Leszek Wątróbski: Jak obecnie przedstawia się Wasza sytuacja?
Roman Raczko: Caritas Białoruś koordynuje pracę we wszystkich naszych diecezjalnych Caritasach, wspierając je w wykonywaniu wielu ich zadań. Caritas grodzieński prowadzi na terenie swojej diecezji różne projekty, w tym m.in. kuchnię dla biednych, pomoc mobilną (dostarczanie żywności i lekarstw osobom starszym, samotnym oraz niepełnosprawnym, którzy mieszkają w wioskach daleko od miasta). Prowadzimy punkt pomocy społecznej. Są to działania w trudnych sytuacjach życiowych, skierowane na ludzi niepełnosprawnych, osoby, które wyszły z więzienia czy rodziny wielodzietne. Pomagamy też rodzinom o niskich dochodach, zapewniając im pomoc w postaci niezbędnych rzeczy — takich jak np. żywność. Realizujemy budowę Domu Pogodnej Starości. Prowadzimy Dom Pielgrzyma oraz zarządzamy obozem dla dzieci w miejscowości Nieciecz. Współpracujemy wreszcie ze schroniskiem–noclegownią dla bezdomnych, na zasadzie wolontariatu. Rozwijamy sieć naszych placówek w parafiach.
| Fot. archiwum autora
Podobno Caritas jest największą organizacją dobroczynną na Białorusi.
W naszej dzisiejszej działalności białoruski Caritas dociera do tysięcy potrzebujących w całym kraju. My koncentrujemy się jednak na naszej grodzieńskiej diecezji. Zajmujemy się udzielaniem pomocy żywnościowej osobom potrzebującym poprzez prowadzenie zbiórki żywności. Przywracamy wiarę w siebie, dajemy nadzieję, włączając naszych podopiecznych do licznych programów. Sprawnie i szybko docieramy do rodzin, które straciły dom i cały dobytek życia.
Zajmowaliśmy się też adaptacją i wyposażeniem pomieszczeń na świetlice integracyjne dla dzieci pozbawionych opieki rodzicielskiej i niepełnosprawnych przy parafialnych ośrodkach Caritas. Mamy jedenaście świetlic w miejscowościach: Grodno (2), Smorgoń (2), Oszmiana (2), Lida (2), Brzostowica (1), Roś (1), Brzozówka (1), Ostrowiec (1) zlokalizowanych w obwodzie grodzieńskim. Ten projekt został zrealizowany przy współpracy z Caritas Polska i MSZ Polska. Największą radością jest dla nas to, że projekt umożliwi nam stworzenie profesjonalnych świetlic integracyjnych z wyposażeniem i zatrudnienie wychowawców, którzy będą codziennie towarzyszyć dzieciom. Większość tych pomieszczeń była dotychczas użytkowana przez najmłodszych parafian, ponieważ zainteresowanie ze strony rodzin jest duże. Nie były to jednak wnętrza przyjazne dzieciom, bez podstawowego wyposażenia, ponieważ brak funduszy nie pozwalał na podjęcie działań remontowych. Teraz się to zmienia. Jestem pewien, że po wakacjach dzieci będą chciały w nich przebywać ze zdecydowanie większą radością. Inwestycja w opiekę i wczesną edukację dzieci przynosi więcej zysków dla społeczeństwa niż wsparcie w późniejszym etapie rozwoju. Dzięki temu na Białorusi powstaje sieć świetlic integracyjnych Caritas w celu poprawy systemu opieki nad dziećmi z grup zagrożonych wykluczeniem społecznym.
Czytaj więcej: Pomoc charytatywna jest filarem polskości na Wschodzie
Grodzieński Caritas od wielu już lat świadczy pomoc osobom starszym i chorym…
…znajdując je poprzez parafie naszej diecezji. Realizujemy projekt w Sopoćkinie — miasteczku, w którym nadal mieszka przeważnie ludność polska. Obwód grodzieński należy terytorialnie do regionu przygranicznego, na którym znajduje się najliczniejsze skupisko Polaków. A Sopoćkino jest w pewnym sensie „epicentrum” polskości regionu. Tam powstały pierwsze zalążki przyszłych organizacji polskich na Białorusi i pojawiło się pierwsze kółko nauki języka polskiego. Miasteczko to położone jest 28 km od Grodna, w pobliżu granicy polskiej i litewskiej, nad Kanałem Augustowskim. Bogata i piękna przyroda w okolicach miasteczka oraz oddalenie od centrów przemysłowych stwarzają doskonałą podstawę do wzniesienia tu obiektu użyteczności społecznej. Jest to ekologicznie czysty region, przylegający bezpośrednio do Kanału Augustowskiego i Puszczy Grodzieńskiej. Kanał stanowi dzisiaj wspólne dziedzictwo historyczne Polski i Białorusi i jest sławny ze swoich unikalnych urządzeń hydrotechnicznych. Włączono go nawet do Europejskiego Szlaku Tematycznego „Transport i Komunikacja”, będącego częścią Europejskiego Szlaku Dziedzictwa Przemysłowego.
| Fot. archiwum autora
Jakie osiągnięcia ma Caritas na Białorusi i na Grodzieńszczyźnie?
Na Białorusi i w naszej diecezji dużym problemem są tzw. sieroty socjalne, tj. dzieci posiadające oboje rodziców pracujących, ale niemających czasu dla dziecka. Innym problemem są dzieci niepełnosprawne czy sieroty w ogóle, z których duża część wychowuje się w rodzinach zastępczych lub innych placówkach państwowych. Realizacja projektu umożliwi integrację dzieci pochodzących z różnych środowisk, także ich zapoznanie się i nawiązywanie długotrwałych relacji. Ważnym elementem działań projektowych jest współpraca z placówkami państwowymi: domami dziecka, szkołami–internatami i ochronkami. To z kolei doprowadzi do integracji między światem dzieci a społeczeństwem białoruskim, co jest zabiegiem unikalnym i niepraktykowanym w regionie.
Kończymy też wyposażanie Domu Diecezjalnego w Sopoćkinie. Czekamy na dalszą dotację finansową. Taki ośrodek bardzo by się nam teraz przydał. Będziemy nadal rozdawać paczki i kupować najbardziej podstawowe produkty żywnościowe dla ludzi potrzebujących. Dojeżdżamy do najdalej mieszkających od nas starszych ludzi, którzy tej pomocy oczekują. Chcemy zminimalizować niebezpieczeństwo, które czeka na nich w mieście. Nasi ludzie jadący do nich używają rękawiczek i maseczek i płynów odkażających. Dostaliśmy trochę paczek i wsparcia finansowego z Polski. Zbieramy też na miejscu w specjalnie oznakowane puszki. Mamy wreszcie trochę własnych oszczędności, za które nadal robimy zakupy i które rozwozimy. Wielu potrzebujących mamy też na miejscu. Jest wreszcie jakaś pomoc z Zachodu. Mamy też cichą nadzieję, że Polska, mimo tych swoich trudności, będzie o nas pamiętać. Brakuje nam możliwości finansowych na kupowanie paczek żywnościowych, leków, środków ochrony osobistej, środków antyseptycznych do wsparcia potrzebujących. Pragniemy zachęcić wolontariuszy, organizacje do pomocy. Udało nam się już przyciągnąć indywidualnych przedsiębiorców, którzy pomogli nam w szyciu masek ochronnych.
| Fot. archiwum autora
Leszek Wątróbski