Już od nowego roku szkolnego 2014/15 w Jaszunach w rejonie solecznickim będą działały dwa gimnazja. Nowy gimnazjalny status uzyskały Szkoła Średnia im. Michała Balińskiego z polskim językiem nauczania i działająca w tej miejscowości litewska Szkoła Średnia „Aušros”.
Specjalna komisja akredytacyjna powołana przez Ministerstwo Oświaty i Nauki Litwy przeprowadziła w maju proces akredytacji programów kształcenia średniego w dwóch jaszuńskich szkołach i ustaliła, że szkoły spełniają niezbędne wymogi. Szkołom został przyznany status gimnazjum. Ostateczne decyzje zapadły na posiedzeniu Rady samorządu rejonu solecznickiego, na którym uchwalono zmianę typu szkoły i zatwierdzono statuty gimnazjów. Od nowego roku szkolnego 2014/2015 w Jaszunach będą działały Gimnazjum im. Michała Balińskiego i Gimnazjum „Aušros”.
— Aby akredytować program nauczania średniego, muszą być spełnione niezbędne warunki – poinformowała Regina Markiewicz, kierownik wydziału oświaty samorządu rejonu solecznickiego. — Regulamin akredytacyjny wymaga spełnienia kilkunastu wymogów, stawianych wobec szkoły. Przede wszystkim jest to wysoki poziom nauczania, który się przekłada na wyniki egzaminów, udział uczniów w olimpiadach, otrzymane świadectwa dojrzałości, niską liczbę opuszczonych lekcji — jeżeli szkoła pracuje jakościowo, liczba opuszczonych lekcji w ciągu 3 lat musi się zmniejszać.
Jak mówi kierownik wydziału oświaty, przy akredytacji uwzględnia się całościowy dorobek szkoły: to, w jaki sposób szkoła organizuje proces nauczania, jaką ma bazę materialną i jak ją wykorzystuje, jak stwarza środowisko edukacyjne, czy pracują w niej nauczyciele o wysokiej kwalifikacji, jak wygląda współpraca rodziców, nauczycieli i dzieci — czyli wszystko, co określa jakościowe, wydajne nauczanie z pozytywnym skutkiem.
Ważnym warunkiem uzyskania statusu gimnazjum jest też liczba uczniów w szkole.
— W małych miejscowościach, w których są dwie szkoły dające wykształcenie średnie np. z litewskim i polskim językiem nauczania (jak w Dziewieniszkach, Turgielach, Białej Wace) — musi być zachowana jedna 11 i jedna 12 klasa z minimum 10 uczniami w każdej klasie — mówiła Regina Markiewicz. — Średnia szkoła może mieć po 10 uczniów w 11 i w 12 klasie, ale przykładowo w klasie 10 liczba uczniów musi wynosić co najmniej 15. Od tego zależy metoda naliczania „koszyczka”, czyli środków na utrzymanie szkoły. Jeżeli uczniów jest mniej, w szkole brakuje „koszyczka”, a to znaczy, że taka szkoła nie będzie mogła samodzielnie wyżyć — ciągle będzie tego kosza brakowało.
Inne wymagania są wobec szkół, które występują jako jedyne w miejscowości.
— Jeżeli w miejscowości jest tylko jedna szkoła średnia (jak w Koleśnikach czy Butrymańcach) — musi mieć po 15 uczniów w 11 i w 12 klasie, żeby ciągłość klas została zachowana — tłumaczy Regina Markiewicz.
Akredytacja gimnazjum oznacza przede wszystkim prawo szkoły do istnienia. Jak mówi kierownik oświaty, zgodnie z aktualną ustawą od 2015 r. nie zostanie szkół średnich, a pozostaną tylko gimnazja, które będą miały zatwierdzone programy nauczania średniego.
W rejonie solecznickim już pięć szkół to gimnazja.
Jako pierwsza, w 2005 roku, proces akredytacji programu kształcenia średniego przeszła polska szkoła w Solecznikach, obecne Gimnazjum im. Jana Śniadeckiego. W Solecznikach działa również litewskie Gimnazjum Tysiąclecia, które podlega bezpośrednio Ministerstwu Oświaty i Nauki Litwy. Gimnazja samorządowe są w Ejszyszkach: Gimnazjum w Ejszyszkach z polskim językiem nauczania i Gimnazjum im. S. Rapalionisa z litewskim i rosyjskim językiem nauczania. Od 2013 roku status gimnazjum uzyskała polska Szkoła Średnia im. A. Krepsztul w Butrymańcach.
W nowym roku szkolnym 2014/2015 o status gimnazjum zamierza się ubiegać Szkoła Średnia im. Pawła Ksawerego Brzostowskiego w Turgielach z polskim językiem nauczania.
