Gala 80-lecia „Kraszewskiego”. Światła, goście, książka o szkole — i refleksja włodarzy Wilna

– Dzisiaj będziemy świętować niezwykły jubileusz – 80-lecie naszego gimnazjum. To święto wspólnoty, tradycji i ciągłości – mówiła w piątkowe popołudnie 21 listopada, w wypełnionej po brzegi sali Centrum Kultury w Nowej Wilejce, Helena Juchniewicz, wieloletnia dyrektorka Gimnazjum im. Józefa Ignacego Kraszewskiego w Wilnie.

Na obchody do Centrum Kultury w Nowej Wilejce przybyło wiele znanych osób: polityków, działaczy społecznych, przedstawicieli instytucji rządowych i samorządowych oraz dyrektorów innych szkół polskich na Litwie. Część artystyczną przygotowali obecni uczniowie, absolwenci gimnazjum oraz byli członkowie zespołu „Pierwiosnki”.

Czytaj więcej: Helena Juchniewicz: Bez metodologii i podręczników sama liczba godzin języka litewskiego niewiele da

Polska tożsamość i odpowiedzialność za kraj

Początki gimnazjum sięgają roku 1945. Początkowo działało ono jako szkoła siedmioletnia. Siedem lat później została przekształcona w szkołę średnią. Do 1993 r. była Szkołą Średnią nr 26, a w tamtym roku przyjęła na swojego patrona znanego polskiego powieściopisarza – Józefa Ignacego Kraszewskiego.

W ciągu 80 lat mury szkoły opuściło 2830 absolwentów. Obecnie w szkole pobiera naukę 480 uczniów. – Każdy z nich jest częścią naszej historii i naszej przyszłości. Jest dla nas zaszczytem gościć naszego absolwenta, pana Czesława Okińczyca. sygnatariusza Aktu Niepodległości Litwy. Pana obecność przypomina nam, że żyjemy i pracujemy w wolnej i demokratycznej ojczyźnie. Budującej swoją przyszłość. Jako polska szkoła na Litwie uczestniczymy w tym dziele, kształcąc młode pokolenie – obywateli, którzy potrafią dumnie łączyć swoją polską tożsamość z odpowiedzialnością za kraj, w którym żyjemy – podkreśliła w swojej przemowie dyrektorka placówki oświatowej w Nowej Wilejce.

Dyrektorka podkreśliła, że Gimnazjum im. Józefa Ignacego Kraszewskiego jest szkołą otwartą na świat oraz miejscem, gdzie polskie dziecko „znajdzie troskę, wychowanie, wiedzę i swoją drogę w przyszłości”. – Niech żyje nasza szkoła! Niech żyje polska wspólnota Nowej Wilejki! – zakończyła swoje przemówienie Helena Juchniewicz.

Technologie nie zastąpią serca

Stołeczny samorząd na obchodach jubileuszu szkoły reprezentował wicemer Vytautas Mitalas.

– Chciałbym z wami podzielić się myślą, którą usłyszałem od szefa organizacji International Baccalaureate. Ta myśl zapadła mi w głowie. On powiedział, co szkoła przyszłości ma dać człowiekowi. Powiedział: spójrzmy na przeszłość. Mieliśmy rewolucję przemysłową, podczas której człowiek rozwinął swoje fizyczne możliwości. To, co kiedyś człowiek robił przy pomocy rąk, teraz go w tym zastępują maszyny. Robią to szybciej i efektywniej. Rewolucja przemysłowa zakończyła się, następnie przyszły zmiany technologiczne: komputery, telefony komórkowe, sztuczna inteligencja. W ten sposób poszerzyliśmy granice umysłu. To, co kiedyś musieliśmy zapamiętać, np. układ ulic, aby trafić z punktu A do punktu B, teraz to możemy zrobić przy użyciu komputera. Jest jednak jedna część człowieka, której nigdy nie zastąpią żadne technologie. Technologie nigdy nie zastąpią serca. Żadna technologia nigdy nie odda uczuć. Jeśli chcemy zbudować szkołę przyszłości, to musimy kształcić osoby, które potrafią korzystać ze wszystkich możliwych technologii i urządzeń, ale równolegle będą w stanie wytwarzać między sobą i ze światem relacje – powiedział samorządowiec.

Dyrektor Departamentu Mniejszości Narodowych Dainius Babilas, również obecny na jubileuszu, przyznał, że bardzo go cieszy widok pełnej sali. – Z okazji 80-lecia działalności szkoły przede wszystkim chciałbym wam podziękować za to, że dzięki waszej codziennej pracy, waszemu zaangażowaniu, waszemu entuzjazmowi, swoim wysiłkiem tworzycie Litwę, w której wszystkim byłoby dobrze żyć – podkreślił Babilas.

Urzędnik zaznaczył przy tym, że wszyscy mieszkańcy Litwy powinni się przyczyniać do tego, aby nasz kraj był otwarty na innych. – Wszyscy ludzie, którzy tutaj mieszkają, wszystkie wspólnoty narodowe, muszą czuć się ważnymi – apelował dyrektor departamentu.

Dainius Babilas wręczył też pamiątkowe nagrody wyróżniającym się dydaktykom: dyrektor Helenie Juchniewicz, lituanistce Ievie Čereškaitė oraz nauczycielowi fizyki Pawłowi Stankiewiczowi.

Pamiątkowa książka o szkole

Nagrody w imieniu Związku Polaków na Litwie wręczył podczas gali prezes organizacji oraz europoseł Waldemar Tomaszewski. Złotymi medalami ZPL zostali oznaczeni nauczyciele gimnazjum: nauczycielka klas początkowych Irena Kogarko, polonistka Wanda Andruszaniec, pedagog socjalna Ewa Palkowska i nauczyciel historii Waldemar Szełkowski.

– Szkoła polska na Litwie jest po prostu najlepszą szkołą – oświadczył polityk. Podkreślił przy tym, że polskiej szkoły nikt nie jest w stanie zniszczyć.

Z okazji 80-lecia szkoła wydała książkę pt. „Gimnazjum imienia Józefa Ignacego Kraszewskiego – filarem polskości”. Autorkami publikacji są nauczycielki gimnazjum Wanda Andruszaniec i Regina Paszuta. Książka przedstawia historię placówki oraz ludzi, którzy ją współtworzyli.

– Pomysł zrodził się z potrzeby ocalenia naszej historii. Naszej tradycji i pamięci o ludziach, którzy ją budowali. Pragnienie zachowania dziedzictwa szkoły towarzyszyło mi od dawna i stała się impulsem do rozpoczęcia prac nad tą publikacją. Ze szkołą jestem związana szczególnie mocno. Tu się uczyłam i tu rozpoczęłam swoją drogę zawodową jako nauczycielka. Następnie zostałam zastępcą dyrektora, a dzisiaj pracuję w gabinecie dyrektora. To miejsce zawsze było dla mnie czymś większym niż instytucją – wyjaśniała ze sceny genezę wydania książki Helena Juchniewicz.

Artykuł opublikowany w wydaniu magazynowym dziennika „Kurier Wileński” Nr 48 (137) 29/11-05/12/2025