W czwartek Litwa i świat obchodziły Międzynarodowy Dzień Pamięci Ofiar Holokaustu. Ten Dzień został uchwalony w listopadzie 2005 roku przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych. Wybrano rocznicę wyzwolenia hitlerowskiego obozu Auschwitz-Birkenau przez wojska sowieckie 27 stycznia 1945 roku.
Podczas czwartkowych obchodów na Litwie Międzynarodowego Dnia Pamięci Ofiar Holokaustu prezydent Dalia Grybauskaitė wezwała czynem i słowem ugruntować szacunek do każdego narodu i godności ludzkiej.
„Obchodząc Międzynarodowy Dzień Pamięci Ofiar Holokaustu, pamiętając o ofiarach Holokaustu, których i na Litwie były setki tysięcy, powinniśmy swymi czynami i słowami umacniać tolerancję, szacunek wobec każdego narodu i godności ludzkiej” — oświadczyła prezydent kraju.
W okresie międzywojennym na Litwie mieszkało ponad 200 tys. Żydów, z których przeszło 90 proc., wymordowali w latach drugiej wojny światowej naziści i litewscy kolaboranci.
Minister spraw zagranicznych Litwy Audronius Ažubalis wezwał wczoraj państwa członkowskie OBWE do dalszej walki z antysemityzmem i innymi formami nietolerancji oraz krzewienia pamięci o holokauście. Litwa w tym roku pełni przewodnictwo w OBWE.
„Dzień Pamięci o Holokauście dla milionów Żydów i innych ofiar, w tym Romów i Sinti, służy jako trwałe przypomnienie, że musimy być czujni i energiczni w naszych wysiłkach zwalczania nietolerancji i nienawiści” — powiedział Ažubalis.
„Musimy upamiętnić ofiary, mówiąc ludziom o holokauście i zapewniając szacunek dla godności i praw człowieka” — dodał.
We wrześniu 2010 roku litewski Sejm ogłosił rok 2011 Rokiem Pamięci o Ofiarach Holokaustu na Litwie.
W Polsce rocznicowe uroczystości wyzwolenia niemieckiego obozu Auschwitz odbyły się z udziałem prezydentów RP Bronisława Komorowskiego oraz Niemiec Christiana Wulffa. Uroczystości zainaugurowało spotkanie prezydentów Polski i Niemiec, a także byłych więźniów Auschwitz z młodzieżą w oświęcimskim Międzynarodowym Domu Spotkań Młodzieży. Później obaj politycy oddali hołd ofiarom przed ścianą straceń na dziedzińcu bloku 11 w byłym Auschwitz I, gdzie Niemcy rozstrzelali wiele tysięcy osób, głównie Polaków.
Główna część uroczystości odbyła się po południu w budynku tak zwanej centralnej sauny w byłym niemieckim obozie Auschwitz II-Birkenau. Podczas funkcjonowania obozu Niemcy rejestrowali w niej jako więźniów osoby deportowane z całej okupowanej Europy.
Niemiecki obóz Auschwitz wyzwolili 27 stycznia 1945 roku żołnierze 100 Lwowskiej Dywizji Piechoty 60 Armii I Frontu Ukraińskiego. Przed południem zwiadowcy dywizji weszli na teren podobozu Monowitz. W południe oswobodzono centrum Oświęcimia, a ok. godz. 15, po krótkiej potyczce z wycofującymi się Niemcami, weszli jednocześnie na teren KL Auschwitz I i do oddalonego o mniej więcej 2 km Auschwitz II- Birkenau. Wyzwolili około 7 tysięcy więźniów. W walkach zginęło 231 żołnierzy radzieckich.
Obóz Auschwitz powstał w 1940 roku. KL Auschwitz II-Birkenau powstał dwa lata później. Stał się przede wszystkim miejscem masowej zagłady Żydów. W ramach kompleksu Auschwitz funkcjonowała także sieć podobozów. W obozie Niemcy zgładzili, co najmniej, 1,1 miliona ludzi, głównie Żydów, a także Polaków, Romów, jeńców radzieckich i przedstawicieli innych narodów.
BNS, PAP
