Tekst informujący o wizycie minister w dwóch podległych ministerstwu oświaty litewskich szkołach w rejonie solecznickim (Ministrė J. Šiugždinienė susitiko su sukaktis pažyminčių lietuviškų ministerijos gimnazijų Šalčininkų rajone vadovais) zawierał insynuacje, jakoby samorządy rejonu wileńskiego i solecznickiego nie były zainteresowane nauczaniem dzieci w języku państwowym. „Takie stwierdzenia całkowicie nie odpowiadają rzeczywistości” — wskazują w liście otwartym dyrektorzy.
Minister Jurgita Šiugždinienė w końcu października odwiedziła dwa litewskie gimnazja w rejonie solecznickim. Są one podległe Ministerstwu Oświaty, Nauki i Sportu. Jedno z nich — Gimnazjum Tysiąclecia w Solecznikach — obchodziło 25-lecie istnienia, inne — Gimnazjum „Aistuvos” w Turgielach — 30-lecie. Z tej okazji minister spotkała się z dyrektorami tych szkół, Vidmantasem Žiliusem i Aušrą Voverienė.
„Szkoły podległe ministerstwu w rejonach wileńskim i solecznickim są wyjątkowe i mają specjalną misję — zapewniają nauczanie dzieci w języku państwowym, podczas gdy same samorządy nie są taką edukacją zainteresowane. Dlatego ministerstwo je wspiera, pomaga im wzrastać i radzić sobie z wyzwaniami czasów” — czytamy na stronie resortu oświaty.
Do treści artykułu odnieśli się dyrektorzy litewskojęzycznych szkół w rejonie solecznickim. Poniżej publikujemy w całości list otwarty podpisany przez kierowników czterech placówek.
Do minister oświaty, nauki i sportu Jurgity Šiugždinienė
Szanowna Pani Minister,
Dyrektorzy szkół litewskich w rejonie solecznickim i społeczności tych szkół są poważnie zaniepokojone publicznymi oświadczeniami Ministerstwa Oświaty, Nauki i Sportu na temat braku zainteresowania władz rejonu solecznickiego nauczaniem dzieci w języku państwowym oraz niezarządzaną siecią szkół w rejonie. Takie stwierdzenia całkowicie nie odpowiadają rzeczywistości. Litewskie gimnazja w rejonie solecznickim mają 716 uczniów. W Solecznikach funkcjonuje litewski żłobek-przedszkole „Vyturėlis”, w którego grupach kształci się 221 dzieci. Grupy litewskie działają w każdym żłobku-przedszkolu w rejonie solecznickim, którego założycielem jest samorząd rejonu solecznickiego, i kształci się w nich 158 dzieci. Według naszej wiedzy od 1996 roku samorząd rejonu solecznickiego finansuje ze swojego budżetu etaty nauczycieli języka litewskiego dla polskich przedszkoli i grup, tym sposobem uczą polskojęzycznych przedszkolaków po litewsku.
Nie jest tajemnicą, że nasz rejon jest specyficzny, wielonarodowościowy, na granicy z Białorusią, 65 proc. ludności mieszka na wsi, wielu w oddalonych domostwach i niektórzy uczniowie muszą pokonać odległość około 20 km do najbliższej szkoły. Wszyscy mieszkający tu ludzie: Litwini, Polacy i przedstawiciele innych narodów — mamy prawo do nauki w naszym ojczystym języku, dlatego w tej samej miejscowości rejonu są 2-3 szkoły, które kształcą uczniów w różnych językach. Wszystkie placówki edukacyjne mają równe warunki, wszystkie są pod jednakową opieką założyciela. Szkoły współpracują i rywalizują, wspólnie organizują święta, uczniowie wspólnie uczęszczają do szkół artystycznych, muzycznych i sportowych, na zajęcia edukacji nieformalnej. W rejonie wszyscy mieszkamy w przyjaźni.
Motto naszego samorządu brzmi „Soleczniki jednoczą” i jesteśmy z tego dumni. Jednak wspomniane wypowiedzi Ministerstwa Oświaty, Nauki i Sportu dzielą nasze społeczności i wywołują poczucie braku bezpieczeństwa. Szczególnie w tym burzliwym okresie geopolitycznym chciałoby się, aby władze centralne, a w szczególności Ministerstwo Oświaty, Nauki i Sportu, zrozumiało specyfikę kulturową naszego kraju.
Szanowną Panią Minister, specjalistów Ministerstwa Oświaty, Nauki i Sportu serdecznie zapraszamy do odwiedzenia naszych szkół.
Z poważaniem
Danuta Zuzo, dyrektor Gimnazjum im. S. Rapolionisa w Ejszyszkach
Nijolė Balinskienė, dyrektor Gimnazjum „Šilo” w Białej Wace
Dalia Paltanavičienė, dyrektor Gimnazjum „Aušros” w Jaszunach
Lolita Mikalauskienė, dyrektor Gimnazjum „Ryto” w Dziewieniszkach
W rejonie solecznickim działają trzy litewskojęzyczne placówki podlegające resortowi oświaty. To Koleśnicka Szkoła Podstawowa im. Mykolasa Rudzisa, Gimnazjum „Aistuvos” w Turgielach, Gimnazjum Tysiąclecia w Solecznikach. Czwarta placówka, Butrymańska Szkoła Podstawowa, po reorganizacji w 2020 r. została przekształcona w filię Gimnazjum Tysiąclecia w Solecznikach. Pozostałe szkoły i przedszkola działające w rejonie solecznickim z litewskim, polskim i rosyjskim językiem nauczania znajdują się pod pieczą samorządu.
