Bitwa, którą Polacy stoczyli 15 sierpnia 1920 r., jest jednym z najważniejszych i najbardziej chwalebnych zwycięstw w całej naszej historii. Według Edgara Vincenta D’Abernona Bitwa Warszawska, podczas której polskie wojska zatrzymały ofensywę Armii Czerwonej i zmusiły ją do odwrotu, była 18. przełomową bitwą w historii świata. Jak setną rocznicę tak ważnego zwycięstwa Polacy będą świętować w czasie pandemii?
Program działań realizowanych pod wspólnym hasłem #Wiktoria1920 zaprezentowali podczas konferencji prasowej wicepremier, minister kultury i dziedzictwa narodowego RP, prof. Piotr Gliński oraz dyrektor Biura Programu „Niepodległa”, Jan Edmund Kowalski. Jak poinformowano, z uwagi na pandemię koronawirusa i ograniczenia dotyczące zgromadzeń, wiele działań musiało zostać zaplanowanych od nowa, w formule wirtualnej i z mniejszym udziałem lub bez udziału publiczności.
„Ta zmiana otwiera jednak możliwości zaangażowania w obchody znacznie większej liczby Polaków, którzy będą mogli uczestniczyć w wydarzeniach za pośrednictwem telewizji czy internetu i wziąć udział m.in. w dokumentowaniu pamiątek Bitwy Warszawskiej” – mówił minister kultury.
Najważniejsze z przedstawionych wydarzeń to otwarcie Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku, wielkie widowisko multimedialne na PGE Narodowy, premiera filmu VR pt. „Wiktoria 1920” oraz narodowe dokumentowanie pamiątek Cudu nad Wisłą.
Film „Wiktoria 1920” będzie produkcją fabularną zrealizowaną w technologii VR 360 stopni 3D. Premiera zaplanowana jest na 12 sierpnia i odbędzie się jednocześnie w Muzeum Narodowym w Warszawie i w internecie.
14 sierpnia nastąpi długo oczekiwane otwarcie Muzeum Marszałka Józefa Piłsudskiego, którego siedziba znajduje się przy darowanym Marszałkowi przez polskich żołnierzy dworku „Milusin” w Sulejówku. W skład kompleksu muzealnego o łącznej powierzchni ok. 4 ha wchodzą willa zaprojektowana przez Kazimierza Skórewicza, Drewniak, czyli pierwszy dom zakupiony przez Piłsudskich w 1921 r., Willa Bzów – budynek Adiutantury Naczelnego Wodza, a także otaczający je ogród i park. W nowym gmachu, na powierzchni ponad 2 tys. mkw. powstaje obecnie wystawa stała. Ekspozycja będzie prezentować poszczególne etapy życia i działalności Józefa Piłsudskiego.
Jednym z największych wydarzeń upamiętniających stulecie Bitwy Warszawskiej – 15 sierpnia – będzie widowisko multimedialne na PGE Narodowy w Warszawie upamiętniające te wydarzenia. Koncert transmitowany będzie na antenie telewizji publicznej, a dostęp dla publiczności na stadionie uwarunkowany będzie sytuacją epidemiologiczną.
Dyrektor Biura Programu „Niepodległa” przedstawił szereg propozycji, w które można się włączyć również za pomocą środków masowego przekazu.
„Dla uczczenia obrońców wolności Polski i Europy z 1920 r. zrealizujemy zarówno projekty edukacyjne, jak i widowiska, które przypomną nam, czym była nie tylko Bitwa Warszawska, ale i szerzej, cała wojna z bolszewikami. Specjalny serwis www.bitwa1920.gov.pl, stworzony wspólnie z Polskim Radiem, będzie opowieścią o wyjątkowym czasie i wyzwaniu, przed jakim stanęło polskie społeczeństwo przed stu laty. (…) Chcemy również włączyć całe społeczeństwo w przypomnienie roku 1920. Zapraszamy Polaków do publikowania w mediach społecznościowych zdjęć z pamiątkami z 1920 r. i oznaczania ich hasztagiem #wiktoria1920. Z wybranych zdjęć przygotujemy kolaż układający się w hasło „Wiktoria1920”, który zawiśnie na ogrodzeniu placu budowy pomnika Bitwy Warszawskiej” – wyjaśnił dyrektor Kowalski.
Serwis internetowy bitwa1920.gov.pl został opracowany wspólnie z historykami i specjalistami Polskiego Radia i zostanie udostępniony publicznie 15 lipca 2020 r., na miesiąc przed głównymi uroczystościami.
Oczywiście, w świętowaniu tak ważnej rocznicy nie zabraknie wydarzeń lokalnych, również rekonstrukcji historycznych. Tak jak w 1920 r. wśród broniących nad Wisłą niedawno odzyskanej niepodległości nie zabrakło Polaków z Wileńszczyzny, tak w tym roku nie zabraknie wileńskich rekonstruktorów.
– Ten rok jest wyjątkowo trudny, jeśli chodzi o robienie planów, ale na pewno nie zrezygnujemy z obchodów tak ważnej dla nas rocznicy. Nie wiemy jeszcze, jak będą one wyglądać, złożyliśmy kilka projektów, chcemy przeżyć je jak najpełniej, jednak na razie nie wiemy, czy otrzymamy finansowanie. Chcemy być pod Komorowem, gdzie odbyła się największa bitwa kawaleryjska XX w., a także pod Radzyminem, gdzie wykazał się 85 Pułk Strzelców Wileńskich. Nie chcielibyśmy, by w tym roku zabrakło tam wilnian w mundurach – mówi „Kurierowi Wileńskiemu” Waldemar Szełkowski, prezes Klubu Rekonstrukcji Historycznej Garnizonu Nowa Wilejka.
– Pandemia zawiesiła wszystkie plany, czekamy na odpowiedzi od różnych instytucji. Rekonstrukcje w zasadzie powinny odbyć się normalnie, bo przecież odbywają się w otwartej przestrzeni, ale na razie nie wiemy, czy będziemy mogli zorganizować większy wyjazd, zabrać ze sobą młodzież, dla której na pewno byłoby to ciekawe doświadczenie – wyjaśnia Szełkowski.