Przyszły rok mijać nam będzie pod znakiem wzrostów – wysokości świadczeń na dzieci, wynagrodzeń dla wychowawców przedszkolnych, refundacji na leki, ale też znacznego skoku cen gazu i prądu.
Od 1 stycznia litewski resort opieki socjalnej i pracy zapowiedział wyższe o 20 euro świadczenia na każde dziecko. Dzieci niepełnosprawne otrzymają zasiłek wyższy o 40 euro. W nowym roku na każde dziecko przeznaczy się 50 euro miesięcznie (zamiast dotychczasowych 30 euro), na dziecko niepełnosprawne – 69,92 euro (obecnie 30 euro). W przypadku rodzin wielodzietnych lub niezamożnych zostanie przyznany dodatkowy zasiłek w wysokości 20 euro. Za rodzinę wielodzietną uważana jest rodzina, w której wychowuje się troje i więcej dzieci. Jako rodzina niezamożna określana jest rodzina, w której miesięczne dochody na jednego członka rodziny nie przekraczają 183 euro (świadczenia na dzieci nie są wliczane do dochodów).
Wzrośnie również jednorazowe wsparcie na zakup szkolnych artykułów – w przyszłym roku wyniesie ono 76 euro (obecnie to 57 euro).
Świadczenia na dzieci przysługują wszystkim dzieciom od urodzenia do 18 lat. Pieniądze mogą być wypłacane również osobom do lat 21 roku życia, jeżeli uczą się według programu edukacji ogólnokształcącej, dotyczy to również uczniów szkół zawodowych uczących się według tego programu. Pełnoletnia osoba do 21 roku życia, ucząca się według programu edukacji ogólnokształcącej, ma prawo do bezpośredniego pobierania świadczenia. Takie prawo, za zgodą rodziców, mają również dzieci w wieku od 14 do 18 lat.
Rząd przewidział również podwyżki dla wychowawców nauczania przedszkolnego i wczesnoszkolnego. Od 1 stycznia ich wynagrodzenia wzrosną o 10 proc. Na ten cel przeznaczy się 13,4 mln euro. Kolejnych 11,8 mln euro z budżetu przeznaczy się na pomoc oświatową: jeden uczeń w 2019 roku otrzyma na ten cel 70 euro, zamiast dotychczasowych 57 euro.
O 10 proc. wzrośnie również finansowanie szkół realizujących specjalistyczne programy nauczania, takich jak np. licea inżynieryjne.
O dodatkowe 2 proc. wzrośnie finansowanie uczniów klas 1-8 w szkołach mniejszości narodowych. Zapowiadane są dodatkowe środki dla klas wyrównawczych w szkołach ogólnokształcących, w których uczą się dzieci nieznające języka litewskiego. Samorządy otrzymają zamiast 2 proc. zwiększone do 2,4 proc. środki na zmniejszenie zróżnicowania finansowego pomiędzy szkołami. Wszystkie zmiany zostały zaplanowane w budżecie oświatowym na 2019 r. Ogółem, na oświatę przewiduje się przeznaczyć 193 mln euro więcej niż w mijającym roku. 49,1 mln euro przeznacza się dodatkowo na wynagrodzenia dla nauczycieli, 31,1 mln – na wynagrodzenia dla wykładowców, pracowników naukowych i badaczy oraz stypendia naukowe.
Dobra wiadomość dla osób przewlekle chorych na choroby układu krążenia: od 1 stycznia leki kardiologiczne będą refundowane w 100 proc. – podało Ministerstwo Zdrowia. Wysokość rekompensaty zwiększy się z 90 do 100 proc. i obejmie około 700 tys. pacjentów. W 100 proc. będą refundowane leki stosowane w leczeniu zaburzeń metabolicznych. Znacznie stanieją też preparaty lecznicze na nadciśnienie, stosowane w leczeniu zawału mięśnia sercowego, udaru mózgu, dławicy piersiowej, niewydolności serca, zaburzeń rytmu serca i in.
Od 1 stycznia leki wydawane bez recepty staną się bardziej dostępne. Można będzie je nabyć nie tylko w aptekach, ale też w centrach handlowych, sklepach czy na stacjach paliwowych. Dotyczy to preparatów, które służą leczeniu nieskomplikowanych niedomagań, w których składzie zawarty jest np. paracetamol lub ibuprofen. Jak zapowiada resort zdrowia, ceny tych leków nie będą wyższe niż w aptekach. Będą mogły je nabyć osoby powyżej 16 lat w liczbie jednego opakowania. Na liście dostępnych leków znalazło się około 50 pozycji. Są to produkty lecznicze w najmniejszych możliwych opakowaniach, zaliczane do środków przeciwbólowych, przeciwzapalnych, antyseptycznych bez zawartości etanolu.
Od 1 marca 2019 roku zacznie obowiązywać nowa akcyza na alkohol etylowy, która wzrośnie o 10 proc. Według obliczeń, wzrost akcyzy poskutkuje podwyżką ceny butelki mocnego alkoholu o pojemności 0,5 l średnio o 0,39 euro. Szacuje się, że wzrost stawki akcyzy na alkohol etylowy zasili budżet państwa kwotą około 5 mln euro.
W 2019 roku o około 15 proc. zdrożeje prąd, wzrośnie również o 12-18 proc. cena gazu.
Opłata za prąd według standardowej taryfy będzie wyższa o 15 proc., czyli o 1,7 centa i wyniesie 13 centów za 1kWh (z VAT), obecnie 1 kWh według tej taryfy kosztuje 11,3 centa. Od 9 do 17,5 procent rosną również inne taryfy. Dzienna taryfa będzie kosztowała 14,3 centa za kWh, nocna – 10 centów za kWh. Droższy prąd to nie tylko droższe rachunki – wzrost ceny energii elektrycznej przełoży się na wzrost cen towarów i usług.
Od 1 stycznia o 7 centów za 1 metr sześcienny drożeje gaz, tj. o 12-17 proc..