Więcej

    Rok wielkich jubileuszy polskich szkół na Litwie

    To wydanie magazynowe „Kuriera Wileńskiego” rozpoczynamy artykułem Anny Pieszko o historii, a właściwie o samych początkach najstarszej polskiej szkoły w Wilnie – Gimnazjum Inżynieryjnym im. Joachima Lelewela, dawnej Szkole nr 5. Ta placówka oświatowa ma jeszcze jedną nazwę, nieoficjalną: Legendarna Piątka. Legendarna nie tylko dla tego, że 18 października będzie obchodziła swoje 80. urodziny.

    Ta szkoła stała się symbolem tego, jak ważna jest dla nas, Polaków na Litwie, oświata polska, jakie znaczenie odgrywa w zachowaniu świadomości narodowej. My, współczesne pokolenia Polaków na Litwie, szczycimy się swoim przywiązaniem do polskości. Często nawet mówimy o swojej walce o polskość. Mamy do tego absolutne prawo. Bo niestety, niekiedy jesteśmy zmuszani stawać w obronie polskich spraw i w pierwszej kolejności – polskich szkół.

    Jednak naszej dzisiejszej działalności na rzecz zachowania polskości na Litwie nawet nie próbowałbym porównywać z tym, czego dokonały wcześniejsze pokolenia. Niektórzy swoim służeniem sprawie polskiej dosłownie narażali życie i wolność. Legendarną Piątkę tworzono w okresie, gdy jeszcze toczyła się II wojna światowa, a Litwą zawładnął stalinowski Związek Sowiecki. W pierwszych latach działalności tej szkoły jej uczniowie oraz nauczyciele nieraz obserwowali przez okna, jak NKWD wyprowadzało w kajdankach ich kolegów ze szkolnej ławy, oskarżanych o działalność antysowiecką. Ale mimo to, jak pisze Anna Pieszko, „byli dumni, że nie nasiąkali sowiecką ideologią i nie było wśród nich komsomolców. Choć aktem wielkiej odwagi z ich strony było, gdy na defiladzie z okazji święta 1 maja, zamiast wznosić okrzyki »hurra!«, wymownie milczeli”. To były trudne i niebezpieczne początki polskiego szkolnictwa w powojennym Wilnie.

    Poświęcenie tych ludzi nie poszło na marne. Niedawno „Kurier Wileński” relacjonował inny, również wspaniały jubileusz: 70-lecie Gimnazjum im. Władysława Syrokomli w Wilnie. A już wkrótce jubileusz 30-lecia będzie obchodziło Gimnazjum im. Jana Pawła II. Te szkoły oraz jeszcze kilkadziesiąt innych polskich szkół i przedszkoli stanowią najważniejszy filar polskości. 

    Czytaj więcej: Alina Ewelina Kieżun w składzie Polonijnej Rady Konsultacyjnej. „Priorytetem szkolnictwo w języku polskim oraz młodzież”


    Komentarz opublikowany w wydaniu magazynowym „Kuriera Wileńskiego” Nr 38 (115) 12-18/10/2024