2

Polacy patronami ulic na Ukrainie

W dniu 4 września, jak poinformował działacz kresowy z Winnicy Jerzy Wójcicki, Polakom udało się przy współpracy z radą miasta przeforsować siedem nazw polskich ulic. Inicjatywa odbyła się na podstawie ustawy dekomunizacyjnej na Ukrainie.

Na tą chwilę zatwierdzone nazwy ulic to:
• Jana Pawła II;
• Józefa Korzeniowskiego (słynnego Polaka z Berdyczowa, który osiadł w Anglii i zajął się pisarstwem pod pseudonimem Joseph Conrad, najbardziej znane dzieło to „Jądro Ciemności”);
• rodziny Grocholskich (znanej polskiej rodziny, z której wywodzi się wielu wybitnych działaczy społeczno-politycznych);
• ks. Marcelego Wysokińskiego (jezuity, ostatniego proboszcza kościoła Matki Bożej Anielskiej w Winnicy przed zamknięciem go w latach 60-tych przez władze komunistyczne);
• Bernarda Pretwicza (starosty barskiego w XVI wieku, skutecznie zwalczał Tatarów na Podolu, dzięki niemu rejon zaczął się szybko rozwijać);
• Murów (Murami w Winnicy w czasach I RP nazywano klasztor jezuitów, dziś tego określenia winniczanie używają do całego byłego katolickiego zespołu klasztornego po prawej stronie od kościoła kapucynów);
• Bracławska (przed rozbiorami Polski Winnica pełniła rolę stolicy województwa bracławskiego I RP);
• Władysława Horodeckiego (polskiego architekta i mecenasa, budowniczego kościołów, dworców kolejowych i innych budowli na Ukrainie, w Polsce oraz Iranie).

Także zatwierdzono nazwy ulic odwołujące się do wspólnej historii Polaków i Ukraińców jak: atamana Semena Petlury, sojusznika Polski w wojnie polsko-bolszewickiej; atamana Marka Bezruczki, generała Ukraińskiej Republiki Ludowej, także sojusznika w wojnie 1929-1920; hetmana Piotra Konaszewicza-Sahajdacznego, jednego z najwybitniejszych wodzów kozackich na służbie Rzeczypospolitej w XVII wieku — jego wojska wsławiły się w bitwie pod Chocimiem w 1621. Konaszewicz wielokrotnie występował w obronie Rzeczypospolitej przed wojskami moskiewskimi i tureckimi.
Jeszcze trwają negocjacje nad kolejnymi nazwami, takimi jak Henryka Józewskiego (polskiego polityka, działacza niepodległościowego i państwowego II RP, artysty, malarza i ministra spraw wewnętrznych) i hetmana Jana Chodkiewicza, jednego z najwybitniejszych europejskich dowódców wojskowych początku XVII wieku.
Ze względu na dołączenie do Winnicy okolicznych wiosek pojawiła się nowa okazja do upamiętnienia w nazwach ulic kolejnych działaczy na rzecz pojednania polsko-ukraińskiego. W procesie zmian główną rolę odegrali współpracujący z radą miasta Polacy ze stowarzyszenia „Kresowiacy”, dużą pomoc okazał także kościół rzymskokatolicki.

Witold Dobrowolski