Zmiany w refundacji leków
Zniesiono pułap dopłaty dla pacjentów, który wynosił 5,87 euro. Teraz ten pułap zostanie ustalony przez rząd po wzięciu pod uwagę nowych kryteriów, a także zmian kosztów refundowanych leków i wyrobów medycznych oraz wydatków gospodarstw domowych na nie, możliwości finansowych budżetu państwa i Funduszu Obowiązkowego Ubezpieczenia Zdrowotnego.
Do listy leków refundowanych zostaną wpisane preparaty, których składki będą spełniać jedno z dwóch kryteriów:
• składka pacjenta nie może przekraczać 25 proc. ceny podstawowej produktów leczniczych i 15 proc. średniej ceny leków refundowanych w poprzednim roku ani nie może przekraczać maksymalnej dopłaty pacjenta za opakowanie ustalonej przez rząd;
• składka pacjenta za złożony produkt leczniczy jednego dostawcy nie może przekroczyć 15 proc. średniej ceny leków refundowanych w poprzednim roku, a maksymalna dopłata ustalona przez rząd dla opakowania i dla leku złożonego od dwóch lub więcej dostawców nie przekroczy maksymalnych premii za jego składniki.
| Fot. Marian Paluszkiewicz
Dostępność usług rehabilitacji medycznej wzrasta
Od 1 stycznia pacjenci mogą szybciej i łatwiej korzystać z usług rehabilitacji medycznej. Wstępne usługi rehabilitacji medycznej są przepisywane w zależności od stanu zdrowia pacjenta, stopnia upośledzenia funkcji, ale nie dotyczą konkretnych chorób lub diagnoz. Skróci się droga pacjenta do uzyskania świadczeń rehabilitacyjnych, ale także zmniejszy się obciążenie administracyjne lekarzy.
Dla dzieci z chorobami krwi i limfatów do niedawna usługi rehabilitacyjne były świadczone tylko na oddziale stacjonarnym, a od 1 stycznia mogą one korzystać z usług rehabilitacyjnych i ambulatoryjnych bliżej domu.
Po leczeniu szpitalnym stworzono „zielone korytarze” dla pacjentów z poważnymi chorobami, dla których szybkość i jakość otrzymywania usług rehabilitacyjnych mają szczególne znaczenie. Nie będą oni musieli czekać w ogólnej kolejce, więc możliwe będzie wcześniejsze rozpoczęcie rehabilitacji, aby zapewnić jak najpłynniejszy proces powrotu do zdrowia.
Czytaj więcej: Tu pacjent czuje się pewnie
Cesarskie cięcie na życzenie
Od stycznia tego roku pojawiła się oficjalna możliwość wykonania cesarskiego cięcia na życzenie. Do tej pory było ono wykonywane tylko wtedy, gdy było niezbędne. Jednak nowa procedura ustanowiona przez ministerstwo zdrowia nadal nie przewiduje, że wszystkie chętne kobiety zostaną poddane operacji.
W wypadku kobiet, którym komisja lekarska zaleciła cesarskie cięcie z powodu możliwych powikłań, usługa ta jest opłacana z budżetu Funduszu Obowiązkowego Ubezpieczenia Zdrowotnego. Jeśli komisja nie stwierdzi ewentualnych komplikacji, a mimo to kobieta chce urodzić operacyjnie, zgodnie z zarządzeniem resortu zdrowia, będzie musiała zapłacić za zabieg z własnej kieszeni.
Usługi przewozu pacjentów
Usługi przewozu pacjentów będą przepisywane przez lekarza lub innego pracownika służby zdrowia, gdy specjalny transport jest wymagany przez pacjenta ze względu na jego stan zdrowia, gdy nie pozwala mu on na korzystanie z innego transportu, zarówno indywidualnego, jak i publicznego. Usługa przewozu pacjentów jest jednym ze środków reformy zdrowotnej, która ułatwi dostęp do specjalistycznych usług ambulatoryjnych i dziennych usług opieki zdrowotnej.
Wzrost wynagrodzeń lekarzy rezydentów
Zmiany znacząco przyczynią się do wzrostu wynagrodzeń lekarzy rezydentów i większego wyboru praktyki. Tworzone są również warunki do przyciągania młodych specjalistów do regionów. Zgodnie z nowym rozporządzeniem zniesione zostają statusy młodszych i starszych lekarzy rezydentów. Oznacza to, że w przypadku lekarzy rezydentów wynagrodzenie będzie obliczane nie według ich statusu, ale według wielkości minimalnego miesięcznego wynagrodzenia za poprzedni rok kalendarzowy i współczynnika wynagrodzenia podstawowego, który będzie wzrastał konsekwentnie wraz z kontynuacją studiów rezydenturowych. Kolejna zmiana, która zwiększa płace lekarzy rezydentów, jest taka, że placówki medyczne, w których lekarze rezydenci odbywają staże, również będą musiały dołożyć się do wynagrodzenia. Do tej pory nie byli do tego zobowiązani. Wynagrodzenie lekarzy rezydentów po tych zmianach wzrośnie o około 280 euro w pierwszym roku studiów rezydentury i o około 576 euro w siódmym roku studiów rezydenturowych. Od 2023 r. uruchamiany jest nowy system szkoleń dla lekarzy oparty na kompetencjach wielopoziomowych, który nie tylko podniesie jakość szkolenia lekarzy, ale także zapewni większą odpowiedzialność i możliwości samodzielnego zastosowania już nabytych umiejętności w praktyce.
Od 1 stycznia wzrosły wynagrodzenia pracowników publicznych i budżetowych zakładów opieki zdrowotnej. Zgodnie z postanowieniami układu zbiorowego litewskiego oddziału Narodowego Systemu Opieki Zdrowotnej płace pracowników instytucji budżetowych, członków związków zawodowych, którzy podpisali układ zbiorowy oddziału, wzrosną średnio o 14 proc. (wynagrodzenie po opodatkowaniu wzrośnie średnio o 153–165 euro). Wynagrodzenie lekarza po opodatkowaniu wzrasta średnio o 160–180 euro, pielęgniarki — 85–100 euro, rezydentów — około 160 euro.
Innowacje w procedurze rejestracji do lekarza rodzinnego
Plan Medycyny Rodzinnej na lata 2023–2024 przewiduje 17 działań, z których jednym jest przegląd i aktualizacja procedury rejestracji w placówkach medycznych. Do III kwartału 2023 r. planowany jest jej przegląd z pomocą pozarządowych organizacji lekarzy rodzinnych i pacjentów. Ludzie będą mieli zapewnione usługi tam, gdzie do tej pory je otrzymywali. Pacjenci będą proszeni o podpisanie zgody (lub dostępu), tak aby w przypadku nieracjonalnej geograficznej dostępności do otrzymania świadczeń nie były one udzielane w standardowym terminie; lub niektóre z nich nie zostałyby w ogóle podane.
W sferze publicznej mówi się o skrajnych przypadkach, gdy np. osoba z niepełnosprawnością ruchową mieszka w Šilalė, ale jest zarejestrowana w Wilnie. Nie powinno być takich przypadków, ponieważ w ten sposób lekarz rodzinny nie może prawidłowo zapewnić wszystkich usług medycyny rodzinnej.
Ministerstwo Ochrony Zdrowia, które przewodzi grupie decyzyjnej ds. rozwoju medycyny rodzinnej, rozważa procedurę, która miałaby zachęcić pacjentów do bardziej odpowiedzialnego wyboru lekarza rodzinnego, tj. z uwzględnieniem czynnika geograficznego, po zapoznaniu się z uwagami lekarzy rodzinnych na temat podobnych przypadków.
W obecnej chwili nie jest ustalone, w jaki sposób zostanie zrealizowany bardziej odpowiedzialny wybór lekarza rodzinnego. Rozważane są różne opcje (podkreślamy, są nadal rozważane). Prawdopodobnie innowacje w procedurze rejestracji mogą zacząć obowiązywać od 2024 r.
Czytaj więcej: Lekarze rodzinni przeciwko planowanej reformie zdrowia