15 lipca br. minęła 604. rocznica Bitwy pod Grunwaldem. Z tej okazji w wileńskim Pałacu Władców zorganizowano szereg imprez upamiętniających historyczne zwycięstwo połączonych sił polsko-litewskich nad Zakonem Krzyżackim.
Zwiedzający od rana byli zapraszani do obejrzenia ekspozycji, uczestnictwa w grach edukacyjnych i wypróbowania sił w pracowniach twórczych. Święto zostało zwieńczone uroczystym teatralizowanym przedstawieniem na Placu Katedralnym w Wilnie.
– Gdyby zapytać kogoś na Litwie, jakie wydarzenie historyczne zna najlepiej, na pierwszym miejscu w dziesiątce najbardziej znanych wydarzeń znalazłaby się Bitwa pod Grunwaldem – mówiła dla „Kuriera” Jolanta Karpavičienė, historyk, wicedyrektor muzeum Pałacu Władców. – Niby wiemy o niej wszystko, ale 15 lipca to dzień, który warto przypomnieć, nie tylko samą bitwę, ale w ogóle przypomnieć historię wojska, historię Litwy. To, co proponujemy obecnie – to próba formowania pamięci historycznej, dowiadywania się czegoś nowego o rzeczach, wydawałoby się, dobrze znanych. Może to być spojrzenie z innej perspektywy.
Jak mówi Jolanta Karpavičienė, jest to dobra okazja zwiedzić ekspozycje, zapoznać się z eksponatami z XV w., przedstawiającymi historię XV-wiecznego wojska, ekspozycje przedstawiające wyposażenie wnętrz tamtego okresu, eksponaty, przypominające o XVI-XVII-wiecznej kulturze rycerskiej.
Już od rana dzieci i młodzież, która zwiedzała Pałac Władców, mogła wypróbować swą wiedzę historii z okresu średniowiecza, biorąc udział w grze edukacyjnej „Śladami żołnierzy władców”. Wbrew pozorom, pytania nie były łatwe, gdyż, jak mówiła Jolanta Karpavičienė, żeby na te pytania odpowiedzieć, trzeba uważnie oglądać ekspozycje, tym samym wzbogacając swą wiedzę.
– Stale odbywają się tu zajęcia edukacyjne – mówiła Jolanta Karpavičienė. – Jedno z nich nazywa się „My na polach Grunwaldu” („Mes Žalgirio lauke”), które opowiada o historii wojennej XV w., o samej bitwie, jej przebiegu. Inne zajęcie – to pracownie edukacyjne, na których z papieru można wykonać rycerza z czasów Witolda lub piechura z okresu późniejszego, gdzie trzeba trochę włożyć wysiłku i inwencji, poznać, jakie były ówczesne militaria i uzbrojenie.
W ramach obchodów rocznicy w jednej z sal Pałacu Władców był demonstrowany film Aleksandra Matonisa „1410. Znany nieznany Žalgiris” z komentarzami polskich i litewskich historyków.
– Film był zaprezentowany już przed kilkoma laty, ale myślę, że można go obejrzeć od nowa, odświeżyć wiedzę – mówiła Jolanta Karpavičienė.
15 lipca był ostatnim dniem, kiedy w Pałacu Władców można było zobaczyć postać wielkiego księcia litewskiego Witolda, widzianą oczyma nieznanego artysty, który stworzył akwarele, przedstawiające władców średniowiecznej Europy. Książę Witold jest na niej przedstawiony z żoną Anną.
Artysta Bronius Leonavičius zaprezentował tryptyk „Žalgiris. 1410 r. Poranek 15 lipca” i przedstawił nowatorskie, ciekawe spojrzenie na wydarzenia historyczne.
Na dziedzińcu Pałacu Władców Litwy po południu odbył się pokaz walk rycerskich w wykonaniu przedstawicieli Bractwa „Posłańcy Średniowiecza” (Brolija „Viduramžių pasiuntiniai”).
– Można się było przekonać, jak wygląda średniowieczna broń, w jaki sposób walczono, poznać elementy wojskowości, a nawet zagadnąć samego Witolda Wielkiego, czyli wojskowego Donatasa Mazurkevičiusa, który uczestniczył w rekonstrukcji Bitwy pod Grunwaldem w Polsce, właśnie wrócił i zgodził się chętnie na świeżo opowiedzieć, jak się czuł w trakcie bitwy – mówiła Jolanta Karpavičienė.
Wieczorem, o godz. 19.30, na Placu Katedralnym w Wilnie odbyły się tradycyjne już obchody rocznicy Bitwy pod Grunwaldem z udziałem żołnierzy kampanii honorowej wojska litewskiego, policji konnej i członków klubów historycznych. Było to teatralizowane widowisko z elementami walki wojsk średniowiecznych poświęcone wydarzeniom sprzed 604 lat.