Dzisiejsze potrzeby oraz postęp technologiczny wpływają również na sposób zbierania danych statystycznych. Nowością jest nie tylko to, że rozpoczynający się po dziesięciu latach od poprzedniego powszechny spis ludności oraz mieszkań Litwy będzie dokonywany na podstawie danych administracyjnych — tym razem temu ważnemu wydarzeniu towarzyszyć będzie także osobne badanie statystyczne narodowości, języka ojczystego i wyznawanej wiary mieszkańców.
Nie podstawowe, ale ważne
Jak przyznaje Vanda Vaitiekūnienė, kierownik wydziału statystyki mieszkańców Departamentu Statystyki Litwy, chociaż badanie statystyczne narodowości, języka ojczystego i wyznawanej wiary ludności jest organizowane po raz pierwszy, można to określić jako nowość warunkowo, ponieważ te kwestie tematyczne zostały uwzględnione również w kwestionariuszach poprzednich spisów powszechnych.
„Zgodnie z zaleceniami Organizacji Narodów Zjednoczonych, każdy kraj w czasie spisu musi gromadzić pewne podstawowe dane. Jednakże w przypadku potrzeb krajowych, w arkuszu spisowym były uwzględniane również pytania, dotyczące dodatkowych danych. Tak więc dane te, które tym razem będą odzwierciedlone w osobnym badaniu, były zbierane również podczas spisów zarówno w roku 2001, jak też 2011” — wyjaśnia Vanda Vaitiekūnienė.
Jak mówi rozmówczyni, takie zmiany są spowodowane specyfiką tegorocznego spisu powszechnego. Co prawda, na decyzję o przeprowadzeniu spisu mieszkańców bez bezpośredniego kontaktu z ludźmi, za pośrednictwem administracyjnych źródeł danych, nie wpłynęła globalna sytuacja pandemiczna — do zastosowania nowoczesnych środków szykowano się już od czasu poprzedniego spisu mieszkańców w 2011 roku.
„W tym roku, na podstawie danych administracyjnych, obowiązkowe wskaźniki jakościowe będziemy mogli sprawnie uzyskać z różnych źródeł administracyjnych: baz danych „Sodry”, danych Państwowej Inspekcji Podatkowej, rejestrów mieszkańców, adresów — łącznie będziemy korzystali z 19 źródeł” — wymienia specjalistka.
Tymczasem odpowiednie wskaźniki etniczne czy kulturowe w rejestrach państwowych i systemach informacyjnych nie są gromadzone i przechowywane — rozmówczyni zauważa, że część mieszkańców nie wskazuje swojej narodowości.
Zapewni szerokie zapotrzebowanie
„Dążąc do zapewnienia ciągłości wieloletnich tradycji spisów powszechnych i gromadzenia istotnych danych, a także uwzględniając zapotrzebowanie mieszkańców, postanowiliśmy dodatkowo przeprowadzić badanie, w czasie którego będą zbierane dane statystyczne o mieszkańcach dotyczące narodowości, języka ojczystego, znajomości innych języków oraz wyznawanej wiary” — mówi przedstawicielka Departamentu Statystyki Litwy.
Jak mówi Vanda Vaitiekūnienė, głównymi użytkownikami informacji statystycznych odpowiadających na to badanie są nie tylko wspólnoty i społeczności religijne, mniejszości narodowe, przedstawiciele nauki, ale także instytucje państwowe i samorządowe, media.
Badanie statystyczne narodowości, języka ojczystego i wyznania mieszkańców będzie odbywało się dwuetapowo. Najprostszym, najszybszym i najwygodniejszym sposobem uczestnictwa w nim jest udzielenie odpowiedzi przez internet. Od 15 stycznia do 17 lutego mieszkańcy proszeni są o dołączenie w internecie do adresu surasymas.stat.gov.lt i wypełnienie elektronicznego kwestionariusza, w którym zawarte są tylko cztery pytania.
W drugim etapie zostanie zorganizowane badanie wśród mieszkańców. Spośród mieszkańców kraju, którzy nie wzięli udziału w ankiecie internetowej, przy zastosowaniu metod matematycznych metodą próby wybierze się 40 tysięcy ludzi, których planuje się przepytać w kwietniu i maju. Możliwe sposoby ankietowania będą dobrane w zależności od sytuacji pandemii COVID-19.
Ważny jest każdy uczestnik
Jak mówi Vanda Vaitiekūnienė, zazwyczaj badania statystyczne Departamentu Statystyki Litwy są selektywne — pewna liczba osób wybranych do udziału w badaniu jest o tym oficjalnie informowana, a następnie przepytywana.
Specjaliści stworzyli możliwość wzięcia udziału w badaniu dla każdego mieszkańca kraju i mają nadzieję na obywatelską postawę.
„Pytania zawarte w kwestionariuszu badania, zwłaszcza te dotyczące narodowości czy wyznawanej wiary, mogą być dla niektórych mieszkańców szczególnie delikatne, dlatego jak i we wcześniejszych spisach powszechnych, udzielanie na nie odpowiedzi nie jest obowiązkowe. Ale bardzo liczymy na wyrozumiałość i aktywność mieszkańców — niewątpliwie, im więcej osób weźmie udział w tym badaniu, tym bardziej jego dane będą dokładniejsze i wartościowsze. Także chcę przypomnieć, że te dane są poufne, w naszej bazie danych nie będą wiązane z konkretnymi osobami” — podkreśla kierownik działu statystyki mieszkańców Departamentu Statystyki Litwy Vanda Vaitiekūnienė.
Wyniki badania statystycznego narodowości, języka ojczystego i wyznania mieszkańców zostaną połączone i ogłoszone razem z informacją statystyczną spisu powszechnego.
„Jeśli wszystko przejdzie sprawnie, jak planujemy, wstępne dane będziemy mogli zaprezentować już pod koniec tego roku, w grudniu” — prognozuje specjalistka.
Ankiety są przetłumaczone na języki angielski, polski i rosyjski. Można je znaleźć pod adresem osp.stat.gov.lt w dziale „Spisy mieszkańców i mieszkań”. https://osp.stat.gov.lt/gyventoju-ir-bustu-surasymai1
Zam. 2314