środowiskiem, zanieczyszczeniem, zmianami stylu życia, zwiększoną otyłością, przez co niektórym kobietom trudniej jest zajść w ciążę i mogą mieć niepełny rozwój piersi lub gruczołów sutkowych. W takich przypadkach karmienie piersią może nie być w stanie zaspokoić 100 proc. potrzeb żywieniowych dziecka, ale chciałabym podkreślić, że karmienie uzupełniające jest również bardzo dobrą opcją i że każda kropla mleka matki jest zarówno ważna, jak i przydatna” — mówi Eglė Gurčinė.
Podkreśla, że kompetentni specjaliści pomogą znaleźć najlepsze rozwiązanie w każdej sytuacji, więc nie należy zniechęcać się.
Jak radzić sobie z laktacją?
Często matki karmiące piersią, które mają trudności z karmieniem, szukają odpowiedzi w Internecie lub proszą znajomych o radę. Niestety, jest bardziej prawdopodobne, że doprowadzi to do dezinformacji niż przydatnych porad.
Według Eglė Gurčinė, jeden z najpopularniejszych mitów dotyczących karmienia piersią — utrata mleka — jest całkowicie mylący, ponieważ „nie może się zdarzyć, jeśli matka karmi piersią na żądanie i nie ogranicza go w żaden sposób”.
Często matki obawiają się, że ich dziecko przybiera zbyt dużo lub zbyt mało na wadze z powodu zbyt chudego lub zbyt tłustego mleka matki. Jednakże specjalistka twierdzi, że jakość mleka wszystkich kobiet jest podobna, a na wagę dziecka wpływają inne czynniki, takie jak ograniczony czas karmienia piersią, zbyt długie przerwy w nocy, używanie smoczka zamiast karmienia piersią, problemy ze wędzidełkiem itp.
Według specjalistki od karmienia piersią, produkcja mleka jest procesem ciągłym, który działa na zasadzie podaży-popytu. Matka, która czuje swoje ciało, jest w stanie naturalnie kierować laktacją.
„Ilość mleka, którą usuwamy z piersi jest równa ilości mleka, które produkujemy. Jeśli dziecko jest oddzielone od matki lub jeśli karmienie piersią jest bardzo powolne, dobrym pomysłem dla matki jest odciągnięcie dodatkowego mleka. W przeciwnym razie, jeśli matka czuje, że piersi są bardzo twarde, a ciało produkuje zbyt dużo mleka, może pomóc w regulacji produkcji mleka poprzez karmienie z jednej piersi na jedno karmienie i z drugiej na następne” — wyjaśnia.
Ważne: kiedy zaczynać karmienie uzupełniające?
Według pediatry Audronė Mulevičienė zaleca się karmienie dziecka wyłącznie mlekiem matki do 6. miesiąca życia, a następnie rozpoczęcie karmienia uzupełniającego, kontynuując karmienie piersią do 2. roku życia lub dłużej, ponieważ „nie ma ograniczeń — możesz karmić piersią tak długo, jak chcesz Ty i dziecko”.
W wyjątkowych przypadkach możliwe jest wcześniejsze rozpoczęcie karmienia uzupełniającego, ale tylko z zaleceniem lekarza. Podkreśla jednocześnie, jak ważne jest, aby nie opóźniać karmienia uzupełniającego, ponieważ od 6. miesiąca dziecko jest wystarczająco dojrzałe, aby jeść gęste pokarmy, zaczyna mu brakować żelaza i innych składników odżywczych, a przewód pokarmowy i narządy wydalnicze są gotowe, aby poradzić sobie z dodatkowym pokarmem.
„Nawet jeśli Twoje dziecko na początku je bardzo mało, ważne jest, aby zachować spokój i karmić je w razie potrzeby. Przyzwyczajenie dziecka do dodatkowego jedzenia zajmuje zwykle od 3 do 6 tygodni. Czasami może to potrwać nawet dłużej, co nie powinno być powodem do niepokoju, jeśli rodzice widzą, że potrzeby i pragnienia dziecka rosną” — mówi dr Mulevičienė.
Rodzice mogą zacząć od zbóż, warzyw i owoców, a następnie stopniowo dodawać pokarmy bogate w żelazo, takie jak mięso, ryby i jaja.
„To normalne, że niektórych pokarmów trzeba spróbować 10 razy, zanim dziecko je polubi. Ważne jest, aby przedstawić mu jak najwięcej różnych smaków i próbować nowych, aby rodzice mogli odkryć, co lubi” — wyjaśnia lekarz.
Prawidłowe zaprzestanie karmienia piersią
Po rozpoczęciu karmienia uzupełniającego staje się jasne, że karmienie piersią w pewnym momencie się zakończy. Pediatra zwraca jednak uwagę, że nie jest konieczne zaprzestanie karmienia piersią, gdy dziecko idzie do przedszkola lub gdy matka idzie do pracy: „Wszystko można łatwo skoordynować, na przykład karmiąc dziecko rano i po powrocie wieczorem. Pomoże to dziecku się uspokoić, nie spowoduje zbyt dużego stresu, a wręcz przeciwnie, może pomóc dziecku przystosować się do przedszkola i być bardziej odpornym na wszystkie nowe czynniki zakaźne, z którymi może się spotkać”.
Idealnie byłoby, gdyby matka mogła poczekać, aż dziecko zrezygnuje z piersi — zwykle w wieku co najmniej 2 lat: „To najłatwiejszy sposób na odstawienie dziecka od piersi. Jeśli jednak matka chce przestać karmić piersią wcześniej, zaleca się, aby nie robić tego przed ukończeniem przez dziecko pierwszego roku życia. Niektóre matki decydują się karmić piersią mniej w ciągu dnia, a inne w nocy. Najważniejsze jest, aby robić to powoli”.
Bardzo ważne jest również, aby zwracać uwagę na etap rozwoju dziecka, ponieważ odstawienie od piersi będzie trudniejsze, gdy dziecko doświadcza wielu emocji lub zmian.
„Powinno się wybrać spokojną fazę, kiedy matka może zwrócić uwagę na dziecko, może je nosić i może zostać z nim dłużej. Ważne jest, aby dziecko czuło, że skończyło się tylko mleko, a matka nadal tam jest. Innymi słowy, zrywamy jedną więź, wzmacniając inną” — radzi lekarz.
Zam. 2790